پرداخت این یارانه هم به آخر خط رسید؟

به نظر می رسد که ارز ۴۲۰۰ تومانی به ایستگاه پایانی خود رسیده است. ارزی بیشتر نفعش برای عده ای خاص بوده و کمکی به بهبود سطح معیشت دهک های پایین خانوار نکرد. در این میان برخی دیگر از کارشناسان و فعالان اقتصادی هم از احتمال حذف یارانه انرژی سخن می گویند. برخی محاسبه بهای برق مشترکان پر مصرف بر مبنای قیمت واقعی را اولین گام واقعی سازی قیمت ها می دانند. نمایندگان مجلس حذف یارانه انرژی و پرداخت آن در قالب کارت های انرژی گامی در مسیر ایجاد عدالت می دانند.

جعفر قادری عضو کمیسیون اقتصادی مجلس که مخالف شیوه توزیع یارانه انرژی در کشور است، می گوید: باید یارانه های پرداختی در کشور به صورت هدفمند در اختیار اقشار آسیب پذیر جامعه قرار گیرد.

این نماینده مردم با بیان اینکه بخش زیادی از یارانه انرژی به دهک های بالای درآمدی می رسد، ادامه داد: به عنوان مثال بررسی های انجام شده نشان می دهد که ۱.۶ درصد دهک های پایین درآمدی از یارانه بنزین استفاده می کنند در حالیکه این رقم برای دهک های بالای درآمدی ۲۱.۸ درصد یعنی تقریبا ۲۰ برابر دهک فقیر جامعه است.

سالانه چیزی حدود ۶۳ میلیارد دلار یارانه انرژی پرداخت می شود. در واقع اگر جمعیت کشور را ۸۰ میلیون نفر در نظر بگیریم می توان ادعا کرد که سهم هر ایرانی از یارانه انرژی پرداختی حدود ۷۸۷ دلار یا حدود ۲۱ میلیون تومان است

سهم هر ایرانی از یارانه انرژی چقدر است؟

به گفته او، شیوه پرداخت یارانه در ایران نه تنها به سود اقشار کم درآمد نیست بلکه در بسیاری موارد به زیان آنها هم بوده است.

او ادامه داد: بر اساس آمار اعلامی در ایران سالانه چیزی حدود ۶۳ میلیارد دلار یارانه انرژی پرداخت می شود. در واقع اگر جمعیت کشور را ۸۰ میلیون نفر در نظر بگیریم می توان ادعا کرد که سهم هر ایرانی از یارانه انرژی پرداختی حدود ۷۸۷ دلار است که با احتساب دلار ۲۷ هزار تومانی چیزی حدود ۲۱ میلیون تومان می شود.

این نماینده مردم البته تاکید می کند که اگر قرار است یارانه انرژی سامان دهی یا ارز ۴۲۰۰ از اقتصاد حذف شود باید شرایط به‌گونه‌ای فراهم شود که هیچ گونه نگرانی در جامعه ایجاد نشود و موجب سوء استفاده عده ای از جو روانی حاکم بر اقتصاد کشور نشود.

پرداخت بالای یارانه انرژی موجب شده که ایران در فهرست کشورهای پر مصرف دنیا قرار بگیرد. جالب است که بدانید شدت مصرف گاز را در ایران ۶.۴ برابر و نفت خام و فرآورده‌های نفتی را ۱.۴ برابر میانگین سرانه مصرف جهانی است

گفتنی است، آمارهای آژانس بین‌المللی انرژی، مجموع یارانه انرژی پرداخت شده در جهان در سال ۲۰۲۰ میلادی، کمی بیش از ۱۸۱ میلیارد دلار بوده است. این یارانه‌ها در ۴ بخش گاز، نفت، برق و زغالسنگ پرداخت شده و بزرگترین سهم مربوط به نفت با ۹۰ میلیارد دلار است. بعد از آن برق با ۵۲ میلیارد دلار و گاز با ۳۷ میلیارد دلار در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

پرداخت این حجم از یارانه در سال های گذشته منجر به مصرف بالای انرژی در کشور شده است. براساس تازه‌ترین اطلاعات موجود (۲۰۱۹-۲۰۱۸)، سرانه مصرف نهایی انرژی ایران به ۱.۷ برابر میانگین جهانی رسیده است. در سال ۲۰۲۱ میلادی با در نظر گرفتن رشد مصرف انرژی در ایران و روند معکوس سرانه مصرف انرژی در جهان، این نسبت بیشتر نیز شده است.

اما آخرین ترازنامه انرژی کشور نشان می دهد که شدت مصرف گاز را در ایران ۶.۴ برابر و نفت خام و فرآورده‌های نفتی را ۱.۴ برابر میانگین سرانه مصرف جهانی است. در سال ۱۳۹۷ میزان بهره‌وری مصرف انرژی ۱۱.۱ درصد کاهش داشته که نشان‌دهنده اتلاف انرژی و همین‌طور یارانه‌ها است.