دولت در مقابل فرار مالیاتی دانه‌درشت‌ها بایستد/ تحقق عدالت مالیاتی با سامانه مودیان

لازمه ی اخذ مالیات دقیق و عادلانه این است که از یک نظام مالیاتی قوی و کارآمد برخوردار باشیم. شواهد نشان می دهد که تا الان نتوانسته ایم یک سیستم مالیات گیری صحیح را در کشور ایجاد کنیم. زیرا می بینیم که شغل های واسطه ای و پرسود در کشورمان پرطرفدار هستند و در عوض افراد تمایلی به سرمایه گذاری در کارهای تولیدی که هدف مالیات گیری هستند، ندارند.

کارهای تولیدی به راحتی برای مالیات گیری در دسترس هستند اما اقدامات پرسود سوداگرانه به علت عدم شفافیت از تیررس مالیات گیرندگان پنهان هستند. کارمندان و کارگران دولتی نیز به زعم کارشناسان در حوزه ی مالیاتی قربانی بی عدالتی شده اند. در حالی که مشاغل پردرآمد و خاص به انحای مختلف از پرداخت مالیات طفره می روند، کارمندان و کارگران دولتی که اتفاقاً درآمد زیادی هم ندارند، قبل از واریز حقوق شان مالیات می پردازند.

به زعم کارشناسان، راه اندازی کامل سامانه ی مودیان راهکاری برای پرهیز از مالیات ستانی تخمینی و برآوردی است و امکان اخذ مالیات بر اساس اطلاعات دقیق را به وجود می آورد. به طوری که بستر فرار مالیاتی برچیده می شود و مودیان جدیدی کشف می شوند.

قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه ی مودیان به عنوان گام اولیه برای حل و فصل مشکلات نظام مالیاتی کشور مطرح شد. سامانه از تیرماه سال ۱۴۰۱ به اجرا گذاشته شد و توانست موفقیت های نسبی در سامان دادن به امور مالیاتی کشور دست یابد. فاز جدید این سامانه از ابتدای ماه جاری به اجرا گذاشته شد و قرار است تمامی مشاغل و کسب و کارها به آن بپیوندند و شفافیت در درآمدها آن ها رقم بخورد.

نظرات علی قنبری را به عنوان یک کارشناس اقتصادی در خصوص اجرای فاز جدید سامانه مودیان جویا شدیم که در ادامه می خوانید.

قنبری در خصوص مقاومت اصناف در برابر پیوستن به سامانه مودیان و شفاف سازی عملکرد آن ها تصریح کرد: وقتی دولت آمار دقیقی در مورد میزان درآمد مشاغل ندارد و نمی داند که اقشار و طیف های مختلف در جامعه چقدر درآمد دارند، زمینه برای فرار مالیاتی به وجود می آید.

وی ادامه داد: عدم تحقق درآمدهای مالیاتی باعث می شود که دولت نتواند به وظایفش عمل کند و خدمات خوبی ارائه دهد. بزرگ شدن دولت نیز در بروز مشکلات مربوط به کسری بودجه اثرگذار هستند. دولت باید به ساماندهی معافیت های غیرضرور، کوچک کردن خودش و سیاست گذاری های صحیح مالیاتی روی بیاورد.

این اقتصاددان توضیح داد: شفاف سازی درآمدها از ضروریات است و به درستی توسط دولت به اجرا گذاشته شده است. دقیقاً باید مشخص شود که افراد چقدر درآمد دارند و متناسب با آن مالیاتش را بپردازند.

قنبری گفت: نیاز است با استفاده از سامانه های به روز، میزان فرار مالیاتی در کشور مشخص شود و با آن مقابله کنیم. برخی درآمدهای هنگفت دارند و آن را مخفی می کنند. شفاف سازی عملکرد مشاغل و کسب و کارهای مختلف بهترین کاری است که در شرایط فعلی دولت می تواند انجام دهد.

وی ادامه داد: می توان گفت که برخی به فعالیت در شرایط غیرشفاف عادت کرده اند و شفاف سازی به نفع آن ها نیست. در صورتی که با این موضوع مقابله نکنیم، کماکان امکان فرار مالیاتی وجود خواهد داشت.

این کارشناس اقتصادی توضیح داد: باید شفاف سازی عملکرد تمامی بخش های اقتصادی کشور در دستور کار باشد تا به عدم پرداخت حقوق حقه ی دولت پایان دهیم.  

قنبری گفت: نباید اجازه دهیم بی عدالتی فعلی در حوزه ی مالیات دهی در کشور ادامه یابد. در شرایط فعلی، در حالی که کارگران و کارمندان دولتی و بخش های تولیدی به پرداخت مالیات می پردازند، برخی مشاغل پردرآمد به انحای مختلف از پرداخت مالیات طفره می روند.

وی ادامه داد: سیستم مالیات گیری کشور طوری است که ملاکین، ثروتمندان و طبقات بالا امکان فرار مالیاتی دارند، در حالی که کارمندان و اقشار ضعیف جامعه به صورت مرتب مالیات می پردازند.

قنبری در پایان تأکید کرد: دولت باید با مقاومت مشاغل خاص پردرآمد برای پیوستن به سامانه مودیان و شفاف سازی عملکردشان برخورد جدی و قاطع داشته باشد. متاسفانه شواهد نشان می دهد کسانی که درآمد بیشتری دارند، فرار مالیاتی زیادی را رقم می زنند. باید با این مشاغل برخورد شود و با افزایش نظارت ها به دریافت مالیات حقه از آن ها بپردازیم و به سمت تحقق عدالت مالیاتی و نظام مالیاتی هوشمند برویم