ثبات بازار مسکن در گرو اما و اگرها

کاهش انتظارات تورمی به دلیل اخبار مثبت از مذاکرات هسته‌ای و ثبات بازار ارز در آرامش بازار مسکن تاثیرگذار بوده و برخی افراد منتظر افت نرخ مسکن هستند اما اگرچه نرخ خانه در یک سال گذشته افزایش محسوسی نداشته، با کاهش نیز مواجه نشده است. از طرف دیگر رشد تا ۵۰ درصدی نرخ ساخت می‌تواند به عنوان یک عامل بازدارنده در کاهش نرخ خانه عمل کند.

قیمت مسکن در شهر تهران از میانگین ۱۵ میلیون تومان در هر متر مربع شروع می‌شود و تا ۷۰ میلیون تومان می‌رسد. البته در آگهی‌ها نرخهای پایین‌تر از متری ۱۵ میلیون تومان اغلب در جنوب تهران و بالاتر از متری ۷۰ میلیون تومان غالبا در شمال پایتخت دیده می‌شود.

اگرچه نرخ مسکن در چهار سال اخیر رشد سنگینی داشته و همین مسئله به رکود معاملات، به‌خصوص در سال گذشته انجامید، از شش ماهه دوم امسال تا حدودی بازار خرید و فروش گرم شده است؛ به طوری که در ماههای آذر و دی ۱۴۰۰ به ترتیب ۹۷۷۲ و ۹۸۱۶ معامله مسکن در شهر تهران منعقد شده که به ترتیب ۲۸۲ و ۱۷۹ درصد افزایش را در مقایسه با ماههای آذر و دی سال ۱۳۹۹ نشان می‌دهد.

معاملات در مقایسه با پارسال سه تا چهار برابر شده است

در واقع معاملات به حدود ۱۰ هزار فقره رسیده که با سطح نرمال حدود ۱۵ هزار معامله فاصله چندانی ندارد. همانطور که آمار روایت می‌کند، خرید و فروش ملک در تهران نسبت به سال گذشته سه تا چهار برابر شده و این در حالی است که قیمتها کاهش چندانی نداشته، هرچند افزایش محسوسی نیز ایجاد نشده است.

بررسی‌ها از علت رونق نسبی بازار مسکن به عواملی همچون ثبات بازارهای موازی، تثبیت نرخ طلا و ارز در یک محدوده مشخص، ریزش بورس و نگاه به مسکن به عنوان یک دارایی امن در برابر تورم می‌رسد. این در حالی است که به دلیل انجام مذاکرات هسته‌ای، چشم‌انداز بازار مسکن با ابهاماتی مواجه شده و احتمال می‌رود با انجام توافق هسته‌ای نرخ خانه تا حدودی کاهش پیدا کند.

اما نرخ ساخت که انبوه‌سازان رشد آن را طی یک سال گذشته حدود ۵۰ درصد عنوان می‌کنند می‌تواند به عنوان یک عامل بازدارنده در کاهش نرخ خانه عمل کند. افزایش نرخ دستمزد و مصالح، حتی بر روی نرخ واحدهای نهضت ملی مسکن نیز تاثیرگذار بوده است. سال گذشته دولت نرخ هر متر واحدهای مسکن دولتی را ۲.۷ میلیون تومان تعیین کرده بود که اخیرا به ۴.۷ میلیون تومان افزایش یافته است.

افت محسوس سرعت رشد نرخ مسکن

از سوی دیگر گزارش‎ها نشان می‌دهد سرعت رشد نرخ مسکن به طرز محسوسی کاهش پیدا کرده است. طی سه ماه گذشته نرخ رشد ماهیانه نرخ مسکن در تهران به‌تدریج ۱.۲ درصد، ۱.۸ درصد و ۱.۱ درصد بوده و رشد سالیانه آن به ۲۰ درصد رسیده است؛ در حالی که نرخ افزایش سالیانه نرخ در ماههای دی سه سال گذشته به ترتیب ۹۱، ۴۱ و ۹۹ درصد بود. البته با وجود آنکه میزان بازدهی بازار مسکن در یک سال گذشته حدود ۲۰ درصد بوده، این رقم برای بازار ارز ۸ درصد و برای سکه ۴.۲ درصد بوده است. همین مسئله در ترغیب برخی افراد برای خرید ملک تاثیرگذار بود.

کارشناسان معتقدند طی ۳۰ سال گذشته بازار مسکن یکی از کم‌ریسک‌ترین بازارها بوده و به همین دلیل زمانی که ریسک بازارهای دیگر در پی نوسانات اقتصادی افزایش پیدا می‌کند، تقاضای سرمایه‌ای در بازار مسکن بالا می‌رود. به نظر می‎رسد افزایش تمایل برای خرید در ماههای اخیر نیز ناشی از همین مسئله باشد؛ چرا که طرف تقاضا قصد دارد خود را در برابر انتظارات تورمی مصون نگه دارد. حتی کاهش احتمالی نرخ مسکن در آینده می‌تواند به نوعی منعکس‌کننده شرایط عمومی اقتصاد باشد. بنابراین نگرانی بابت خرید ملک وجود ندارد.

مصطفی‌قلی خسروی ـ رئیس اتحادیه مشاوران املاک ـ با بیان اینکه مسکن یک دارایی امن محسوب می‌شود به ایسنا گفت: عبارات و جملات معروفی درخصوص ارزشمندی زمین و مسکن وجود دارد. مثلا می‌گویند «خانه را بخر پنج سال نگه دارد، بعد از آن خانه تو را ۵۰ سال نگه می‌دارد». یا «زمین بخر که دزد روی آن راه برود اما نتواند آن را بدزدد». جمله معروف دیگری می‌گوید «اگر مسکن را گران بفروشی، ارزان فروخته‌ای و اگر گران بخری، ارزان خریده‌ای». این عبارات از یک طرف امن بودن کالایی به نام مسکن را نشان می‌دهد و از طرف دیگر حاوی این نکته است که ملک همواره سپری در برابر انتظارات تورمی است.

خسروی درباره پیش‌بینی آینده بازار مسکن در سال ۱۴۰۱ اظهار کرد: اگر ثبات بازارهای موازی مسکن که هم اکنون وجود دارد ادامه پیدا کند، مذاکرات هسته‌ای به نتیجه برسد و از طرف دیگر دولت بتواند طرح احداث چهار میلیون مسکن در چهار سال آینده را به نتیجه برساند شاهد آرامش بازار مسکن خواهیم بود و نگرانی بابت رشد نرخ وجود ندارد. کما اینکه در یک سال گذشته تورم بازار مسکن تقریبا صفر بوده و پیش‌بینی ما این است که در سال آینده ثبات نسبی این بازار ادامه پیدا کند.

متوسط نرخ خانه در تهران ۳۲.۹ میلیون تومان

بنابراین گزارش، طبق اعلام بانک مرکزی، در دی ماه ۱۴۰۰ متوسط نرخ یک متر مربع مسکن در شهر تهران ۳۲ میلیون و ۹۴۰هزار تومان بوده که نسبت به ماه قبل و مدت مشابه سال قبل به ترتیب ۱.۱ و ۲۰.۳ درصد افزایش یافته است. تعداد معاملات انجام شده در این ماه ۹۸۱۶ فقره بود که نسبت به ماه قبل و در مقایسه با ماه مشابه در سال قبل به ترتیب ۰.۵ و ۱۷۹ درصد افزایش را نشان می‌دهد.