سهام شپنا بخریم یا سهام شبندر؟

روز چهارشنبه ارزش بازار شپنا و شبندر به عنوان دو پالایشگاه بزرگ کشور که سهام آن‌ها در بورس تهران نیز قابل معامله است با هم برابر شدند. همین را بهانه‌ای قرار داده‌ایم تا با نگاهی به کنفرانس مطبوعاتی منتشرشده روزهای اخیر این شرکت‌ها در سامانه کدال به مقایسه آن‌ها بپردازیم. جالب توجه این‌که ظرفیت پالایش نفت شپنا از شبندر بیشتر است و پالایش نفت بندرعباس در رویه سودآوری موفق‌تر بوده است.

مقایسه ارزش بازار شپنا و شبندر از سال ۹۱ تا ۱۴۰۰

داستان شبندر و شپنا و مقایسه این دو از زمانی جالب‌تر شد که شبندر در نیمه نخست سود بیشتری از شپنا ساخت. به نظر می‌رسد این سود بیشتر شبندر از کیفیت بهتر محصولات اصلی و به خصوص نفت‌گاز حاصل شده است. در کنفرانس مطبوعاتی تحلیلگران به وضوح پرسیده‌اند که آیا واقعا فرمول جدید وزارت نفت که در هفته‌های گذشته ابلاغ شده و مبنای قیمت‌گذاری را نشریه پلتز قرار داده است در صورت‌های مالی لحاظ شده؟ جواب مثبتی به این پرسش داده‌شده است. این یعنی اگر اتفاق خاصی نیفتد قرار است اجرای همان فرمول ادامه پیدا کند. در این میان هنوز هم ابهام بزرگی مانند عدم اعلام نرخ در موعد مقرر و احتمال تغییر نرخ‌ها در پایان سال مالی (تیرماه یک سال بعد) وجود دارد و امیدواریم که این موضوع نیز کاملا حذف شود. در آخرین شفاف‌سازی شبندر این پالایشگاه اشاره کرده است که همچنان قیمت فروش صادراتی ابلاغ نشده است و این از ادامه ابهام در قیمت‌گذاری خبر می‌دهد.

شبندر از شپنا پیشی گرفت۱۴۰۰

گزارش‌های مالی پالایشی‌ها در سه ماه نخست و در ادامه نیمه نخست چنگی به دل نمی‌زند و در این میان عملکرد شپنا به مراتب ضعیف‌تر از شبندر بود. سود نیمه نخست شبندر حدود ۷۸۰۰ میلیارد تومان و سود نیمه نخست شپنا حدود ۴۹۰۰ میلیارد تومان بود. چنین اختلاف سودی و کمتر بودن سود شپنا در سال‌های اخیر مشاهده نشده بود و به نحوی اختلاف ظرفیت اسمی این دو پالایشگاه عامل اختلاف ارزش بازار سهام بود. شاید لحاظ کیفیت محصولات نقش مهمی در این اتفاق داشته است. اما حالا به نظر می‌رسد کیفیت پایین‌تر نفت‌گاز شپنا نسبت به شبندر باعث شده که سود شبندر از شپنا بیشتر شود و اثرات آن در ارزش بازار سهام نیز منعکس شود.

کیفیت نفت‌گاز، عامل تمایز پالایشگاه‌ها

حدود ۴۲ درصد حجمی از سبد محصولات شپنا و ۳۴ درصد حجمی از سبد محصولات شبندر به نفت‌گاز اختصاص دارد و بر این اساس این محصول و قیمت‌آن اثر قابل توجهی بر سودآوری این پالایشگاه‌ها دارد. حدود ۸۹ درصد از نفت‌گاز تولیدی شپنا دارای گوگرد بالاتر از ۵۰۰۰ ppm است در حالی‌که حدود ۳۷ درصد از نفت‌گاز تولیدی شبندر این کیفیت پایین را دارا است. بر اساس فرمول جدیدی ابلاغی وزارت نفت، قیمت نفت‌گاز با کیفیت‌بالاتر نسبت به کیفیت پایین‌تر ۵ دلار در هر بشکه بیشتر است و بعضا این اختلاف بیشتر نیز می‌شود. همین موضوع می‌تواند اثر قابل توجهی بر سودآوری این شرکت‌ها داشته باشد.

در این خصوص اگر شپنا در سال آینده واحد تصفیه گازوییل را راه‌اندازی کند و میزان گوگرد گازوییل را به کمتر از ۵۰ ppm برساند اختلاف سودآوری تا بیش از ۲۰۰ میلیون دلاری را نسبت وضعیت فعلی ایجاد خواهد کرد. با دلار حدود ۲۴ هزار تومانی این عدد حدودی ۵ هزار میلیارد تومان و به ازای هر سهم شپنا بیش از ۶۰ تومان سود اختلاف ایجاد خواهد کرد.

با فرض کرک اسپردهای کنونی که از نشریه پلتز به دست می‌اید به نظر می‌رسد هر دو پالایشگاه پتانسیل سودآوری جالب توجهی را دارا هستند. اگر قیمت نفت و مسیر صعودی نیز در نظر گرفته شود می‌تواند با افزایش ارزش موجودی کالای ساخته شده پایان دوره امکان رشد سودآوری را فراهم آورد.

 با شرایط کنونی سودآوری مناسبی برای پاییز شبندر پیشبینی می‌شود. شپنا نیز گرچه در شرایط فعلی وضعیت مناسبی در سودآوری دارا نیست اما اگر طرح تصفیه نفت‌گاز راه‌اندازی شود و با توجه به کرک‌های فعلی می‌تواند وضعیت بهتری را داشته باشد. گزارش‌های دقیق‌تری از سودآوری پالایشگاه‌ها در بورسان منتشر می‌شود که می‌تواند مبنای بهتری برای تصمیم‌گیری شود.

به صورت کلی در سطوح فعلی شاید شبندر از نظر کوتاه‌مدت و به خصوص با توجه به عدم قطعیت بازار جهانی جذاب‌تر به نظر رسد. به خصوص که سود نیمه نخست نیز اختلاف قابل توجهی را با شپنا نشان می‌دهد. اما در دید میان‌مدت‌تر شاید اختلاف چندانی در سرمایه‌گذاری این سهام در سطوح کنونی (شبند در قیمت حدود ۶۱۰ و شپنا در قیمت حدود ۱۱۰۰ تومان) وجود نداشته باشد. زیرا شپنا نیز با راه‌اندازی طرح تصفیه گازوییل در سال آینده می‌تواند وضعیت به مراتب بهتری را داشته باشد.