رمزارز ملی طرحی سیاسی است

روز گذشته رئیس قوه قضائیه در جلسه شورای عالی این قوه با بیان اینکه ممکن است موضوع رمزارزها در آینده دارایی مردم را تهدید کند، از بانک مرکزی خواست درباره این موضوع نظر شفاف خود را ارائه دهد. محسنی اژه‌ای در این نشست با اشاره به اینکه موضوع رمزارزها ممکن است در آینده دارایی‌های مردم را تهدید کند و برای دولت دردسرآفرین شود، گفت: دادستان کل کشور و سازمان بازرسی مأمور هستند تا از بانک مرکزی بخواهند هر چه زودتر در قبال مسئله رمزارزها و همچنین تشریح وظایف دستگاه‌های مختلف در این رابطه شفاف‌سازی کند.

در همین زمینه یک تحلیلگر فضای مجازی اظهار داشت: صحبت‌های آیت‌الله اژه‌ای و دستور ایشان مبنی بر روشن شدن تکلیف وضعیت رمزارزها را باید به فال نیک گرفت. معتقدم تا زمانی‌که ساختاری برای رمزارزها در کشور شکل نگیرد، باید شاهد بروز تبعات آن باشیم.

نوید آقایی تأکید کرد: امیدوارم صحبت‌های روز گذشته رئیس دستگاه قضا از منظر وجه ایجابی فناوری‌های نوین مورد توجه قرار گیرد، نه وجه سلبی آن. به یاد داشته باشیم که اگر برخورد با رادیو، تلویزیون، ویدئو و ماهواره جواب داد، برخورد با این اتفاقات نوین در فضای مجازی هم جواب می‌دهد.

این تحلیلگر فضای مجازی با اشاره به گردش مالی بازار رمزارز در ایران گفت: واقعیت این است که صدها هزار نفر در کشور درگیر بازار رمزارزها شده‌اند و با اعداد قابل توجهی در این حوزه مواجه هستیم. گردش مالی در بازار رمزارزها در کشور مطابق برخی گزارش‌های غیر رسمی، روزانه به بیش از چند صد میلیارد تومان رسیده است. این اعداد و ارقام و گردش مالی سنگین نشان می‌دهد که باید این حوزه را جدی گرفت و برای این موضوعات هرچه سریع‌تر تصمیم‌گیری کرد.

به گفته این مدرس دانشگاه باید توجه داشته باشیم بخش عمده‌ای از مشکلاتی که امروز با آن مواجه شده‌ایم و تجمعات و اعتراضات افرادی که در این بازار به دام کلاه‌برداران افتاده‌اند، به این دلیل بوده که قاعده‌ مشخص و روشنی در کشور برای این موضوع نداریم و پیش‌بینی‌های لازم را نکرده‌ایم‌.

وی افزود: مرکز ملی فضای مجازی طی چند سال گذشته جلسات متعددی با بانک مرکزی و سایر دستگاه‌های مسئول در این حوزه برگزار کرده که خروجی روشنی نداشته و همین شرایط باعث شده تا رئیس قوه قضاییه نسبت به تبعات نابه‌سامانی بازار رمزارزها هشدار دهد.

آقایی با بیان اینکه بازار رمز ارزها غیرقابل انکار است و نمی‌توان آن را نادیده گرفت، اظهار داشت: در دنیای امروز موضوع از بازار رمزارز فراتر رفته و با متاورس مواجه هستیم اما در این شرایط نه تنها به سمت قاعده‌مند کردن و قانون‌گذاری و حتی پذیرش این موضوع حرکت نکرده‌ایم بلکه کار به جایی رسیده تا مقامات ارشد قضایی در این زمینه هشدار دهند.

وی با اشاره به طرح بانک مرکزی مبنی بر راه‌اندازی رمزارز ملی اظهار داشت: اینکه بانک مرکزی اعلام کرده هر کشوری رمزارز مربوط به کشور خود را دارد و رمزارز ملی در سایر کشورها هم رایج است، حرف چندان غلطی نیست اما این رمزارزها، جریان اصلی بازار رمزارزها نبوده و بین فعالان این حوزه چندان مصطلح نیستند و ما با موضوع بسیار متفاوت‌تری مواجه هستیم. برداشت من از اظهارات مقامات بانک مرکزی و طرحی که از آن به عنوان رمزارز ملی سخن گفته‌اند، خدمات مالی‌ای است که قرار است در بستر وب ارائه شود.

این کارشناس فضای مجازی با تاکید بر اینکه ایده بانک مرکزی برای رمز ارزملی چندان روشن نیست، گفت: طبق گفته معاون بانک مرکزی، اسکناس پشتوانه رمز ارزملی می‌شود. معتقدم آنچه که بانک مرکزی از رمزارز ملی و کلیات آن ارائه داده چندان قابل عملی شدن نیست و تاکید دارم که رمزارز ملی صرفا یک موضوع مالی نیست.

آقایی ادامه داد: در جهان امروز سرعت تغییرات بسیار زیاد است. ما امروز با دارایی‌های مجازی در دنیا و با دنیای NFT روبه‌رو هستیم. کشورهای دیگر امروز درباره NFTها تصمیم می‌گیرند و قطعا ما هر چقدر دیرتر به این حوزه‌ها بپردازیم، طبق گفته رئیس قوه قضاییه تبعات سنگین‌تری برای ما خواهد داشت.

وی با بیان اینکه تمام کشورها درگیر مسائل مربوط به رمزارزها هستند، تصریح کرد: تفاوت ما با کشورهای پیشرفته در این است که سایر کشورها در این باره قاعده‌گذاری کرده و به سمت ساماندهی پیش رفتند اما این موضوع هنوز در ایران شفاف نیست. باید گفت که ما درباره رمزارزها چه قانون و قاعده داشته باشیم و چه نداشته باشیم، مبادلات در این حوزه در حال انجام است. باید قاعده این بازار را بپذیریم و تبعات آن را ارزیابی کنیم تا مردم در دام سودجویان و صرافی‌های غیرمجاز نیفتند. همان‌گونه که فیلترینگ برخی از شبکه‌های مجازی مثل تلگرام نتوانست باعث کاهش مخاطبان این پلتفرم‌ها و شبکه‌های مجازی شود، امروز هم دولت نمی‌تواند با ایجاد محدودیت‌ها جلوی بازار رمزارزها را بگیرد. باید توجه داشته باشیم که بخشی از وظایف حاکمیتی بانک مرکزی و سایر نهادهای اقتصادی، هدایت‌گری است که در حال حاضر اجرای این وظیفه را چندان جدی نمی‌بینیم.

آقایی با تاکید بر اینکه کلیاتی که بانک مرکزی از طرح رمزارز ملی اعلام کرد، باعث افزایش سردرگمی‌ها شد، گفت: آنچه که بانک مرکزی اعلام کرده با ماهیت رمزارز در دنیا بسیار متفاوت است، گویی درباره موضوع دیگری طرح و ایده دارند که تنها در واژه رمز وجه اشتراک دارد.

آقایی افزود: معتقدم در حال حاضر رمزارز ملی در بستری مطرح می‌شود که بیشتر سیاسی است تا فناوری. برخی از مدیران بر استفاده از رمزارزها برای کاهش اثرات تحریم تاکید دارند اما این موضوع برای کارشناسان حوزه فناوری، چندان قابل درک نیست. درست است که برای برخی از مراودات مالی به صورت موردی از رمزارزها استفاده شده اما نباید تصور بر این باشد که با مجوز دادن به رمزارزها می‌توانیم مسئله تحریم‌ها را برطرف سازیم و این‌گونه نیست که به ایران اجازه دهند همواره برای دور زدن تحریم‌ها از رمزارزها بهره ببرد.

وی گفت: واقعیت این است که مسئله تحریم‌ها ارتباطی با یک فناوری خاص ندارد. شاید رمزارز بتواند در مواردی برای دور زدن تحریم‌ها به کمک کشورمان بیاید اما باید توجه داشته باشیم هرچند رمزارزها در بازار آزاد تعریف می‌شوند اما چشم‌های ناظری در این بازار وجود دارد و قواعدی هم حاکم بر آن است، همان‌گونه که دیدیم بزرگترین صرافی مجازی دنیا، خدمات خود را به روی کاربران ایرانی بست. همچنین ارقامی که بین دولت‌ها مبادله می‌شود، بسیار سنگین است و نمی‌توان این ارقام را از طریق رمزارزها و دور از چشم ناظران، نقل و انتقال داد.

این کارشناس فضای مجازی با تاکید بر اینکه اگر برای رمزارزها قاعده‌گذاری نشود می‌تواند معضلی دیگر بر معضلات کشورمان تحمیل کند، افزود: صحبت‌ها و هشدارهای رئیس قوه قضاییه را یک گام رو به جلو می‌بینم و امیدوارم از صحبت‌های ایشان، وجه ایجابی آن مورد توجه قرار گیرد چرا که برخورد قهری با این موضوع، ناکارآمد خواهد بود. معتقدم برخورد قهری با این پدیده، نگرانی مردم را در شرایط فعلی اقتصادی، افزایش داده و باعث هدایت بیشتر منابع از بازار سرمایه ایران به سمت رمزارزها می‌شود، چنانچه گزارش‌هایی هم مبنی بر تایید این موضوع ارائه شده است.

آقایی در پایان گفت: مهمترین موضوع، بحث آموزش در بازار رمزارزها است. امروز نباید رمزارز در کشورمان یک تابو باشد و نباید اجازه دهیم با برخوردهای سلبی، رمزارزها به موضوع زیرزمینی و غیرقابل کنترل تبدیل شوند.