زمان پرداخت سود مجامع شرکت‌ها به کمتر از ۳ ماه رسیده

دکتر مجید عشقی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در گفت‌وگویی به موضوعاتی همچون «نظارت بر عملکرد بازارگردان‌ها، برخورد ناشران با سهامداران خرد در مجامع، کاهش زمان پرداخت سود مجامع و کاهش زمان افزایش سرمایه شرکت‌ها» پاسخ داد.

آیا بازارگردان‌ها و ناظر در مقابل مثبت شدن سهام مقاومت نشان می‌دهند؟

قطعا این گونه نیست و اصلا دلیلی ندارد که ناظر بازار جلوی مثبت شدن یا منفی شدن بازار بایستد. بازار به هر حال متغیرهای خاص خود را دارد که بر اساس آن‌ها رفتار می کند. اگر مواردی هست که بازارگردان‌ها برخلاف دستورالعمل‌ها و مقررات در حال عمل کردند هستند یا از رشد سهمی جلوگیری می‌کنند، یا عرضه غیرمتناسبی با بازار انجام می‌دهند و... این آمادگی را داریم که در صورت انعکاس فعالان با آن‌ها برخورد کنیم.

سامانه مشخصی برای پیگیری وجود دارد؟

سامانه شکایت و دیده‌بان سلامت بازار وجود دارد که فعالان بازار و سهامداران می‌توانند از طریق آن گزارش‌های خود را منعکس کنند. ما قطعا بررسی خواهیم کرد و اگر موارد حادی باشد حتما به آن، هم در بحث تخلفاتی و هم در بحث جرائم مندرج در قانون رسیدگی خواهیم کرد. این موضوعی است که ما به هیچ وجه درباره آن کوتاه نخواهیم آمد به خصوص درباره مسائلی که در مورد بازار وجود دارد و قطعا رسیدگی می کنیم.

در یک سال گذشته در مجامع اتفاقات عجیب و غریبی رخ داد و با سهامداران خرد خوب برخورد نشد. آیا سازمان برنامه ای برای بهتر شدن برگزاری مجامع دارد؟

مسئولیت برگزاری مجامع شرکت ها قطعا با هیات مدیره شرکت ها و هیات رئیسه مجمع است. سازمان تا سال ها حتی ناظری هم در مجامع نداشت ولی به صورت داوطلبانه و با توجه به اینکه سازمان می خواست در جریان اتفاقات مجامع قرار بگیرد، هم اکنون بر اساس دستورالعمل حاکمیت شرکتی، ناظری را در مجامع می فرستد که حضور داشته باشد و نقطه نظرات در آنجا ارائه شود.

بنابراین مسئولیت برگزاری مجمع قطعا با هیات مدیره شرکت است و هر اتفاقی که رخ دهد و هر گونه تصمیمی خلاف قوانین و مقررات گرفته شود مسئولیتش با هیات مدیره و هیات رئیسه مجمع است. از یک طرف هم بازرس شرکت و هم خود مجموعه مسئولیت هایی در قبال مجمع دارد که باید به آن عمل شود.

ما بر اساس دستورالعمل حاکمیت شرکتی یک مجموعه الزاماتی برای هیات مدیره و تیم مدیریتی شرکت ها داریم که آن ها را با جدیت پیگیری می‌کنیم.

در خصوص مواردی هم که در چند مجمع اتفاق افتاده بود، سازمان به صورت فعالانه وارد شد و جلساتی را با هیات مدیره، مدیرعامل و سهامداران آن شرکت ها داشت و موارد ضروری را متذکر شد و پیگیری کرد. حتی برای حضور سهامداران حقیقی در یکی از مجامع که از ورود آن ها جلوگیری شده بود، سازمان بورس هم از طریق ناشرین و هم ناظرینی که در مجمع حضور داشتند ورود کرد و صحبت های لازم انجام شد. سعی شد موضوع به صورت درستی حل شود. هر چند مسئولیت بازرس آن شرکت است که حتما تذکر لازم را بدهد و هیات مدیره و هیات رئیسه مجمع هم باید بر اساس قانون عمل کنند وگرنه مسئولیت های حقوقی دارند و سهامدار می تواند اقدام کند.

قطعا اجازه ثبت صورتجلسه منوط به این است که حتما این مقررات رعایت شود و گزارشی مبنی بر تخلفات گسترده در مجامع نداشته باشیم.

برای کاهش زمان پرداخت سود مجامع و پرداخت سجامی آن برنامه ای وجود دارد؟

امسال همه شرکت‌ها ملزم هستند که سودها را به صورت متمرکز و الکترونیکی پرداخت کنند و ما این موضوع را به جدیت پیگیری می‌کنیم. هیچ اطلاعیه‌ای پرداخت سودی خارج از سامانه سجام مورد پذیرش قرار نمی‌گیرد و شرکت‌ها ملزم هستند که اطلاعیه را منطبق با قانون منتشر کنند.

براساس قانون شرکت‌ها ۸ ماه زمان برای پرداخت سود مجامع دارند، ولی با رایزنی که با ناشران صورت می‌گیرد معمولا منابع لازم را تامین می‌کنند تا سود سهامداران حقیقی را زودتر پرداخت کنند. تقریبا در اکثر قریب به اتفاق موارد، در حال حاضر شرکت‌ها سود سهامدار حقیقی را در مهلت بسیار کمتر از ۸ ماه و زیر ۳ ماه پرداخت می‌کنند. بعضا ممکن است برخی از شرکت‌ها بالاخره مشکلات نقدینگی داشته باشند یک مقدار زمان پرداخت سود طولانی‌تر شود، اما تلاش کردیم که با شرکت‌ها مذاکره کنیم هر چند که قوانین و مقررات این موضوع به صراحت عنوان نشده است، ولی شرکت‌ها همکاری لازم را دارند. شرکت‌ها برای سهامداران حقیقی سعی می‌کنند این سود پرداختی را زیر سه ماه انجام دهند و آن هشت ماه بیشتر برای سهامداران عمده است.

روندی که برای ثبت افزایش سرمایه طی می شود بسیار طولانی است. آیا برنامه ای برای کوتاه تر شدن زمان و روند افزایش سرمایه دارید؟

یکی از پیشنهاداتی که در اصلاح قانون داشتیم همین موضوع افزایش سرمایه بود. چند پیشنهاد در این زمینه مطرح شد. یکی موضوع کاهش زمان مهلت انتشار حق تقدم است که با توجه به شرایط موجود می تواند کمتر شود. موضوع دوم الکترونیکی شدن مهلت افزایش سرمایه است. سومین موضوع ثبت صورتجلسات است. در مورد این موضوعات نیز پیشنهاداتی ارائه شده است که این مراحل ثبت اولا به صورت الکترونیکی باشد و ثانیا مراحل کوتاه‌تر شود. وقتی که در سازمان مجوز ثبت افزایش سرمایه صادر می‌شود این به صورت الکترونیکی به اداره ثبت شرکت ها برود و آنجا روزنامه شود. اینها را در حال پیگیری هستیم و بخش عمده در اصلاحیه قانون بازار سرمایه دیده شده است.

فرآیندهایی هم که مربوط به داخل سازمان و مجوز افزایش سرمایه است که سعی شده است در کمترین زمان مجوز افزایش سرمایه صادر شود.