ایران قبرستان خودروهای کارکرده / نظام غیر تعرفه ای بازار خودرو را نابود کرد

در ماه های اخیر صحبت های زیادی در خصوص واردات خودرو، خصوصا خودروهای اقتصادی مطرح شد. این موضوع موافقین و مخالفین زیادی داشت و کارشناسان معتقدند که خودرو‌های داخلی در محدوده اقتصادی از کیفیت مطلوبی برخوردار نیستند، زیرا پلتفرم‌های قدیمی دارند و مردم از کیفیت آن‌ها رضایتی ندارند. در نتیجه باید از طرح واردات خودرو استفاده کرد.  به این واسطه بر اساس تاکید دولت، واردات خودرو‌های اقتصادی به منظور دسترسی اقشار متوسط با درآمد کمتر جامعه و همچنین ارتقای کیفی صنعت خودروی کشور در دستور کار قرار خواهد گرفت.  در این خصوص خبرنگار گسترش نیوز، گفتگویی با اسماعیل شجاعی دبیر انجمن واردکننگان خودرو داشته است که در ادامه مشروح این گفتگو را مشاهده می کنید.

سایه نظام غیر تعرفه ای بر بازار خودرو

اسماعیل شجاعی؛ دبیر انجمن واردکنندگان خودرو در خصوص واردات خودروهای کارکرده گفت: یکی از اشتباهات نظام حکمرانی در کشور این است که مسئولان ساختار اقتصادی کشور را کاملا در حالت دخالت و دستوری قرارداه اند و نظام غیر تعرفه‌ای بر بازار خودرو حاکم شده است. اگر بخواهند بازار خودرو را کنترل کنند و از این بحران عبور کنیم، باید یک نظام تعرفه‌ای شفاف را بوجود بیاورند، در این صورت رفاه مصرف کننده به حداکثر خود می رسد و از طرفی هم باعث رقابتی شدن بازار می‌شوند. زمانی که بازار رقابتی شود واردات و فروش خودرو از انحصار خارج شده و به یک اقتصاد پویا و فعال می‌رسیم.

وی افزود: اگر تنها مسئله واردات را بررسی کنیم؛ به این نتیجه خواهیم رسید که واردات خودرو  ضد یا مخالف تولید نیست. در اصل مکملی برای بوجود آوردن بازاررقابتی است. اگر حداقل یک میلیون دستگاه خودرو در سال تولید کنیم، واردات حداکثر به ۱۰ درصد می رسد. گذشت زمان در ۲۰ سال گذشته ثابت کرده است که واردات بیش از ۱۰ درصد نخواهد بود. بنابراین با این آمار فقط می‌توان بازار خودرو را رقابتی کنیم. به عبارت دیگر رقابتی کردن بازار خودرو ما به معنی سیاستگذاری صحیح در بخش واردات خودرو است. این اتفاق باعث تحولی بزرگ در صنعت خودرو کشور می شود. نتیجه رقابتی نبودن بازار خودرو، همین اختلالی است که یک خودروی کارکرده ۸ سال ساخت در بازار با قیمت۱۰ الی ۱۲ میلیارد  فروخته می‌شود.

نظام تعرفه ای باید جایگزین نظام غیر تعرفه ای شود

دبیر انجمن واردکنندگان در ادامه بیان کرد: اگر دولت دست از این رفتار غیر معقولانه و سیاست ‌های غیر تعرفه ای  بردارد و آیین نامه واردات خودرو را به درستی در کشور اجرا کند؛  بازار خودرو هم به شکلی متعادل پیش می رود.  نهایتا می توان برای بعضی از خودروها تعرفه ای سنگین تر تعیین کرد. در حال حاضر به دلیل عدم کشش و توان بازار، خودرو‌های لاکچری و بسیار گران قیمت با تعداد محدودی وارد کشور می‌شوند. اگر واردات خودرو با برنامه ریزی صحیح انجام شود و خودرو های بین ۱۰ هزار یورو تا ۲۰ هزار یورویی وارد شوند باعث بوجود آمدن تعادل در بازار خودرو می‌شوند.

شجاعی در گفتگو با خبرنگار گسترش نیوز گفت: یکی از اشتباه ترین کارها‌یی که نمایندگان مجلس به دنبال آن هستند واردات خودروهای دست دوم است چرا که این امر می تواند باعث بوجود آمدن اختلال در بازارخودرو شود. با این روند مردم هم باید از این بعد برای خدمات پس از فروش و تعمیرات این خودرو ها با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم کنند. خوشبختانه دولت هنوز برای واردات خودروی کارکرده آیین نامه ایی تنظیم نکرده است وامیدواریم که این اتفاق نیافتد.

دبیر انجمن واردکنندگان خودرو ضمن اشاره به خدمات پس از فروش خودروهای کارکرده گفت: با توجه به استانداردهای ۸۵ گانه ای که در کشور وجود دارد باید خودروهای دست دومی که وارد می‌شوند این استاندارد ها را داشته باشند. از طرف دیگر خودروهای دست دوم را چه کسی یا کسانی ضمانت می‌کنند؟ آیا برای تامین قطعات مصرفی آن ها فکری شده است؟ خدمات پس از فروش این خودرو ها را چه کسی برعهده می گیرد؟برنامه ریزی درستی صورت گرفته است؟ اگر با دقتی بالا به این امر مهم بیاندیشیم متوجه می‌شویم خودرو نه تنها یک وسیله مصرفی ساده نیست بلکه یک دستگاه پیچیده‌ای است که نیاز به یک سازوکار بسیار جدی دارد.

صنعت خودرو خصوصی سازی شود

شجاعی  در مورد عمکرد دولت برای صنعت خودرو گفت: نظام حکمرانی کشور ما برای سیاست گذاری در صنعت خودرو عمکردی بسیارضعیف داشته است. دولت بجای اینکه خودش به تنهایی در این حوزه تصمیم گیری کند باید از افراد متخصصی که در این زمینه تجربه فراوانی دارند مانند خودرو سازان، قطعه سازان یا انجمن وارد کنندگان مشورت بگیرد و  در نهایت تصمیم گیری کند.

وی بیان کرد: ۲ امر مهمی که باید برای پیشرفت صنعت خودرو انجام شود. در گام اول باید تولید خودرو خصوصی سازی شود و از نظام قیمت گذاری دستوری دور شویم. زیرا تا زمانی که در این صنعت قیمت گذاری دستوری وجود دارد انحصار این بازار شکسته نمی شود و رانت از بین نمی‌رود. در گام بعدی باید در حوزه تجارت هم موانع غیر تعرفه ایی برداشته شود و با سیاست های تعرفه ای باعث رقابتی شدن بازار خودرو شویم.

کشور را به قبرستان خودروهای واداتی تبدیل می کنیم

دبیر انجمن وارد کنندگان خودرو، در خصوص انحصار واردات خودرو گفت:  شرکت های مختلفی هستند که در حوزه واردات تخصص دارند و به صورت حرفه‌ای این حوزه را دنبال می‌کنند. همان قدر  که در امر تولیدات متخصص وجود دارد، در زمینه تجارت و واردت خودرو هم متخصصان زیادی هستند که سال ها در این زمینه فعالیت کرده اند و می‌دانند چه خودرویی از کجا و چگونه وارد کنند که در زمینه گارانتی و خدمات پس از فروش به مشکل نخورند و مردم را دچار مشکلات عدیده ای نکنند. اینطور نیست که فقط به فکر واردات باشیم و تنها برای بحث واردات برنامه ریزی کنیم. این خودرو بعد از یکسال نیاز به سرویس های دوره ای دارد و باید لوازم مصرفی و جانبی آن تعویض و تعمیر شود آیا برای خدمات پس از فروش این خودرو ها فکر و راه حلی در نظر گرفته شده است؟ ما اگر مشکلات بعد از واردات را نادیده بگیریم و فقط به فکر واردات نباشیم بعد از گذشت ۱ تا ۲ سال کشور را به قبرستان خودرو تبدیل کرده ایم.

سخن پایانی

فرض کنیم وارد کننده ای از یک کشور اروپایی تعداد خودرو به کشور وارد کرد، قطعات این خودروها را چه کسی باید تامین کند؟ ممکن است خودرویی را وارد کنیم و بتوانیم به مردم بفروشیم ولی بعد از فروش که خودرو به مشکل  خورد چه باید کرد؟ این موارد را بیان کردیم تا به این نتیجه برسیم که خودرو یک محصول صنعتی پیچیده ای است که تولید و تجارت آن مستلزم داشتن تخصص و مهارت کافی است. اگر این بازار مانند بازار های دیگر دچار اختلال شود باعث ضرر مصرف کننده می‌شود. هرچند که در حال حاضر هم مصرف کننده متضرر شده است.