به دنبال بازگشت تحریم‌ها علیه ایران، صنایع متعدد داخلی از جمله صنعت خودروسازی با کمبودهای متعددی مواجه شد که در نتیجه آن‌ها، تولید و عرضه خودرو به بازار به شدت افت پیدا کرد. در این میان ممنوعیت واردات خودرو نیز به عنوان یک عامل تقویت‌کننده باعث شد خودرو نه به عنوان یک محصول مصرفی، بلکه به عنوان یک کالای سرمایه‌ای مورد توجه خریداران قرار گیرد. تیراژ پایین خودروسازان و از سوی دیگر شمار روزافزون مشتریان باعث شد تعادل میان عرضه و تقاضا در بازار خودرو از بین برود و بستر مناسبی برای فعالیت واسطه گران و دلالان فرصت‌طلب به وجود آید و از همه مهم‌تر، قیمت خودروها به طور نجومی افزایش پیدا کند. این‌ گونه بود که عرضه خودرو در بورس کالا به عنوان یک راه‌حل بالقوه جهت جلوگیری از فعالیت دلالان و تعیین قیمت خودرو در بستری شفاف و متناسب با عرضه و تقاضا، در اردیبهشت سال ۱۴۰۱ مطرح و در تیرماه سال جاری عملیاتی شد.

خبرنگار صمت پیرامون این موضوع گفتگویی با یکی از نمایندگان مجلس ترتیب داده و نظر آنها را در خصوص نتایج این طرح جویا شده است.

ورود خودرو به بورس خاصیت خاصی ندارد

لطف‌الله سیاه‌کلی در این گفتگو اظهار داشت: دولت در این مدت در حوزه تولید و واردات خودرو اقدامات و تلاش زیادی انجام داد. مجلس نیز در این میان اصلاحاتی را در طرح ساماندهی بازار خودرو انجام داد. واردات خودرو یکی از این اصلاحات بود. از طرفی تولید خودرو، واردات و سایر مسائل را تعیین تکلیف کرد. اما آنچه که برای بهبود وضعیت صنعت خودرو حائز اهمیت است این است که بررسی میزان عرضه و تقاضا است. آنچه که باعث شده ما در کنترل بازار ناتوان باشیم کم بودن میزان عرضه نسبت به تقاضا است.

وی افزود: مردم از میزان کم عرضه نیز ناراضی هستند. علاوه بر آن قیمت و کیفیت خودرو نیز موجب نارضایتی مردم است. در ایام اخیر قیمت خودرو با رشد وحشتناکی روبرو شده است. سابق بر این قیمت خودروها حدود ۱۰ الی ۱۵ درصد تغییر می‌کرد اما پس از گذشت مدتی و ورود خودرو به بورس رشد قیمت در این بازار افسارگسیخته شد. ورود خودرو به بورس نیز خاصیتی نداشت و تنها پول بیشتری را از جیب مردم خارج و به جیب خودروساز روانه کرد. در این میان خودروسازان نیز کیفیت خودروها را بالا نبردند. اینکه مردم این خودروها را خریداری می‌کنند به این علت است که چاره دیگری ندارند.

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی همچنین گفت: قبل از ورود خودرو به بورس کالا پول مردم در جیب دلال بود و الان این پول به جیب تولیدکننده می‌رود. برای مردم چه فرقی دارد که پولشان در جیب دلال می‌رود یا خودروساز؟ آنها در صورت توانایی خرید خودرو ندارند. هر دو این افراد به غلط، غیرقانونی و غیرشرعی از جیب مردم می‌خورند. در ضمن من معتقد نیستم که با عرضه خودرو در بورس پای دلال از بازار خودرو بریده شده است بلکه دلال در بورس مصداق شعر معروف سنایی بزرگ است که می‌گفت: «چو دزدی با چراغ آمد گزیده‌تر بَرد کالا...». حال این دزد با چراغ وارد شده و از آنجا که خودش قیمت‌گذاری می‌کند مطمئن است که خودرو به خودش خواهد رسید.

سیاهکلی افزود: با عرضه خودرو در بورس کالا دو گروه سود کردند. سابق بر این فقط دلال سود می‌کرد اما امروز هم دلال و هم خودروساز در جیب مردم دست کرده‌اند.

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: ما ادعای خودروسازان مبنی بر افزایش تولید خودرو را باور نداریم. به عقیده ما خودروهای کف پارکینگ وارد بازار شده‌اند نه محصولات جدید. متاسفانه دولت هنوز نتوانسته بازار خودرو را ساماندهی کند؛ چرا که در هر دو مؤلفه تولید و واردات موفق عمل نکرده است. اگر در این موارد اتفاقات خوبی رقم بخورد از تب‌وتاب بازار کاسته خواهد شد.

سیاهکلی در ادامه با تاکید بر اینکه با این تعداد واردات خودرو نمی‌توان تاثیری روی بازار گذاشت، خاطرنشان کرد: ما معتقدیم خودرو باید در بخش‌های پنج هزار و ده هزارتایی وارد کشور شود. امسال بودجه واردات خودرو دو برابر شد و به عدد ۲ میلیارد دلار رسید. با این عدد می‌توان حدود ۱۵۰ الی ۲۰۰ هزار خودرو وارد کرد. اتفاقی که امروزه شاهد آن هستیم این است که در بهترین حالت ۱۵۰ دستگاه خودرو وارد کشور شده است. این موضوع بسیار خنده‌دار است و ضعف مدیریت این حوزه را نمایان می‌کند. وزارت صمت نتوانسته سازوکار لازم برای واردات خودرو را فراهم کند. نکته اینجاست که میزان قاچاق خودرو به کشور از میزان واردات آن بیشتر است.

وی در پایان گفت: برنامه‌های وزیر صمت در خصوص ساماندهی بازار خودرو باید و باید تغییر پیدا کند. وزیر باید سیاست‌هایی را در پیش بگیرد که قابلیت اجرا داشته باشد. متاسفانه سیاست‌هایی که آقای فاطمی امین تا کنون اخذ کرده است بیشتر کادو پیچ شده بود و بیشتر الفاظ زیبا بود تا راه‌حلی مناسب برای بهبود بازار خودرو.