علت طعم بد آب شهری / جنگ آبی در راه است؟

این روز‌ها که نه، چندین و چند سال است کم آبی سد‌ها و گرم شدن کره زمین فعالان محیط زیست را نگران کرده است.اما موضوع به همین جا ختم نمی‌شو زیرا کم آبی دامن گیر بخش اعظمی از جامعه شده  و مانند گذشته تنها کشاورزان را در بر نمیگرد، به طوری که تاثیرات آن در سطح کشور ملموس است؛ ازصحبت‌های نمایندگان مجلس گرفته تا مجادلات قومی و قبیله ای. این بار نه خبری از بمب اتم است و نه سلاح شیمیایی است؛ جنگ، جنگ آب است.

علی بیت الهی، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه و شهر‌سازی در رابطه با این موضوع به گسترش نیوز می‌گوید: وضعیت فعلی سد‌ها در شرایط بحرانی نیست بلکه فوق بحرانی است و به حدی رسیده که موجب واگرایی شهری و قومی شده که چالش‌های زیادی را برای عموم مردم به وجود آورده است.

او ادامه می‌دهد: برای تخصیص آب بین مناطق مشکلاتی وجود دارد که نمایندگان مجلس هم با چالش هایی روبه‌رو کرده، نمایندگان مردم شهر‌های مختلف بر سر رها‌سازی آب سد‌ها تفاوت نظر دارند؛ از یک سو می‌گویند آب سد‌ها باید رها شوند تا شاهد کمبود اب در برخی از نقاط کشور نباشیم و از سوی دیگر مسئولین استانی این مسئله را قبول نمی‌کنند چرا که باعث لطمه خوردن به وضعیت شهرستان‌هایی که محل گذر آب است، می‌شود.

کم آبی خود را در گذر زمان نمایان می‌کند

بیت الهی با اشاره به اینکه در سال‌های اخیر بارش برف در زمستان کم بوده و همین امر موجب کاهش ذخیره آبی کشور شده در این زمینه توضیح داد: در سال‌های اخیر نزولات جوی به صورت باران و رگبار بوده که موجب به وجود آمدن سیلاب‌ها بوده که باعث کاهش ماندگاری آب سد‌ها و افزایش آب‌های سطحی شده، به همین دلیل ما دچار کمبود آب شدید شده‌ایم که این موضوع خود را در سال‌های آینده نمایان می‌کند.

سال سختی پیش رو داریم

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه و شهر‌سازی اضافه می‌کند: سی سال اخیر دمای هوا یک و نیم درجه افزایش پیدا کرده که بر کاهش ذخیره آبی نیز دامن زده، چرا که به طور متوسط نزدیک به ۱۵ تا ۲۰ درصد کاهش سطح نزولات جوی را داشته‌ایم. از جمله عواملی که بر کاهش آب سد‌ها دامن زده‌اند می‌توان به افزایش جمعیت، کشاورزی نا درست و...... اشاره کرد. متاسفانه در کشور ما تبخیر آب ۳برابر استاندارد جهانی است به همین جهت سال سختی را پیش رو خواهیم داشت.

بیت الهی اضافه کرد: شاید هر کس متوجه این موضوع شده باشد که کیفیت آب تهران تغییر کرده است در صورتی که زمانی آب آشامیدنی تهران یکی از گواراترین آب‌های جهان را داشت. اما چرا این اتفاق افتاد به دلیل کاهش آب سدها طعم آب‌های شهری نیز تغییر کرده و با کیفیت نازل در اختیار مصرف‌کننده قرار می‌گیرد. شاید باور پذیر نباشد اما استان مازندران که به یکی از پر آب‌ترین استان‌های ایران هم با مشکل کم آبی دست و پنجه نرم می‌کند، زیرا قنات و چشمه‌ها خشک یا کم آب شده‌اند و سطح آب چاه‌ها کم شده است به همین دلیل کیفیت آب روز به روز کاهش پیدا می‌کند و بخشی از املاح وارد آب شرب می‌شوند.

تجربه سایر کشور‌ها را پیش رو قرار دهیم

بیت الهی یکی ار راه‌های برون رفت از وضعیت فعلی را استفاده از تجربیات سایر کشور می‌داند و در این زمینه توضیح می‌دهد: با استفاه از تجربیات سایر کشور‌ها برای مدیریت آب مانند صرفه جویی، قیمت‌گذاری صحیح منابع آب، مکانیزه شدن کشاورزی و استفاده از کشت گلخانه‌ای به بهبود وضعیت امید داشت. زیرا ۹۰ درصد از آب مصرفی مربوط به بخش کشاورزی است. طبق برنامه پنج ساله باید ۶۰ هزار هکتار کشت گلخانه‌ای داشته باشیم که از این میزان تنها یک ششم کشت ما گلخانه‌ای است. در صورتی که کشت در بخش کشاورزی به صورت مکانیزه باشد نیاز کمتری به آب در این بخش وجود دارد.

آب در ایران رایگان است

 وی با اشاره به رایگان بودن آب در کشور ما توضیح داد: نباید از این نکته غافل شد که آب در کشور ما رایگان است و تنها پول کنتور دریافت می‌شود. زمان ثابت کرده در کشور ما هر چیزی رایگان باشد از اقبال خوبی برخوردار نیست و در آن زیاده روی می‌شود. مانند آب اگر شهروندان نرخ واقعی آب مصرفی را پرداخت می‌کردند اعتدال بیشتری در مصرف داشتند. ضمن آنکه در کشور وجود دارد نزدیک به یک میلیون حلقه چاه در کشور وجود دارد که ۳۰۰ هزار حلقه آن به صورت غیر مجاز است. البته موضوعی که حایز اهمیت است آنکه چاه‌های مجوز دار هم محدودیتی ندارند که تدابیری در این زمینه باید در نظر گرفته شود.

بیت الهی در خاتمه اضافه کرد:از راه‌های برون رفت از این وضعیت اعمال ابیاری قطره‌ای در بخش کشاورزی، هوشمند‌سازی کنتور آب در راستای کنترل مصرف و همچنین تخصیص اعتباربه عنوان مشکل ملی می‌توانند به بهبود وضعیت فعلی کمک کنند.