داستان جدید سامانه یکپارچه خودرو / شرایط خرید ماشین تغییر کرد

سامانه یکپارچه تخصیص خودرو که از سال گذشته به عنوان پلتفرم اصلی فروش خودرو در کشور راه‌اندازی شد، پس از طی کردن دوره آزمون و خطا، حالا با شرایطی جدید میزبان متقاضیان خودرو است.

از چند روز پیش نیز اعلام شده بود که سامانه یکپارچه با اعمال یکسری تغییرات، همچنان به فعالیت خود ادامه خواهد داد و دور جدید عرضه و فروش خودرو در آن آغاز می‌شود.

این سامانه ابتدا عصر یکشنبه برای خودروهای داخلی بالا آمد و از صبح دیروز نیز به روی ثبت‌نام‌کنندگان خودروهای وارداتی باز شده است. بازگشایی سامانه اما با تغییراتی نسبت به گذشته همراه بوده است. از جمله تغییرات مهم این است که سامانه یکپارچه دیگر مانند گذشته در بازه زمانی خاصی فعال نخواهد بود و دائما باز است. در واقع این سامانه دیگر بسته نمی‌شود و با عرضه محصولات از سوی عرضه‌کنندگان خودرو (چه داخلی، چه مونتاژی و چه وارداتی)، متقاضیان هرچند وقت یکبار می‌توانند نسبت به ثبت‌نام یا تعیین اولویت خرید خود اقدام کنند.

تفاوت مهم بعدی اما به موضوع ودیعه برمی‌گردد. در دوره‌های قبل، متقاضیان باید مبالغی را (۱۰۰ میلیون تومان برای خودروهای داخلی و ۵۰۰ میلیون تومان برای خودروهای خارجی) در حسابی وکالتی بلوکه می‌کردند تا مجاز به ثبت‌نام در سامانه باشند. این شرط برای آن بود که از خیل عظیم متقاضیان به‌خصوص در مورد خودروهای داخلی کاسته شود. نتیجه آن نیز افت شدید تقاضا برای خودروهای داخلی (در سامانه یکپارچه) و ثبت تقاضایی کمتر از انتظار برای خودروهای وارداتی بود. حالا اما دیگر این شرط برقرار نیست و متقاضیان می‌توانند با رعایت شرایط کلی و بدون نیاز به ایجاد حساب وکالتی و بلوکه کردن پول، اقدام به ثبت‌نام در سامانه کنند. طبق اعلام مسوولان سامانه، درحال‌حاضر متقاضیان می‌توانند به سامانه یکپارچه خودرو به آدرس https: //esalecar.ir/cars به بخش خودروها مراجعه کرده و ضمن انتخاب خودروساز از محصولات عرضه شده باخبر شوند.درحال‌حاضر اما فعلا خبری از خودروهای پر تیراژ و پر تقاضا در سامانه یکپارچه نخواهد بود، که این موضوع با ماجرای دو فروش بزرگ قبلی (در قالب همین سامانه یکپارچه) بی‌ارتباط نیست. در آن دو دوره نزدیک به۲میلیون دستگاه خودرو در سامانه یکپارچه عرضه و به همه ثبت‌نام‌کنندگان، خودرو تخصیص داده شد. البته عمل به این تعهد دو میلیون دستگاهی تا پایان سال آینده (به صورت رسمی) طول خواهد کشید، هرچند ممکن است تحویل تمام و کمال خودروها به سال‌های بعد نیز بکشد. به هر حال با توجه به تعهد سنگینی که روی دوش خودروسازان کشور گذاشته شده، آنها فعلا امکان عرضه محصولات پر تقاضا را ندارند و خودروهایی هم که در سامانه عرضه شده‌اند، در واقع دارای مازاد ظرفیت هستند.

طبق اطلاعات منتشره، از بعدازظهر یکشنبه، فروش دو محصول مونتاژی شامل هایما X۷ ایران خودرو و لاماری ایما آرین پارس در قالب طرح جوانی، ثبت‌سفارش فرسوده و ثبت‌سفارش طرح عادی آغاز شده است. علاوه بر اینها البته خودروهای دیگری نیز در سامانه یکپارچه و در بخش خودروهای داخلی/مونتاژی عرضه شده است. بر این اساس، کرمان موتور ۵ محصول شامل جک S۳، جک S۵، جک J۴، kmc J۷ و KMCx۵ را در سامانه یکپارچه عرضه کرده است. البته ظاهرا هنوز امکان انتخاب این خودروها فراهم نشده و قرار است به زودی امکان انتخاب ۵ محصول موردنظر ایجاد شود. بنابراین ثبت‌نام‌کنندگان درحال‌حاضر (تا لحظه تنظیم این گزارش) می‌توانند تنها نسبت به خرید هایما و لاماری اقدام کنند.

جدا از این دو محصول و پنج خودرویی که کرمان موتور عرضه خواهد کرد، سامانه یکپارچه مهمان خودروهای مونتاژی دیگری نیز خواهد بود. طبق اعلام مسوولان سامانه، قرار است ساینا موتور پارسیان محصول خود به نام تیگارد X۳۵ را عرضه کند و همچنین خودروسازی ایلیا نیز دایون Y۷ را برای فروش راهی سامانه یکپارچه خواهد کرد.

بنابراین در مجموع ۹ خودروی مونتاژی (متعلق به خودروسازان بزرگ و مونتاژکاران) در سامانه یکپارچه عرضه شده و خواهد شد، خودروهایی که با توجه به سطح قیمتی شان، دهک‌های بالایی را به عنوان متقاضی جذب خواهند کرد. حالا اما این پرسش مطرح است که آیا در آینده خودروهای پرتیراژ نیز در سامانه یکپارچه و با همین شرایط (بدون حساب وکالتی و بلوکه کردن پول و همچنین بسته نشدن سامانه) عرضه خواهند شد؟

مهمانان وارداتی سامانه

از خودروهای داخلی بگذریم و نگاهی بیندازیم به مهمانان وارداتی سامانه یکپارچه. از صبح دیروز، سامانه یکپارچه به روی ثبت‌نام‌کنندگان خودروهای وارداتی باز شده و آنها می‌توانند نسبت به تعیین اولویت خرید خود از بین مدل‌های عرضه شده اقدام کنند. به عبارت بهتر، قرار نیست ثبت‌نام جدیدی برای خودروهای وارداتی انجام شود و تنها بناست کسانی که به عنوان مشتریان نهایی این خودروها انتخاب شده‌اند، محصول موردنظر خود را انتخاب کنند. طبق آمار ارائه شده، حدود ۳۴‌هزار نفر به عنوان ثبت‌کنندگان نهایی خودروهای وارداتی انتخاب شدند که گفته می‌شود حدود‌هزار نفر از آنها خودروی خود را تحویل گرفته‌اند. بنابراین درحال‌حاضر ۳۳‌هزار نفر در انتظار دریافت خودروی خارجی ثبت‌نامی خود هستند. این در حالی است که گویا تنها ۵هزار دستگاه خودرو وارد گمرکات کشور شده و این به آن معناست که به این زودی‌ها تعهد ۳۳‌هزار دستگاهی موجود رفع نخواهد شد. از طرفی، با توجه به روند کند واردات از یکسو و تعهدات روی زمین مانده از سوی دیگر، بسیار بعید است به این زودی‌ها فروش جدیدی برای خودروهای وارداتی به اجرا در بیاید.

به هر حال طبق اعلام مسوولان سامانه، دور ششم عرضه خودرو‌‌‌های وارداتی برای متقاضیانی که اسفند پارسال ثبت‌نام کرده‌اند، از دیروز آغاز شده و متقاضیان مشمول می‌توانند مدل مدنظر خود را انتخاب کنند. در این مرحله هشت خودرو از شش شرکت، در سامانه یکپارچه عرضه شده است. این خودروها عبارتند از: چانگان CS ۳۵ پلاس، چانگان CS ۵۵ پلاس، زوتی DL۵، بستیون T۷۷، جتا VS۵ و VS۷، سوزوکی و جیلی آزکارا. در این بین، جیلی جدیدترین خودروی وارداتی به کشور محسوب می‌شود.

در این مرحله متقاضیان می‌توانند سه اولویت از سبد محصولات عرضه شده را انتخاب کنند. طبق اعلام سامانه یکپارچه، «قیمت قطعی» اعلام شده برای خودروها، مربوط به مبادی ورودی است و نرخ نهایی پس از اعمال دیگر هزینه‌ها تعیین می‌شود. این هزینه‌ها شامل مواردی مانند بیمه شخص ثالث، مالیات ارزش افزوده، هزینه‌‌‌های شماره‌گذاری، اسقاط خودروی فرسوده، کرایه حمل و... می‌شود.

همچنین نرخ علی‌‌‌الحساب اعلام شده برای برخی خودروها نیز در مبادی ورودی به حساب می‌آید و هزینه‌‌‌ها و عوارض قانونی پس از ترخیص از قبیل مالیات ارزش افزوده، هزینه‌‌‌های شماره‌گذاری، اسقاط خودروی فرسوده، کرایه حمل و... در هنگام صدور فاکتور نهایی به قیمت‌های قطعی و مصوب اضافه خواهد شد. نرخ قطعی خودروهای عرضه شده در سامانه یکپارچه، پس از ارائه کلیه مستندات و مدارک مثبته و بر اساس آخرین ضوابط و مقررات تعیین و متعاقبا در سامانه بارگذاری خواهد شد.

نکته دیگر در مورد خودروهای وارداتی عرضه شده در سامانه این است که مبلغ پرداختی در صورتی که علی‌‌‌الحساب اعلام شده باشد، پس از فراخوان اولیه به میزان ۵۰‌درصد نرخ علی الحساب خواهد بود. در واقع پس از واریز مبلغ مذکور نسبت به انعقاد قرارداد با متقاضی توسط شرکت واردکننده اقدام می‌شود. همچنین عدم‌واریز وجه حداکثر ۵ روز پس از فراخوان صورت گرفته، به منزله انصراف از طرح بوده و متقاضی از اولویت‌بندی سامانه حذف خواهد شد. در نهایت اینکه حداکثر زمان تحویل خودرو برای قراردادهای منعقده ۳ ماه است، بنابراین واردکنندگان باید حداکثر تا سه ماه پس از انعقاد قرارداد نسبت به صدور دعوت‌‌‌نامه تکمیل وجه بر اساس نرخ قطعی اعلام شده اقدام و همزمان تحویل خودرو به متقاضی صورت گیرد.

شش خودرو با نرخ نسبتا قطعی

طبق آنچه در سامانه یکپارچه قابل مشاهده است، ۱۱ خودروی وارداتی در دور ششم عرضه شده که در این بین، شش مدل دارای نرخ قطعی و پنج مدل دارای نرخ علی‌الحساب هستند. در میان خودروهای دارای نرخ قطعی، سایپا و ماموت دو محصول و پارس خودرو و بهمن نیز هر کدام یک نماینده دارند. نرخ چانگان CS۳۵ تیپ ۲ حدود ۸۵۰ میلیون تومان است و تیپ ۳ این خودرو نیز بالغ بر ۹۰۰ میلیون تومان نرخ دارد. به این قیمت‌ها البته هزینه‌های دیگری اضافه خواهد شد.

همچنین نرخ محصول وارداتی پارس خودرو یعنی زوتی نیز ۸۲۶ میلیون و ۵۰۰‌هزار تومان اعلام شده است. خودروی وارداتی بهمن موتور به نام بستون نیز در مدل T۷۷ بیش از یک میلیارد و ۶۵۰ میلیون تومان نرخ دارد. نرخ نهایی این دو خودرو نیز پس از اعمال هزینه‌های جانبی اعلام خواهد شد.

اما نرخ قطعی در مبادی ورودی دو محصول ماموت خودرو یعنی جتا VS۵ و جتا VS۷ نیز به ترتیب حدود یک میلیارد و ۶۹۶ میلیون تومان و بالغ بر ۲میلیارد تومان اعلام شده است. نرخ نهایی این دو محصول نیز که به یکی از زیرمجموعه‌های فولکس تعلق دارند، بعدا و پس از اعمال هزینه‌های جانبی مشخص خواهد شد.

قیمت علی الحساب پنج خودرو

اما در بین خودروهای عرضه شده در سامانه یکپارچه، پنج مدل دارای نرخ علی الحساب در مبادی ورودی هستند. نرخ نهایی این خودروها در واقع پس از اعمال دو سری هزینه، مشخص خواهد شد، در حالی که خودروهای دارای نرخ قطعی، مشمول یکسری هزینه جانبی خواهند بود. در این بین، خودروی جیلی که به فرداموتور تعلق دارد، با نرخ علی الحساب یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان عرضه شده است، بنابراین نرخ نهایی آن بیش از این خواهد بود. خودروی عرضه شده دیگر، ونوسیا نام دارد و متعلق به شرکت مکث موتور است و نرخ علی الحساب یک میلیارد و ۱۵۰ میلیون تومان برای آن در نظر گرفته شده است. مکث موتور اما خودروی دیگری را با همین نام و در مدلی متفاوت وارد کرده که نرخ بسیار بالاتری دارد. نرخ علی الحساب این خودرو یا نام استار، یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان در نظر گرفته شده است.

خودروی عرضه شده دیگر، به راسا موتور خاورمیانه مربوط می‌شود و محصولی از سوزوکی ژاپن است. این خودرو «سیاز» نام دارد و نرخ علی الحساب آن یک میلیارد تومان است. در نهایت، دیگر خودرویی که نرخ علی‌الحساب برای آن در سامانه یکپارچه اعلام شده، چانگان CS۵۵ پلاس نام دارد که نرخ اعلامی آن یک میلیارد تومان است. این خودرو نیز توسط سایپا وارد شده است.