فراز و فرود اقتصاد ایران در نیم قرن گذشته

تکرار اشتباهات محصول ندانستن‌ها است،اگر از گذشته اطلاع داشته باشیم شاید از آن درس بگیریم و مسیرهای اشتباه را تکرار و تجربه نکنیم.یکی از حوزه هایی که می تواند ماشین زمان به آن سفر کند اقتصاد است، اقتصاد ایران در نیم قرن گذشته همچون سایر حوزه های حیات اجتماعی با فراز و فرود های بسیاری روبرو شده است. اتفاقات مشابهی بر اقتصاد ایران رفته و تصمیمات متفاوتی برای آن گرفته شده است اما به نظر می رسد با نتایج یکسان روبرو هستیم.«در نیم قرن با اقتصاد ایران» اخبار مهم اقتصادی ایران و جهان را مرور می کنیم.سال اول هر دهه را به عنوان نقطه بررسی تاریخ اقتصادی قرار داده ایم.این مطلب با عنوان نیم قرن با اقتصاد ایران منتشر می شود،در طول بررسی تاریخ اقتصادی پنج دهه گذشته ممکن است به حوادث مهم و اثر گذار برخورد کنیم که این اخبار و وقایع را نیز منتشر می کنیم. روزنامه اطلاعات به دلیل سابقه ۹۰ ساله آرشیو قوی و رویکرد صرف خبری در بازتاب وقایع پایه این بررسی قرار گرفته است.

۲۷ اسفند ۱۳۵۱؛ سکه طلای پهلوی ارزان شد

قیمت مسکوک طلا امروز نیز تحت الشعاع بالا بودن قیمت این فلز قیمتی در بازارهای جهانی بود.

در این میان فقط ربع پهلوی بازار گرمی داشت و معاملات روی آن به مناسبت نزدیکی عید به گرمی و رونق روزهای گذشته بود؛ به‌طوری‌که ربع پهلوی امروز ۴۵۰ ریال فروش و ۴۳۰ ریال خریداری شد.

پهلوی طلا به ۱۵۳۰ ریال رسید و خریدش در حد ۱۵۰ ریال متوقف بود و به این ترتیب نسبت به روزهای گذشته مختصری کاهش یافت.

در بازار آزاد نیم پهلوی طلا ۷۹۰ ریال خرید و ۸۱۰ ریال فروش می‌رفت. وضع ارز نیز در بازار امروز بیشتر تحت‌الشعاع تقاضای بیش از حد مسافران نوروزی بود و علیرغم شناور شدن نرخ‌ها برای تعیین قیمت‌های قطعی باید تا بعد از عید منتظر بود.

نرخ خرید و فروش ارزها امروز در بازار آزاد این چنین بود:

دلار خرید ۷۰ ریال فروش ۷۰.۵۰ ریال، مارک آلمان غربی خرید ۲۴.۶۰ ریال فروش ۲۴.۸۵ ریال، پوند خرید ۱۷۶ ریال فروش ۱۷۷ ریال.

۲۷ اسفند ۱۳۷۱؛ تمدید اعتبار ۳۰ میلیون دلاری ایران برای واردات نفت اوکراین

معاون وزیر خارجه ایران گفت: این کشور اعتبار ۳۰ میلیون دلاری به اوکراین را برای واردات نفتی تمدید کرده است.

محمود واعظی در یک کنفرانس مطبوعاتی پس از ۳ روز مذاکره با مقامات اوکراین گفت: ایران این اعتبار را به اوکراین می‌دهد تا به اجرای قراردادهای موجود برای صادرات نفتی به آن کشور کمک کند.

وی اظهار کرد: یک بانک ایران به زودی شعبه‌ای در «کیف» افتتاح خواهد کرد تا به تسهیل خرید نفت توسط اوکراین کمک کند.

بانک جهانی ۱۵۷ میلیون دلار تسهیلات به ایران می‌دهد

اعطای ۱۵۷ میلیون دلار تسهیلات برای اجرای پروژه آبیاری، زهکشی و توسعه مزارع بیش از ۹۰ هزار هکتار از اراضی مناطق زرینه رود (۳۶ هزار هکتار) تجن (۷۵۰۰ هکتار) بهبهان (۱۱۵۰۰ هکتار) و مغان (۳۵۶۰۰ هکتار) در جلسه ۱۳۷۱.۱۲.۲۵ مدیران اجرایی بانک جهانی مورد تصویب قرار گرفت.

اجرای این پروژه باعث خواهد شد تولید سالانه محصولات کشاورزی از قبیل گندم، جو، برنج، پنبه، چغندر قند، دانه‌های روغنی، ذرت، صیفی و یونجه در مناطق فوق حدود ۳۵۸ هزار تن افزایش یابد و ۴۶ هزار خانوار کشاورز از اجرای آن بهره‌مند شوند.

اعتبار ریالی این پروژه معادل ۲۴۷.۷ میلیارد ریال است که در قالب بودجه عمرانی تخصیص یافته است. همچنین پیش‌بینی می‌شود اجرای این پروژه ظرف مدت ۶ سال پایان پذیرد.

۲۷ اسفند ۱۳۸۱؛ طرح واگذاری سهام بانک‌های دولتی سال آینده اجرا می‌شود

وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: سال آینده طرح واگذاری سهام بانک‌های دولتی به بخش خصوصی و مردم در کشور به اجرا درمی‌آید.

طهماسب مظاهری افزود: دولت در راستای خصوصی‌سازی در مرحله اول سهام بانک‌های تجارت، ملت، سپه و صادرات را از حالت شرکت مادر تخصصی به‌صورت سهامی عام درمی‌آورد.

وی نحوه پیوستن بانک‌ها به بورس را منوط به اصلاح ترازنامه بانکی و بافت مالی آنها دانست و اضافه کرد: پس از این مرحله، به مرور سهام بانک‌ها از طریق بورس در اختیار مردم قرار خواهد گرفت.

۲۷ اسفند ۱۳۹۱؛ کاهش عمر اسکناس‌ها در ۱۰ سال گذشته

با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال، اخباری مبنی‌بر احتمال انتشار اسکناس ۲۰ هزار تومانی در سال آینده شنیده می‌شود. بررسی تاریخی روند ورود و خروج اسکناس‌ها در اقتصاد ایران نشان می‌دهد از سال ۱۳۲۰ تاکنون مجموعا ۱۴ اسکناس و هر ۵ سال یک اسکناس جدید به اقتصاد ایران اضافه شده است.

درحالی‌که در یک دهه اخیر به طور متوسط هر سه سال یک بار یک اسکناس جدید معرفی شده است: موضوعی که از شتاب گرفتن قیمت‌ها در سال‌‌های اخیر نسبت به روال میانگین تاریخی نشات می‌گیرد.

بررسی رفتار تاریخی اسکناس در ایران، از سال ۱۳۲۰ تا سال ۱۳۹۰ نشان می‌دهد در ۷۰ سال گذشته ۱۴ اسکناس در کشور معرفی شده است حال آنکه ۱۱ نمونه اسکناس نیز از گزارش پول در اقتصاد کشور خارج شده است.

با وجود تورم ۲۰ درصدی در سال (که در اغلب دوره‌های گذشته چنین بوده است) هر ۱۲ سال، قیمت‌ها به طور میانگین ۱۰ برابر می‌شود. به این ترتیب در این بازه زمانی ۷۰ ساله، ۶ بار ۱۰ برابر شدن قیمت‌ها در اقتصاد کشور تجربه شده است و به طور متوسط هر ۱۲ سال، ۲ قطعه اسکناس یا هر ۶ سال یک بار، یک نمونه اسکناس از گردش در اقتصاد کشور خارج شده است.

در ۷۰ سال گذشته ۱۴ نمونه اسکناس در اقتصاد کشور در گردش بوده یا بعدتر معرفی شده است. به ترتیب از سال ۱۳۲۰ به بعد اسکناس‌های ۵ ریالی، ۱۰ ریالی، ۲۰ ریالی، ۵۰ ریالی، ۱۰۰ ریالی، ۲۰۰ ریالی، ۵۰۰ ریالی، هزار ریالی ، ۲ هزار ریالی، ۵ هزار ریالی، ۱۰ هزار ریالی، ۲۰ هزار ریالی، ۵۰ هزار ریالی و ۱۰۰ هزار ریالی بوده است.