نقش محوری ایران در اقتصاد منطقه

 رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران گفت: اجرایی شدن کریدور شمال-جنوب و افزایش ظرفیت آن در کوتاه‌مدت، ایران را در کانون دیپلماسی اقتصادی سازمان همکاری شانگهای قرار می‌دهد.

«غلامحسین شافعی» در هفدهمین نشست دوره نهم هیات نمایندگان با بیان اینکه عضویت دائمی ایران در سازمان همکاری های شانگهای مهم‌ترین رخداد سیاسی خارجی کشور در ماه‌های اخیر و پس از توافق مشارکت راهبردی جامع با چین است، اظهار داشت: برای بهره‌گیری از فرصت الحاق به این سازمان باید راهبردهای کشور در حوزه‌های فوق به‌روشنی توسط دولت تعیین شود.

وی با بیان اینکه در شرایط کنونی سازمان همکاری‌های شانگهای سازمان اوراسیای جدیدی را شکل می دهد، تصریح کرد: در این منطقه جدید چهار کانون قدرت از جمله روسیه در شمال، چین در شرق، هند در جنوب و اروپا در غرب قرار گرفته اند که ایران با احیای روابط کشور با اقتصاد جهانی و با توجه به موقعیت ژئواکونومیک خود می‌تواند نقش یک حلقه وصل را میان چهار اقتصاد کلیدی در اوراسیا، در قالب ایده کریدور شمال- جنوب ایفا کند.

وی افزود: این ایده نمایانگر پتانسیل نقش‌آفرینی ایران به‌عنوان حلقه وصل روسیه و هند به‌عنوان دو اقتصاد بزرگ اوراسیایی و حلقه وصل جنوب شرقی آسیا و شمال اروپا است و ایران می‌تواند با بهره‌گیری از منابع مالی این سازمان، زمینه را برای اجرای کامل این کریدور فراهم آورد.

شافعی تاکید کرد: علاوه بر پیشبرد کریدور شمال جنوب در سازمان همکاری‌های شانگهای پیوند زدن کشور با دو طرح کلان دیگر یعنی اتحادیه اقتصادی اوراسیا و ابتکار کمربند- راه چین را نیز می‌توان در قالب این سازمان پیگیری کرد و این پیمان فرصتی است که ایران از مسیر این سازمان و گفت‌وگوی مؤثر با چین می‌تواند این کریدور را اجرایی کند.

وی با اشاره به اینکه حوزه تأمین مالی و همکاری بانکی از اندک حوزه‌های همکاری اقتصادی در سازمان همکاری شانگهای است که در سال‌های اخیر نتایج علمی به همراه داشته است، خاطرنشان کرد: در این حوزه حدود ۶۰  پروژه در قالب وام و اعتباراتی بالغ‌بر ۱۰ میلیارد دلار تأمین شده‌اند و با توجه به اینکه همکاری در حوزه بانکی این سازمان بسیار پیچیده‌تر از حوزه‌های دیگر است، ایران نیازمند دسترسی به اسناد همکاری‌های بانکی و جزئیات آن است تا زمینه برای تصمیم‌گیری در مورد و نحوه و میزان مشارکت در این حوزه فراهم آید.

رییس اتاق بازرگانی ایران تاکید کرد: کلوپ انرژی این سازمان هنوز فعالیت چندانی نداشته است اما به‌عنوان یک مکانیسم در راستای منافع ایران قرار دارد و نقش فعال ایران در این کلوپ و کوشش برای اجرایی کردن مصوبات آن می‌تواند بخشی از اولویت‌های دیپلماسی اقتصادی در کشور باشد.

در سال ۲۰۰۱ با هدف همکاری‌های چندجانبه امنیتی، اقتصادی و فرهنگی، سازمان همکاری‌های شانگهای تشکیل شد. تاکنون کشورهای هند، قزاقستان، چین، قرقیزستان، پاکستان، روسیه، تاجیکستان و ازبکستان در این پیمان به عنوان اعضای اصلی شناخته می شدند.

سه کشور افغانستان، بلاروس و مغولستان به عنوان عضو ناظر و ۶ کشور جمهوری آذربایجان، ارمنستان، پادشاهی کامبوج، نپال، ترکیه و سریلانکا نیز از شرکای گفت‌وگوی این سازمان محسوب می‌شوند. روز جمعه (۲۶ شهریورماه) ایران نیز در بیست و یکمین اجلاس سران این سازمان به عنوان نهمین عضو رسمی معرفی شد.

سازمان همکاری‌های‌ شانگهای با حدود ۲۵ درصد تولید ناخالص ملی جهان از جمله معدود سازمان‌هایی با ماهیت هم‌زمان اقتصادی و امنیتی- نظامی است.

بر اساس اعلام گمرک، میزان تجارت ایران با مجموعه کشورهای عضو پیمان شانگهای در سال ۹۹ به ۵۵ میلیون تن کالا به ارزش ۲۸ میلیارد دلار رسید که سهم صادرات ۴۶ میلیون تن به ارزش ۱۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار و سهم واردات ۹ میلیون تن به ارزش ۱۳ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار بوده است.

بیشترین حجم تجارت ایران با چین به ارزش ۱۸ میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار است و هند با سه میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار، افغانستان با ۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار، روسیه با یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار و پاکستان با یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار در رتبه‌های بعدی قرار دارند.