نحوه محاسبه مالیات خودرو و خانه‌ های لوکس

علی رستم‌پور رئیس دفتر حسابرسی مالیاتی سازمان امور مالیاتی در پاسخ به سوالی در مورد شیوه محاسبه مالیات بر انواع خودروهای سواری و وانت دوکابین گرانقیمت گفت: براساس تغییراتی که در قانون بودجه سال ۱۴۰۰ رخ داد لفظ خودرو لوکس تغییر پیدا کرد. بر این اساس در صورتی که مجموع ارزش خودروهای تحت تملک یک فرد و افراد تحت تکفل او به بیش از یک میلیارد تومان برسد، مشمول مالیات خواهد شد.

وی افزود: براساس نرخ‌های در نظر گرفته شده در قانون بودجه سال ۱۴۰۰، خودروها تا یک میلیارد تومان از پرداخت مالیات معاف هستند، در نتیجه از یک تا ۱.۵ میلیارد تومان نسبت به مازاد یک میلیارد تومان، یک درصد، از ۱.۵ تا سه میلیارد تومان نسبت به مازاد ۱.۵ میلیارد دو درصد، از سه تا ۴.۵ میلیارد تومان نسبت به مازاد سه میلیارد تومان سه درصد و نسبت به مازاد ۴.۵ میلیارد تومان چهار درصد مشمول مالیات خواهند شد.

رییس مرکز دادرسی مالیاتی سازمان امور مالیاتی با اشاره به اینکه اگر امروز سازمان امور مالیاتی یک خودرو را ۲.۵ میلیارد تومان قیمت‌گذاری کند، یک میلیارد آن کنار گذاشته می‌شود، گفت: ۵۰۰ میلیارد اول آن با نرخ یک درصد(پنج میلیون تومان) و مالیات یک میلیارد دیگر با نرخ دو درصد(۲۰ میلیون تومان) محاسبه می‌شود.

وی در ادامه گفت: در نتیجه مالیات مالک این خودرو در مجموع به ۲۵ میلیون تومان در سال می‌رسد. این نرخ‌ها پلکانی است و براساس جدول تعیین مالیات نرخ نهایی چهار درصد است که به خودروهای بالای ۴.۵ میلیارد تومان ارزش تعلق می‌گیرد.

مالیات بر خانه‌های لوکس، مالیاتی بر ثروت نیست

رستم‌پور در پاسخ به سوالی در مورد شیوه محاسبه مالیات برخانه‌های لوکس گفت: در اینجا قانون‌گذار نیز از لفظ خانه لوکس استفاده کرده است. مبنای نرخ‌های مالیاتی خانه‌های لوکس مربوط به خانه، باغ ویلا و چه ویلا با ارزش بیش از ۱۰ میلیارد تومان است. البته باتوجه به بازار امروز ملک کشور می‌توان گفت که این عدد پایین است چرا که قیمت هر متر از یک آپارتمان ۱۰۰ متری در برخی محله‌های تهران به ۱۰۰ میلیون تومان رسیده است.

وی افزود: تفاوت مالیات برخانه‌های لوکس با مالیات بر خودروهای گرانقیمت این است که دیگر مجموعه ارزش خانه‌های یک فرد در نظر گرفته نمی‌شود و هر خانه به صورت جداگانه مورد توجه قرار می‌گیرد. اگر فردی دارای چند باب آپارتمان، ویلا یا باغ ویلا باشد که ارزش تک تک این مستغلات کمتر از ده میلیارد تومان باشد، مشمول مالیات بر خانه‌ای لوکس نخواهد شد حتی اگر  مجموع ارزش آن ها بیش از ده میلیارد تومان شود.

این مقام مسئول سازمان امور مالیاتی گفت: در اینجا هدف قانون‌گذار وصول مالیات از خانه‌های لوکس بوده است، به همین دلیل تک واحد مورد توجه قرار گرفته نه مجموع ارزش. در واقع این مالیات، مالیات بر ثروت و دارایی نیست بلکه مالیاتی بر یک کالای خاص به نام خانه لوکس است اما مالیات بر انواع خودروهای سواری و وانت دوکابین گرانقیمت یک مالیات بر ثروت است و در نتیجه مجموع ارزش خودروها در نظر گرفته می‌شود.

بررسی نرخ مالیات بر خانه‌های لوکس/در چه شرایطی یک خانه مشمول مالیات می‌شود؟

وی با بیان اینکه هر واحد مسکونی مستقل، مجزا و دارای سند که کاربری مسکونی، ویلایی و باغ ویلا داشته باشد و قیمت آن از ۱۰ میلیارد تومان عبور کند، مشول مالیات خواهد شد، گفت: نرخ مالیات این خانه‌ها به این صورت است که تا ۱۰ میلیارد تومان معاف از مالیات، از ۱۰ تا ۱۵ میلیارد تومان نسبت به مازاد ۱۰ میلیارد تومان که برابر پنج میلیارد تومان است، یک در هزار مالیات دارد.

رییس مرکز دادرسی مالیاتی سازمان امور مالیاتی در مورد نرخ‌های محاسباتی مالیات برخانه های لوکس گفت: ملک با ارزشی بین ۱۵ تا ۲۵ میلیارد تومان با نسبت مازاد ۱۵ میلیارد تومان، نرخ دو در هزار دارد. در صورتی که ارزش ملک تا ۴۰ میلیارد تومان باشد نسبت به مازاد ۲۵ میلیارد تومان نرخ سه در هزار به آن تعلق می‌گیرد. در صورتی که ارزش ملک تا ۶۰ میلیارد تومان باشد، نسبت به مازاد ۴۰ میلیارد تومان نرخ آن برابر چهار درصد خواهد بود.

وی اظهار کرد: در صورتی که ارزش ملکی به بیش از ۶۰ میلیارد تومان برسد، با نرخ پنج در هزار یا نیم درصد مشمول مالیات سالانه خواهد شد. اعدادی که در ایجا ذکر شد براساس قانون بودجه سال ۱۴۰۰ است و در صورتی که قانون‌گذار در قانون لایحه بودجه ۱۴۰۱ نرخ‌های مالیات را تغییر دهد ما برمبنای آن عمل خواهیم کرد.

به طور مثال اگر ارزش یک ملک را ۶۰ میلیارد تومان در نظر بگیریم، ۱۰ میلیارد تومان آن از پرداخت مالیات معاف است، پنج میلیارد آن با نرخ یک در هزار(پنج میلیون تومان)، ۱۰ میلیارد با نرخ دو در هزار(۲۰ میلیون تومان)، ۱۵ میلیارد با نرخ سه در هزار(۴۵ میلیون تومان) و ۲۰ میلیارد آن با نرخ چهار در هزار(۸۰ میلیون تومان) محاسبه خواهد شد.

رستم‌پور تاکید کرد: در صورتی که افراد نسبت به پرداخت مالیات اقدام نکنند قانون‌گذار این اجازه را به سازمان امور مالیاتی داده است که از طریق عملیات اجرایی مالیات را مطالبه کند و ادارات ثبت اسناد مجاز نیستند نقل و انتقال اینگونه املاک را انجام دهند مگر آنکه از سازمان امور مالیاتی گواهی وصول مالیات را گرفته باشند.

تمامی قیمت‌گذاری‌های سازمان امور مالیاتی از قیمت‌های موجود در بازار پایین‌تر است

وی در پاسخ به سوالی در خصوص مبنای ارزش‌گذاری خودروها گفت: ارزشگذاری خودروها براساس جدول موضوع ماده ۴۲ قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال ۱۳۸۷ و ماده ۲۸ قانون ارزش افزوده مصوب سال ۱۴۰۰ صورت می‌گیرد. این جدول مبنای محاسبه مالیات نقل و انتقال، مالیات و عوارض شماره‌گذاری و عوارض سالانه خودرو قرار دارد که به شهرداری‌ها پرداخت می‌شود. این جدول خود به دو بخش خودروهای وارداتی و خودروهای داخلی تقسیم می‌شود.

رییس مرکز دادرسی مالیاتی سازمان امور مالیاتی ادامه داد: این جدول مبنای اولیه‌ای برای تعیین ارزش روز خودرو بوده است. در جدول موضوع بند ۴۲ قانون ارزش افزوده ما برای خودروهای داخلی قیمت کارخانه را در نظر می‌گیریم. این ارزش با قیمت‌ها در بازار آزاد اختلاف دارد. در مورد خودروهای وارداتی نیز باید گفت که براساس قانون مبنا ارز ترجیحی است.

وی افزود: در گمرکات کشور مبنای ارزش‌گذاری برای کالاهای وارداتی ارز ۴۲۰۰ تومانی بوده و برای وصول حقوق ورودی، عوارض گمرکی و مالیات بر ارزش افزده همین نرخ مبنا قرار گرفته است. مبنای محاسبه قیمت خودروهای خارجی در جدول موضوع ماده ۴۲ قانون ارزش افزوده نیز همان نرخ محاسبه عوارض گمرکی است.

این مقام مسئول سازمان امور مالیاتی گفت: وقتی با ارز ۴۲۰۰ تومانی ارزش خودرویی را محاسبه می‌کنیم قیمت یک خودرو وارداتی با ارزش ۳۰ هزار دلار و با در نظر گرفتن هزینه‌های جانبی به حدود ۳۰۰ میلیون تومان می‌رسد اما در حال حاضر یک خودرو وارداتی با چنین ارزش دلاری بیش از یک میلیارد تومان قیمت دارد.

در نتیجه جدول مورد اشاره مبنای قیمت‌گذاری قرار گرفته است اما براساس قانون ما باید مالیات خودروهای گرانقیمت را براساس قیمت روز آنها محاسبه کنیم. برای آنکه ما به قیمت روز خودرو برسیم ضرایبی را متناسب وارداتی یا تولید داخل بودن خودروها در نظر گرفتیم.

وی گفت: با در نظر گرفتن این ضرایب قیمت‌ها به قیمت‌های موجود در بازار نزدیک شده است اما همچنان تمامی قیمت‌گذاری‌های ما از قیمت‌های موجود در بازار پایین‌تر است.

رستم‌پور در خصوص چرایی پایین بودن قیمت‌گذاری‌ها نسبت به قیمت روز بازار گفت: امسال، اولین سالی بوده که این قانون اجرا می‌شود و هدف این بود که فشار زیادی به مردم وارد نشود و دلیل دیگر این است که قیمت‌گذاری ما برمبنای سال ساخت، مدل و استهلاک سالانه بوده اما ممکن است خودرویی در این مدت تصادفی داشته و از ارزش آن کم شده باشد.

در نتیجه ما سعی کردیم تا قیمت‌گذاری را کمتر از قیمت واقعی انجام دهیم تا مردم آن را ساده‌تر بپذیرند و مالیات را پرداخت کنند.

تغییر نرخ ورودی کالا چه تاثیر بردرآمدهای مالیاتی خواهد داشت؟

وی در پاسخ به سوالی در خصوص احتمال تغییر نرخ ورودی کالاها به کشور از ۴۲۰۰ تومان به نرخ ETS و تاثیر احتمالی آن بر نرخ محاسبه مالیات‌ها گفت: در صورتی که این اتفاق رخ دهد مبنای محاسبه تمامی مالیات‌ها در خصوص کالاهای وارداتی تغییر پیدا خواهد کرد.

رییس مرکز دادرسی مالیاتی سازمان امور مالیاتی در پایان گفت: البته در خصوص مالیات بر خودروهای گرانقیمت باید گفت که در حال حاضر ضرایبی را براساس تفاوت ارز ۴۲۰۰ تومانی مبنای محاسبه حقوق گمرکی و برای نزدیک کردن قیمت خودرو به ارزش روز در نظر گرفتیم که در صورت تغییر نرخ ورودی این ضرایب نیز تعدیل خواهند شد، در نتیجه به نظر نمی‌رسد این تغییر تاثیر چندانی در درآمدهای مالیاتی این پایه مالیاتی داشته باشد چرا که مبنای ضرایب  ما قیمت بازار است.