بازدهی واقعی در بورس رخ می دهد؟

منظور از بازدهی دلاری این است که سهام رشد بیشتری را نسبت به دلار تجربه کند. در نتیجه ارزش دلاری سهام رشد پیدا کند و به نوعی بازدهی واقعی را برای سهام شاهد باشیم.

برجام دلار را کنترل می‌کند؟

به نظر می‌رسد که برجام می‌تواند مانع از نوسان تند دلار شود. بر این اساس احتمال این‌که تا حصول توافق احتمالی نوسان دلار در مسیر کنونی ادامه‌ پیدا کند وجود دارد. گرچه برخی از کارشناسان عنوان می‌کنند طولانی شدن روند مذاکرات بار دیگر فضا را برای یک رالی قیمتی دیگر در بازار ارز و فتح دوباره ۳۰ هزار تومان باز کند. اثر دلار بر سودآوری شرکت‌های بورسی مشخص است. قیمت دلار با احیای احتمالی برجام می‌تواند نوسان شدیدی را تجربه کند. به بیانی دیگر دست دولت برای کنترل ارز و سایر متغیرهای کلان اقتصادی باز می‌شود؛ در این خصوص مطلب «‌ کنترل بورس و دلار در دستان دولت » را بخوانید.

بر این اساس حتی احتمال افت سنگین‌تر از انتظارات دلار تا کمتر از سطوح کنونی نیما نیز مطرح می‌شود با این حال شدت سرکوب نرخ دلار در ادامه می‌تواند فضا را برای التهاب دوباره در بازار ارز و به دنبال آن کل اقتصاد کشور مشابه چند سال گذشته فراهم آورد. بر این اساس این موضوع مطرح می‌شود که بازارگردان ارز مانع از افت دلار به کمتر از سطوح کنونی دلار شود و به خروج سرمایه از کشور کمک کند.

موج تقاضا برای سهام کالای اساسی

بحث ۴۲۰۰ همچنان داغ است. فضا به گونه‌ای است که شاید از خود وزیر اقتصاد نیز در خصوص سرنوشت دلار ترجیحی بپرسیم جواب مشخصی نداشته باشد. دولت صلاحدید اقتصادی را به درستی در این می‌بیند که هر چه زودتر بساط ارز ترجیحی از اقتصاد ایران برداشته شود. ارز ترجیحی از رشد قیمت کالاها جلوگیری نکرد و چندان در این زمینه موفق نبود. از سمت دیگر در دوران تحریم ارز ترجیحی خود به منبعی برای چاپ پول تبدیل شد. نکته اساسی دیگر رانت سنگین پیرامون دلار ۴۲۰۰ است که برخی از نمایندگان مجلس از میلیاردها دلار رانت ارزی در این منطقه می‌گویند. با همه این‌ها اما به هر حال اعطای مواد اولیه ارزان مانع از رشد واقعی کالاها شده است و همچنان ارز ترجیحی باعث شده کالاها از قیمت احتمالی خود فاصله داشته باشند و این موضوع نگرانی از فشار بر جامعه را ایجاد کرده است.

به نظر می‌رسد اجماع برای حذف ۴۲۰۰ وجود دارد و در نحوه اجرا تردید وجود دارد. حذف ۴۲۰۰ اثرات مثبتی بر سودآوری شرکت‌های وابسته خواهد داشت. گرچه حذف ۴۲۰۰ می‌تواند کاهش حاشیه سود شرکت‌ها را به دنبال داشته باشد اما رشد نرخ فروش می‌تواند اثر مثبت محسوس بر سودآوری برخی از شرکت‌ها داشته باشد. شاید به همین دلیل امروز در صنایع زراعت و روغن خوراکی شاهد تشکیل صف خرید بودیم. حذف ارز نهاده‌ها و روغن خام قطعی به نظر می‌رسد بحث‌های مطرح‌شده از حذف ۴۲۰۰ بیشتر پیرامون دارو و گندم است.

حال خوش بازار جهانی

قیمت مس در بازار جهانی به مرز ده هزار دلار رسیده است. نفت برنت دوباره به کانال ۸۴ دلار بر بشکه وارد شده است. روی در سطوح بیش از ۳۶۰۰ دلار قرار دارد. دوباره حال بازار جهانی مسیر رو به بهبود را دارد و این موضوع می‌تواند نگرانی از افت احتمالی دلار به دنبال احیای احتمالی برجام را رفع کند. رشد قیمت نفت می‌تواند اثر مثبت را بر قیمت پالایشی داشته باشد. به صورت کلی بخش بزرگی از ارزش بازار بورس تهران را نمادهای کالایی تشکیل می‌دهند. اگر وضعیت بازار جهانی رو به بهبود باشد می‌توان انتظار اثر مثبت آن بر سود شرکت‌ها داشت.

هر چه بیشتر پیش می‌رویم اجماع برای نفت ۱۰۰ دلاری بیشتر می‌شود. نگرانی تورمی دراقتصاد جهانی نیز همچنان بالا است و سخنان شب گذشته رئیس فدرال رزرو آمریکا نیز به نوعی به این موضوع اشاره داشت که شاید سیاست انقباضی نیز نتواند مانع از تورم شود. این موضوع سیگنالی برای ادامه رشد قیمت کالاها خواهد بود البته همچنان ریسک افزایش نرخ بهره بانک مرکزی برای بازارهای مختلف وجود دارد.

بورس بازدهی دلاری می‌دهد؟

اگر بنا باشد برجام باعث افت قیمت دلار شود یا در فضای مردد کنونی دلار مسیر کم‌نوسانی را در پیش بگیرد آیا می‌توان انتظار رشد سهام را داشت. برخلاف الگوی چند سال گذشته که دلار و تورم محرک اصلی رشد قیمت سهام بود آیا حالا می‌توان در رکود احتمالی بازارهای رقیب انتظار بازدهی مثبت از سهام را داشت؟

باید گفت که برای کل بازار سهام و شاید شاخص کل نتوان این موضوع را مطرح کرد. اما محاسبات اولیه که می‌تواند با خطا همراه باشد نشان می‌دهد که عوامل بالا مانند حذف ۴۲۰۰ یا رشد قیمت جهانی کالاها می‌تواند اثرات مثبت خود را در قیمت سهام داشته باشد و در رکود بازارهای رقیب و موازی رشد برخی از سهام را شاهد باشیم.