بازار رمزارزها در آستانه انقلابی بزرگ

پس از چند سال انتظار، به‌روزرسانی مرج (Merge) شبکه اتریوم برای انتقال سازوکار اجماع از اثبات کار (PoW) به اثبات سهام (PoS) بالاخره عملیاتی شد. درحالی‌که توسعه‌دهندگان اتریوم از سال ۲۰۱۴ خبر از چنین انتقالی داده بودند، در ۸ سال اخیر زنجیره‌ای از به‌روزرسانی‌های موفق و ناموفق در شبکه اتریوم صورت پذیرفت تا اکنون با ارتقای مرج، شبکه وارد فاز جدیدی شود و از اکنون به بعد، به جای استخراج این ارز دیجیتال، از روش سهام‌گذاری با اعتبارسنجی استفاده خواهد شد.

تغییر سازوکار اجماع از اثبات کار به اثبات سهام، پیچیده‌ترین بخش انتقال به اتریوم ۲/۰ به‌ عنوان یک مسیر ارتقای چندقسمتی برای این شبکه محسوب می‌شود. مجموعه ارتقاهایی که با راه‌اندازی بیکن چین (Beacon Chain) و ارتقای لندن پیشرفت‌های زیادی از خود نشان دادند، در نهایت با انجام دو ارتقای بلاتریکس (Bellatrix) و پاریس تکمیل شد. بااین‌حال، قرار نیست اتریوم اثبات سهام تا ابد به این شکل باقی بماند و ارتقاهای بی‌شمار دیگری نیز برای آن در راه خواهند بود. توسعه‌دهندگان اتریوم مایل به بهبود چیزهای زیادی در شبکه این بلاک‌چین هستند و به گفته تحلیلگران، ارتقای شانگهای که به‌روزرسانی مهم بعدی اتریوم است؛ یک ویژگی برداشت اتریوم برای سهام‌گذاران را اضافه می‌کند، زیرا در حال حاضر سهام‌گذاران نمی‌توانند پاداش و وجوه خود را از موجودی اعتبارسنجی خود برداشت کنند.

ویتالیک بوترین در ماه ژوئن گفته بود که پس از به‌روزرسانی مرج، تنها ۵۵ درصد از نقشه راه اتریوم تکمیل خواهد شد.

چالش‌های مصرف انرژی عدم تمرکز و امنیت

به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران، کارشناسان، ناظران و فعالان صنعت ارزهای دیجیتال، به‌روزرسانی مرج شبکه اتریوم رویدادی کلیدی برای ارزهای دیجیتال است و بر چشم‌انداز بلندمدت این صنعت تأثیر می‌گذارد. اتریوم با تغییر اساسی معماری حاکم بر شبکه خود، نمایشی بی‌سابقه از توانایی پلت‌فورم‌های ارزهای دیجیتال برای تکامل در شرایط متغیر را به همه نشان داد. طبق گفته بنیاد اتریوم، این تغییر بنیادین مصرف انرژی اتریوم را تا ۹۹/۹۵ درصد کاهش می‌دهد؛ امری که از سوی سازمان‌های محیط زیستی برجسته‌ای مانند گرین‌پیس (Greenpeace) که منتقد مصرف انرژی ارزهای دیجیتال بودند نیز تأیید شده است. این رویدادی انقلابی در صنعت انرژی‌بر رمزارزها محسوب می‌شود.

این ادغام نشان داد که جهان ارزهای دیجیتال می‌تواند خود را با تغییرات و پیشرفت‌ها سازگار کند. این ارتقا همچنین می‌تواند تا حد زیادی امنیت در سراسر بلاک‌چین اتریوم را افزایش دهد که از دیگر نکته‌های مورد توجه در این رویداد بوده است. البته مسئله افزایش امنیت بیش از آن‌که به ارتقای فناوری یا چنین چیزی مرتبط باشد، به این امر مربوط است که حالا تعداد بسیار بیشتری از کاربران درگیر اعتبارسنجی با روش متفاوتی هستند.

در واقع، تا پیش از تغییر سازوکار اجماع، کاربران می‌توانستند اتریوم را با استفاده از ریاضیات استخراج کنند. تحت سیستم قبلی بلاک‌چین اثبات کار، رایانه‌ها برای حل مسائل پیچیده ریاضی و اثبات کار خود - تأیید دسته‌ای از تراکنش‌ها - به بلاک‌چین با یکدیگر رقابت می‌کردند. در این روش، نخستین ماشینی که به یک مسئله خاص پاسخ می‌دهد، از طریق اتریوم پاداش دریافت می‌کند. این فرایند به‌ عنوان ماینینگ (Mining) شناخته می‌شود و به برق زیادی نیاز دارد.

اثبات سهام به ‌عنوان معماری جدید بلاک‌چین اتریوم، آن کار محاسباتی را با منابع اقتصادی خالص جایگزین می‌کند. یک سهام‌گذار (Staker) یا شخصی که اتریوم خود را برای سهام‌گذاری در شبکه قرار می‌دهد، پول خود را برای مدت زمان مشخصی قفل می‌کند و برای انجام این کار حق رأی دریافت می‌کند. سهام‌گذاری یک نود کامل به ۳۲ اتریوم یا حدود ۴۲ هزار دلار نیاز دارد. افراد می‌توانند کوین‌های خود را برای تأمین مالی یک نود در استخرها جمع کنند یا حتی درصدی از یک اتریوم را به اشتراک بگذارند. این استخرها که به ‌عنوان استخرهای نقدینگی (Staking Pool) شناخته می‌شوند؛ توسط طیف گسترده‌ای از پلت‌فورم و شرکت‌های ارزهای دیجیتال، ارائه می‌شوند.

در واقع، صرافی‌های کوین بیس، بایننس و کراکن که هر سه از بزرگ‌ترین صرافی‌های جهان محسوب می‌شوند، حدود ۳۰ درصد از کل سهام‌گذاری شبکه را در اختیار دارند. همچنین لیدو (Lido)، گروهی متشکل از بیش از ۱۸۳ هزار سهام‌گذار، بیش از ۳۰ درصد شبکه را کنترل می‌کند. به‌رغم آن‌که تبلیغات پیرامون این ارتقا، بر غیرمتمرکزتر شدن شبکه تأکید داشت؛ منتقدان اثبات سهام نگران هستند که این امر برخلاف اخلاقیات غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال، کنترل رأی را در دست تعداد انگشت‌شماری از بازیگران اصلی قرار ‌دهد. این در حالی است که برای بسیاری از مردم، جذابیت اصلی اثبات سهام این بود که هیچ نهاد مرکزی نمی‌تواند آن را کنترل کند.

واکنش بازار به مرج

به‌روزرسانی مرج از ‌نظر فنی به ‌طور مسالمت‌آمیز و بدون هیچ باگ مهمی گذشت. بااین‌حال، یکی از مواردی که ارتقای اخیر نتوانست مشکل آن را برطرف کند، وضعیت بازار ارزهای دیجیتال است که همچنان نزولی است. این به‌روزرسانی با وجود همه هیاهویی که در فضای رسانه‌ای و صنعت ارزهای دیجیتال ایجاد کرد؛ نتوانست روند نزولی اتریوم در ۱۰ ماه گذشته را متوقف کند یا حتی تا حدی کنترل کند و چشم‌انداز تاریک کنونی برای دارایی‌های دیجیتال، همچنان پابرجا باقی مانده است. اتریوم از زمان ارتقای مرج بیش از ۲۰ درصد کاهش قیمت داشته است.

یک نکته قابل توجه دیگر در مورد این به‌روزرسانی این است که برای کاربران، در نهایت هیچ پیشرفت قابل توجهی ایجاد نکرد و قابلیت کاربردی تازه‌ای نیز به آن‌ها ارائه نداد. برای مثال، این به‌روزرسانی هزینه‌های تراکنش‌ها، کارمزدها و همچنین سرعت شبکه را بدون تغییر باقی نگه داشت. البته توسعه‌دهندگان می‌گویند با وجود آن‌که مرج تأثیری بر مقیاس‌پذیری شبکه نداشت، ارتقاهای بعدی و به‌خصوص پس از ارتقای شانگهای این مشکل را برطرف خواهد کرد.

وید گرادیشار، مدیرعامل نیوزکریپتو آی‌اٌ (NewsCrypto.io) می‌گوید: «کاهش قیمت در حول‌وحوش رویدادی به مهمی به‌روزرسانی مرج اجتناب‌ناپذیر است. زیرا ایده خریدن شایعه‌ها و فروش اخبار در چنین مرحله‌ای یک نوع پیشگویی خودسازنده است.»

بااین‌حال گرادیشار همچنان دیدگاهی صعودی نسبت به بازار ارزهای دیجیتال دارد و پیش‌بینی می‌کند: «در بلندمدت، با وجود کاهش قیمت در بازه زمانی پایین‌تر، نمی‌توان شک داشت که نتیجه خالص آن برای اتریوم عملکرد بهتری خواهد داشت.»