اشرف غنی در آرزوی تهاتر نفت و آب غرق شد!

بر اساس معاهده سال ۱۳۵۱ شمسی تقسیم آب رودخانه هیرمند، افغانستان باید از آب این رودخانه در هر ثانیه معادل ۲۴ متر مکعب آب به ایران بدهد اما این کشور در ۲ دهه گذشته از اجرای این معاهده سرباز زده و با ایجاد سدهای فراوان بر روی این رودخانه، تمام آب آن را به کنترل خود درآورده است. افغانستان پس از حمله آمریکا در سال ۲۰۰۱ میلادی، معاهده تقسیم آب رودخانه هیرمند را به صورت یک طرفه کنار گذاشت و در اقدامی غیر قانونی حق آبه این رودخانه مشترک مرزی را رهاسازی نکرد.

اگر چه این کشور در دو دهه اخیر آب هیرمند را به روی ایران بسته، اما سیاست سد سازی بر روی این رودخانه را همچنان ادامه داده است تا جایی که در فروردین سال جاری سد کمال خان در نزدیکی مرز ایران را به بهره برداری رساند تا جلوی اندک سیلاب های غیر قابل کنترل هیرمند را نیز مهار کند. اما در ماه های اخیر با سقوط دولت افغانستان به دست طالبان مجدد آب هیرمند به روی ایران باز شده است. در این رابطه ما در گسترش نیوز با سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی به گفتگو پرداختیم.برای خواندن مشروح این گزارش با ماه همراه باشید:

پشت کردن افغانستانی ها به معاهده قدیمی

مصطفی نخعی سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس در گفتگو با خبرنگار گسترش نیوز درباره آینده حق آبه ایران از رود هیرمند با توجه به استقرار طالبان در افغانستان اعلام کرد: با روی کار آمدن مجدد طالبان در افغانستان رود هیرمند مجدد به سمت ایران روانه شده است و امیداوریم که این روند ادامه دار باشد. اکنون دریاچه هامون که از نظر اکوسیستمی و محیط زیستی از مهم ترین دریاچه های کشور است و از نظر  گردشگری یکی از ارکان اقصادی کشور است در حال احیا است. این دریاچه وابسته به حق آبه رودخانه هیرمند است. از گذشته ما این حق آبه را از این رود دریافت می کردیم. اما در یک  مقطعی دولت پیشین افغانستان به تعهدات خود عمل نکرده بود و سبب ایجاد خشکسالی در منطقه هامون شده بود. این امر سبب چالش های محیط زیستی و اقتصادی شده بود.

وی ادامه داد: اخیرا طالبان در این قضیه سهولت بیشتری به خرج داده است. تا حدودی این روند کمک شایانی به رفع بی آبی در این منطقه کرده است. دیپلماسی آب یکی از شعارهای دولت سیزدهم است و ابراهیم رییسی رییس جمهوری کاملا نسبت به شرایط شرق کشور و استان سیستان و بلوچستان آشنایی کامل دارد. امید است که با یک دیپلماسی بهتر نسبت به گذشته روند کم آبی در کشور را حل کنند.

ماجرای درخواست تهاتر نفت با آب

نخعی در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا پیشنهادی از سوی افغان ها جهت تهاتر آب با نفت وجود دارد، اظهار کرد: در زمان اشرف غنی یک بار این موضوع مطرح شد . اما در زمان حکومت طالبان تاکنون چنین موضوعی مطرح نشده است. رییس جمهوری پیشین افغانستان در افتتاحیه یکی از سدهای رودخانه هیرمند ( کمال خان) صحبتی را در مورد تهاتر نفت با آب مطرح کرد. صحبت های مطرح شده از جانب اشرف غنی دوستانه و منطقی نبود. ما همیشه به افغانستان به عنوان یک کشور دوست و برادر نگاه ویژه ای داشتیم. همواره نیز به دنبال برقراری آرامش و صلح در این کشور بودیم. تنها کسی که از مطرح کردن این موضوع ضرر کرد خود رییس جمهوری سابق افغانستان بود.

نماینده مجلس یازدهم ادامه داد: ما در رابطه با حق آبه رود هیرمند چیزی جز حق قانونی خود نخواستیم. این حق آبه طی توافقات بین المللی که داشتیم حاصل شده است و ما چیزی اضافه تر از انجام توافق نمی خواهیم. اگر در این مورد چیزی اضافه تر از حق خودمان خواستیم  آنوقت است که باید مجدد توافقاتی انجام دهیم. اکنون ما تنها حق قانونی خودمان را از رود هیرمند می خواهیم. امیدواریم که کشور افغانستان نیز به کلیه توافقات خود عمل کند و روند فعلی ادامه پیدا کند.

سنخگوی کمیسیون انرژی مجلس در پایان اظهار کرد: دولت سیزدهم و وزارت نیرو به بحث دیپلماسی آب بسیار پایبند است و با تمام توان به این روند ادامه خواهد داد.  اکنون چالش آب را فقط در مرزهای شرقی کشور نداریم. در تمام کشور متاسفانه دچار چالش و بحران کم آبی شده ایم. در آینده نیز امکان دارد که این چالش های بیشتر از گذشته شود از این روز نیازمند یک استراتژی حیاتی و بهتر در این خصوص هستیم تا تنش های کمتری در خصوص کم آبی و خشکسالی داشته باشیم.