ایران چگونه بازار نفت خام خود را در حیات خلوت آمریکا توسعه داد؟

ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت خام در جهان است. این کشور دارای قابلیت فنی بالایی در صنعت نفت است و طیف متنوعی از نفت خام را با ویژگی‌های متفاوت تولید می‌کند. با این حال، ایران به دلیل تحریم‌های اعمال شده توسط قدرت‌های جهانی که فروش نفت ایران را محدود یا ممنوع می‌کند، با چالش‌های مهمی در صادرات و تجارت نفت خام خود مواجه شده بود و در دولت قبل صادرات نفت خام تحت تاثیر تحریم‌های آمریکا به سطح بسیار پایینی کاهش پیدا کرده بود و این امر منجر به کاهش چشمگیر درآمدهای نفتی ایران شده است که به نوبه خود تأثیرات شدیدی بر اقتصاد این کشور داشته است. دولت سیزدهم در رویکرد جدیدی به دنبال توسعه بازارهای صادراتی خود با ابتکارات جدیدی رفت. یکی از این ابتکارات مهم، توسعه روابط با کشورهای آمریکای جنوبی در زمینه تجارت نفت خام بود بدین شکل که با ایجاد بازاری جدید برای نفت خام ایران از طریق صادرات تجهیزات و فرآیندهای پالایشگاهی به پالایشگاه‌های نیمه‌فعال کشورهای این منطقه، صادرات نفت خام خود را افزایش داد و با این راهکار توانست طی ۲۰ ماه گذشته بیش از ۴ میلیارد دلار نفت و میعانات گازی به ونزوئلا صادر کند که راهکاری موثر برای بهبود اقتصاد ایران و افزایش درآمدهای نفتی کشور بوده است.

در همین رابطه با آقای فرشاد جامع اصل، کارشناس مسائل انرژی پیرامون به کارگیری روش‌های جدید در صادرات نفت خام توسط دولت سیزدهم با رویکرد همکاری با کشورهای آمریکای جنوبی به گفتگو پرداختیم که در ادامه خواهید خواند

جامع اصل؛ در ابتدای صحبت‌های خود با اشاره به ظرفیت فنی و مهندسی ایران در بازسازی یک پالایشگاه نیمه فعال افزود: ایران مجموعه ای از تجهیزات و فرآیندهای تخصصی پالایشگاهی را توسعه داده است که برای فرآوری نفت خام خود بهینه شده اند و در تیم زمینه نیاز بازار داخلی خود را به طور کامل پوشش داده است. این تجهیزات و فرآیندها با بومی‌سازی شدن توسط هسته‌های مهم تحقیق و توسعه در صنعت نفت به کمک شرکت‌های دانش‌بنیان زمینه توسعه بازار نفت خام ایران در کشورهای آمریکای جنوبی را فراهم کرده است. با صادرات تجهیزات و فرآیندها و استفاده از سرمایه گذاری‌های مستهلک شده این کشورها در حوزه پالایشگاهی در حال حاضر ایران به مهم‌ترین همکار ونزوئلا در بازسازی پالایشگاه‌های نیمه فعال این کشور تبدیل شده است.

وی ادامه داد: نه تنها کشورهای آمریکای جنوبی، به ویژه برزیل، کلمبیا و ونزوئلا، پالایشگاه‌های قدیمی و نیمه فعالی دارند که کشورهای اطراف نظیر ازبکستان، سوریه و حتی عراق نیز در زمینه پالایشگاه‌های قدیمی خود با مشکلات فناوری و تجهیزات روبرو هستند که شرکت‌های توانمند ایرانی، توان صادرات تجهیزات و بازسازی و نوسازی این پالایشگاه‌ها را دارند. ایران برای نوسازی و ارتقای پالایشگاه‌های نیمه فعال به کمک سرمایه انسانی و همچنین شرکت‌های دانش‌بنیان تولید تجهیزات پالایشگاهی بازار خوبی در این کشورها دارد. این پالایشگاه‌های نیمه فعال سال‌ها تحت سرمایه گذاری کم یا تحریم شدید غرب قرار گرفته اند که منجر به کاهش ظرفیت و کارایی شده است. تجهیزات و فرآیندهای بومی سازی پالایشگاه ایران می‌تواند با این پالایشگاه‌ها سازگار شود و راه حلی مقرون به صرفه ارائه دهد که ظرفیت عملیاتی آنها را افزایش دهد و کیفیت محصولات تولیدی آنها را بهبود بخشد.

این کارشناس انرژی با اشاره به تجربه موفق ایران در بومی سازی صنعت پالایشگاهی خود اظهار کرد: ایران همچنین می‌تواند از تجربه خود به‌عنوان تولیدکننده انواع مختلف نفت خام برای کمک به کشورهای آمریکای جنوبی برای تنظیم فرآیندهای پالایشی خود با انواع نفت خامی که تولید می‌کنند، استفاده کند. ایران با همکاری با این کشورها می‌تواند به آنها در تولید محصولات با ارزش کمک کند و در عین حال تقاضا برای نفت خام خود را نیز افزایش دهد.

جامع اصل؛ کارشناس انرژی با اشاره به بازار بکر آمریکای جنوبی برای بازطراحی تجارت نفت خام ایران و فروش نفت خام به این کشورها اظهار کرد: ایران با ارائه تجهیزات و فرآیندهای تخصصی توانسته علاوه بر کمک به کشورهای آمریکای جنوبی در جهت بهبود کارایی پالایشگاه‌های موجود و افزایش ظرفیت پالایش نفت خام، بازار جدیدی برای نفت خام خود نیز پیدا کند و بدین ترتیب یک رابطه دو سر برد را برای خود و این کشورها در زمینه توسعه همکاری‌های انرژی تقویت ببخشد و نتیجه آن نیز به طور کامل در افزایش فروش نفت خام ایران به ونزوئلا مشاهده می‌شود. ایران توانسته است از این رویکرد مهم طی ۲۰ ماه اخیر و پس از روی کار آمدن دولت سیزدهم بیش از ۴ میلیارد دلار عواید اقتصادی دریافت کند.

وی در پایان اظهار کرد: ایجاد بازار جدیدی برای نفت خام ایران از طریق صادرات تجهیزات و فرآیندهای تخصصی پالایشگاهی و بازسازی پالایشگاه‌های نیمه فعال در آمریکای جنوبی، فرصتی قابل توجه برای ایران است. ایران با بهره گیری از تخصص فنی و شرکت‌های دانش بنیان خود می‌تواند به نوسازی و ارتقاء پالایشگاه‌های آمریکای جنوبی کمک کند و تقاضا برای نفت خام خود را افزایش دهد و در عین حال تجهیزات و فرآیندهای باکیفیت را در اختیار این کشورها قرار دهد. این رویکرد می‌تواند به تنوع بخشیدن به مبادی تجارت نفت خام ایران و همچنین بهبود اقتصاد ایران، افزایش درآمدهای نفتی آن و تثبیت ایران به عنوان تامین کننده قابل اعتماد خوراک، تجهیزات و فرآیندهای پالایشگاهی با کیفیت کمک کند.