پروژه‌‌ای عظیم به دور از اختلافات جناحی

یکی از کسانی که برای موفقیت این طرح کلان ملی تلاش کرده، محمدرضا باهنر است. این نماینده پیشین مجلس، دبیرکل جامعه اسلامی مهندسین و عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام است. باهنر، نماینده مجلس شورای اسلامی در دوره‌های دوم تا نهم بوده ‌است.

با پروژه تامین و انتقال آب خلیج‌فارس چگونه آشنا شدید؟

سال‌ها پیش کار نسبتاً بدیعی را آغاز کردیم که تا حدی، الگوی دیگران شد. ما در استان کرمان با دوستانی که با ما در یک جبهه سیاسی نبودند قراری گذاشتیم. گفتیم بیاییم و اختلافات را کنار بگذاریم. پیشنهاد کردیم که رقابت را به فضای انتخاباتی و جناح‌بندی‌های سیاسی محدود کنیم اما هرجا که پای بهبود اقتصادی کشور و کرمان در میان است با هم رقابت نکنیم. گفتیم که در این زمینه با یکدیگر رفاقت کنیم و دست‌به‌دست هم دهیم. در این راستا انجمنی به نام «انجمن توسعه استان کرمان» را تاسیس کردیم. در این انجمن کرمانی‌های مشهور، از اصلاح‌طلب گرفته تا اصولگرا حضور داشتند. این رویه در استان‌های دیگر هم سرمشق شد. تا آنجا که من اطلاع دارم بچه‌های اصفهان سعی کردند گرایش‌های مختلف سیاسی را دورهم گرد آورند و به دور از جناح‌بندی‌ها، برای توسعه استان خود کار کنند. فکر می‌کنم کار موفقی بوده است.

قرار نیست در آن انجمن، خودمان کار اقتصادی انجام دهیم یا بنگاه اقتصادی دایر کنیم. وظیفه ما آن است که از نیروهای فعال و پروژه‌های بزرگ استانی، حمایت کنیم. پروژه عظیم آبرسانی به بنگاه‌های بزرگ اقتصادی یکی از آن پروژه‌هایی بود که زحماتش را مهندسین و مدیران وقت کشیدند. آنها کار کردند و دست به‌دست هم دادند و مخاطرات بزرگ را به جان خریدند. بحمدالله با وجود آن همه تحریم‌ ضدبشری که بر ما تحمیل شد، نشان دادند که در این فضای پر از مانع و دشواری هم می‌توان کارهای بزرگ و ماندگار انجام داد. پروژه انتقال آب خلیج‌فارس یکی از آن پروژه‌های موفقی است که نسل‌های آینده هم به آن افتخار خواهند کرد.

برای این پروژه چه کاری انجام دادید؟

من به‌جز یکی دو سال اول بعد از انقلاب که در محیط جهاد سازندگی و بنیاد مسکن کار کردم هیچ مسئولیت اجرایی نداشته‌ام. از سال ۶۱ عمدتاً نماینده مجلس بوده‌ام. بنابراین در این پروژه سمت مشخصی نداشته‌ام. یعنی به‌عنوان‌مثال، عضو فلان هیئت‌مدیره‌ یا گروه بازرسی نبوده‌ام  ولی سعی کردم حمایت کنم و به روند اجرای آن، کمک کنم. برای مثال در روند‌های مربوط به تامین اعتبار و اخذ مجوزها یا حل مسائل زیست‌محیطی و کارهایی ازاین‌دست مساعدت کردم. متاسفانه در کشور ما سیستم اداری، تسهیل‌کننده نیست. نظام اداری، مانع‌تراشی می‌کند. عبور از هفت‌خوان اداری، اراده‌ای سنگین و کفش‌های آهنین لازم دارد.

چه موانع و مشکلاتی در پروژه داشتید؟

این پروژه یکی از کارهای افتخارآمیز تاریخ معاصر است. اهمیت موضوع اینجاست که این موفقیت، زمانی به دست آمد که خارجی‌ها نمی‌خواستند چنین اتفاق بزرگی رخ دهد. متاسفانه به لحاظ داخلی هم، نظام اداری ما سرشار از مانع و مانع‌تراشی است. عده‌ای هم مایل نبودند این اتفاق بزرگ رخ دهد. این پروژه همانند گلی است که در کویر و در نبود باغبان و در بی‌آبی مطلق، رشد کرده، به ثمر رسیده، میوه داده و ظرفیت تولیدی کشور را ارتقا داده است. بزرگ‌ترین افتخار پروژه این است که در چنین فضایی، انجام شده است.

 در کارهای مختلف، عوامل انسانی و محیطی، تاثیرگذار هستند. عوامل محیطی، علیه پروژه بودند. البته باید گفت که در این ۴۰ سال، هرجا به ما فشار آمده است به واسطه غیرت دینی و ملّی، بهتر و بیشتر پیشرفت کرده‌ایم. برای ‌مثال تحریم‌های مربوط به بخش نظامی و دفاعی، باعث شده است که در این بخش، پیشرفت زیادی داشته باشیم. جهانیان، پیشرفت ما در این بخش را به چشم دیدند. شاید اگر می‌دانستند که ما این‌قدر پیشرفت می‌کنیم تا به این حد، تحریم نمی‌کردند. حدود ۲۵ سال است که آرزو می‌کنیم اقتصاد، وابسته به نفت نباشد. مقام معظم رهبری همواره در توصیه‌های خود بر این موضوع تاکید کرده‌اند. بله، تحریم فشار سنگینی، وارد کرده است. تحریم‌های ناجوانمردانه حتی در مورد غذا و دارو هم اعمال شده است و شرکت‌های چندملیتی ما را در این زمینه‌ها هم تحریم کرده‌اند. با این وجود از این عامل محیطی می‌توان برای اثبات قدرت و توانمندی جوانان و مدیران خوش‌فکر و جهادی ایران استفاده کرد. این پروژه، یکی از کارهای جهادی جوانان خوش‌فکر ایرانی است. آنها هزار کیلومتر آب را منتقل کردند. آب را به ارتفاع ۲۷۰۰ متری پمپاژ کردند. طرح، تاریخ‌ساز خواهد بود. در فضای مجازی تلاش می‌شود که نسل جوان ما را قدری ناامید کنند. به آنها القا می‌کنند که آینده مبهم است. ما با این طرح عظیم می‌توانیم چهار تا از گل‌های زده‌شده را به آنها نشان دهیم. به‌این‌ترتیب جوانان درخواهند یافت که می‌توان کارهای مهم انجام داد؛ کارهایی که در ابتدا غیرممکن به نظر می‌رسند.

فکر می‌کردید که پروژه به این خوبی، به بهره‌برداری برسد؟

کار بسیار سختی بود. این طرح همانند معجزاتی بود که در زمان جنگ یا در دوران سازندگی اتفاق افتاد. وزارت صمت هم در این پروژه موثر بود. در گیرو‌دار تحریم‌ها؛ بانک مرکزی، دولت و مجلس نیز در این پروژه کارهای زیادی کردند.

به آنهایی که این قبیل کارهای بزرگ را انجام می‌دهند بها دهیم. ما سالانه چند ده میلیارد صادرات پتروشیمی داریم. خب، مجتمع‌های پتروشیمی چه زمان و توسط چه کسانی تاسیس شده است؟ چه کسانی کار را راه انداختند و مدیریت جهادی کردند؟ اگر این کارها انجام نشده بود امروز چه می‌کردیم؟ سازندگی‌ مثل میوه است؛ میوه‌‌ای که دسترنج یک سری باغبان دلسوز است. آن باغبانان همه بلاها را به جان خریدند تا باغ ثمر دهد.