استراتژی برنده در وضعیت قرمز بورس

بورس تهران نخستین روز کاری در هفته جاری را بعد از دو روز پیاپی تعطیلی، رو به افول و ناامیدکننده‌تر از انتظارات آغاز کرد. افت بیش از ۲۷‌هزار واحدی شاخص‌کل این بازار آنهم در هفته‌ای نیمه‌تعطیل موجی از نگرانی درمیان سرمایه‌گذاران بورسی ایجادکرده است؛ این در حالی است که بازار سهام از اواخر ۱۴۰۰ خیز نسبتا جدی صعودی برداشته بود. گرچه وضعیت به‌وجود آمده و قرارگرفتن دماسنج بازار سرمایه در مسیر اصلاحی دلیل محکمی برای تداوم این وضعیت نیست اما این شرایط ناخوشایند در روزهای گذشته منجر به افزایش صف‌‌‌‌‌‌‌‌‌های فروش و تکرار رفتار هیجانی درمیان سهامداران شده است. رفتاری که حتی می‌تواند وضعیت موجود را به مسیر نامطلوبی بکشاند. معامله‌گران بورسی با توجه به اتفاقات تلخ مرداد۹۹ هرگاه بازار با نوسان مواجه می‌شود دست به ماشه فروش می‌‌‌‌‌‌‌‌‌برند.

این رویه در دو سال‌گذشته بارها تکرار و تبعات منفی به‌دنبال داشته است. از آنجا که سهامداران بورس تهران بیشترین ورود مستقیم به این بازار سرمایه‌گذاری را دارند، ترس ازدست‌دادن دارایی‌های‌شان منشأ رفتارهجومی این دسته از سهامداران به سمت درهای خروج است. کاهش ارزش دارایی‌های ریالی معمولا صاحبان این منابع را به‌سوی راحت‌ترین و پربازده‌ترین بازار برای کسب سود بیشتر هدایت می‌کند اما با توجه به اینکه این گروه از سرمایه‌گذاران اطلاعات کافی نسبت به داد و ستدهای بورسی ندارند، در مخمصه معاملاتی راه فرار را برمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌گزینند. در وضعیت فعلی که بازارسرمایه نیز در آن قرار دارد، سهامداران با تکیه بر واکنش‌های گروهی عرصه را بر تقاضا تنگ می‌کنند. در مورد چرایی این رفتار به‌طور مفصل توضیحاتی ارائه‌شده اما چرا سهامداران بورسی نمی‌توانند بر هیجانات منفی موجود غلبه کنند؟ آیا هر زمانی که بازار در مسیر نزولی قرار می‌گیرد سهامداران باید به سمت صفوف فروش حرکت کنند؟ در چند روزگذشته نیز که بازار سهام در روندی نوسانی قرار گرفته چنین رفتاری را از سوی برخی سهامداران شاهد بودیم.

واقعیت امر آن است که هر نوسانی دلیل بر خروج از بازار نیست. در هفته گذشته تمرکز بر اخبار منفی بر روند ایجادشده تاثیر بسزایی داشت، اما موضوع مهمی که سهامداران نسبت به آن بی‌توجه هستند این است که قرارگرفتن در موج هیجانات منفی و همراهی موج سواران بدون تحلیل وضعیت سهام به ضرر خود سهامدار تمام می‌شود. بزرگ‌نمایی اخبارمنفی بدون توجه به سایر اخبار سهامداران را وارد بیراهه‌ای می‌کند که به تداوم روند افولی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌انجامد؛ این در حالی است که سهامداران می‌توانند در وضعیت نوسانی نیز به شکار سهام مهم بپردازند. گرچه در روزهایی که پرونده داد و ستدهای بورسی وارد چرخه نزول می‌شود سهامداران با پرهیز از خرید و فروش‌های هیجانی ممکن است تا حدودی از ادامه روند منفی بکاهند، درحالی‌که سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی در انتظار احیای برجام به‌سر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌برند، انتشار اخبار ضد‌ونقیض در این رابطه ابهاماتی را در آینده بازارهای دارایی به‌وجود آورده اما سهامداران در چنین وضعیتی می‌توانند با درنظرگرفتن هیجانات حاکم بر اخبار بین‌المللی نسبت به صنایع پر ریسک با تعقل بیشتری اقدام به خرید و فروش سهام کنند، در واقع سهامداران با توجه به این مهم که شرایط منفی کنونی نمی‌تواند تداوم چندانی داشته باشد، می‌توانند روند دادوستدهای فعلی را مدیریت کنند.

تجربه نشان‌داده استراتژی برنده در شرایط نوسانی، عدم‌ورود به عرصه خرید و فروش تا پایان آن نوسانات است. در کتب مالی و تحلیل‌های کارشنان نیز بر این موضوع تاکید فراوان شده به‌طوری که می‌توان گفت انفعال و رفتار خنثی سهامداران در وضعیت قرمز تابلوهای معاملاتی، سریع‌ترین راه برای بازگشت به مدار تعادلی است.