قیمت بنزین نیازمند اصلاح تدریجی / سود بنزین ارزان به جیب خودروسازان می رود

ناترازی حامل های سوخت و بنزین، به موضوعی مهم و مورد بحث در کشور تبدیل شده است. با توجه به بحث ناترازی سوخت، چندی پیش خبرهایی مبنی بر افزایش قیمت بنزین در سال آینده مطرح شد که به سرعت تکذیب شد اما طبق نظر تعدادی از کارشناسان حوزه انرژی، با وجود تورم ۴۰ درصدی در کشور، نمی توان قیمت سوخت را ثابت نگهداشت. پیرامون این موضوع خبرنگار گسترش نیوز گفت و گویی با فریدون اسعدی، کارشناس انرژی داشت. در ادامه مشروح این گفتگو را می خوانید.

ظرفیت محدود تولید و عرضه بنزین

فریدون اسعدی، کارشناس انرژی در ارتباط با وضعیت بنزین در کشور به خبرنگار گسترش نیوز گفت: ناترازی های موجود در کشور به واسطه بحث کلان و مهم کشور است که بنزین هم از این ناترازی ها جدا نیست.  ظرفیت محدود در تولید و عرضه انرژی در کشور وجود دارد که بنزین هم یکی از این موضوعات است. در پالایشگاه ها هم وضعیت به این شکل است. ما تعداد ۱۰ پالایشگاه در کشور داریم که این پالایشگاه ها خارج از عمر مفید خود درحال فعالیت هستند. پالایشگاه شازند اراک بهترین ترین پالایشگاهی است که فعالیت بسیار خوبی دارد و بسیار هم پیچیده است.

اسعدی در ارتباط با کاهش سهمیه های بنزین آزاد در جایگاه ها گفت: این اقدام به علت نبود تراز میان تولید و مصرف بنزین است و این ناترازی باید با مدیریت عرضه برطرف شود که دولت این اقدام را در دستور کار قرار داده است. چنین اقدامی را به عنوان یک راهکار اساسی برای برطرف شدن مشکل ناترازی بنزین نمی دانم. برای برطرف کردن مشکل بنزین، نباید همچنان به دنبال ساخت پالایشگاه باشیم. ما باید تجدید نظرهای اساسی در بخش صنعت و همچنین صنعت خودروسازی انجام دهیم.

باید فکر اساسی برای بنزین کرد

وی افزود: ما نمی توانیم تمام آزادراه ها و سطح شهر را از تبلیغات خودروهای چینی اشباع کنیم و از طرف دیگر اعلام کنیم که به دنبال برطرف کردن مشکل ناترازی بنزین هستیم. ما نمی توانیم صنعت خودروسازی ۷۰ ساله خودمان را به بودجه عمومی کشور متصل کنیم. با این صنعت خودروسازی، هرگز نمی توانیم به دنبال تراز کردن قیمت بنزین باشیم. سیاست هایی مانند کاهش سهمیه سوخت، یک اثر مقطعی دارد و بسیار زودگذر خواهد بود.

این کارشناس انرژی در ادامه گفت و گو به خبرنگار گسترش نیوز گفت: باید در ارتباط با بنزین فکر های اساسی صورت گیرد. صنعت خودروسازی را باید از این وضعیت خارج کنیم و به سمت و سوی اهمیت دادن به مشتری برویم. افراد بسیاری این آمادگی را دارند که بنزین را لیتری ۱۵ هزار تومان خریداری کنند اما از طرفی دیگر خودروی خوب، با کیفیت و با قیمتی که در کشورهای منطقه عرضه می شود، سوار شوند. نمی توان هم خودروی بی کیفیت تحویل مردم داد و هم بنزین را گران عرضه کرد. این بنزین ارزان را می توان حاصل مدیریت ناکارآمد در صنعت خودروسازی کشور دانست. بنابراین، رانت این بنزین ارزان که با فوب خلیج فارس محاسبه می شود، سود آن در جیب خودروسازی می رود.

وی گفت: برای تراز مصرف بنزین نباید به دنبال پالایشگاه سازی رفت و باید این موضوع را یک سیاست اشتباه دانست. بازنگری در سیاست صنعت خودروسازی، ضروری است. این بازنگری ها را می توان در تکنولوژی و مباحث تعرفه ای اجرایی کرد.

اسعدی در ارتباط با مباحثی پیرامون افزایش قیمت بنزین در سال آینده گفت: در کشور تورم ۴۰درصدی شاهد هستیم و نباید توقع ثبات قیمت بنزین داشت. بنابراین یکی از سیاست های اشتباه دولت در این مدت و بعد از طرح هدفمندی یارانه ها، شوک بزرگ افزایش قیمت در سال ۱۳۹۸ بود که به بازار انرژی و قیمت فراورده های نفتی وارد شد. موضوع قیمت بنزین در حال حاضر به تابو تبدیل شده است. نمی شود در کشور تورم ۴۰ درصدی وجود داشته باشد و قیمت سوخت و حامل های انرژی ثابت بماند.

اصلاح تدریجی قیمت بنزین

این کارشناس انرژی در بخش دیگری از صحبت هایش عنوان کرد: بهترین سیاست برای اصلاح قیمت بنزین، سیاست اصلاح تدریجی قیمت است که به تناسب نرخ تورم، برسیم. با این روش قیمت بنزین همانند کشورهای منطقه رشد می کرد و مشکلی ایجاد نمی شد. همچنین مانع کار قاچاقچی می شدیم. ما می توانستیم، قیمت بنزین را مانند قیمت کشورهای منطقه ای برسانیم و این اختلاف قیمت هم صورت نگیرد که اگر قاچاقی هم صورت می گیرد، جلوی آن گرفته شود. برای مثال نمی شود قیمت گازوئیل در کشورهای منطقه ۱۵ هزار تومان و در کشور ما ۳۲۰ تومان باشد. با این شرایط، قاچاقچی هر ریسکی کند برایش صرفه بسیاری دارد.

وی در پایان گفت: در کنار سیاست اصلاح قیمت حامل های سوخت و بنزین، سیاست اصلاح تدریجی قیمت و بازنگری جدی در حوزه قیمت گذاری خودرو و صنعت خودروسازی هم باید اجرایی شود. برای  حل این ناترازی  به ۱۲ الی ۱۴ میلیارد دلار سرمایه گذاری برای اصلاح الگوی پالایشی و پالایشگاه ها نیاز داریم. درحال حاضر این پول از کجا باید تامین شود و آیا سرمایه گذار خارجی این آمادگی را دارد که در کشور سرمایه گذاری کند؟ قطعا این آمادگی را نخواهد داشت و وضعیت داخل هم که وضعیتش مشخص است. بنابراین باید اشاره کرد که قیمت حامل های انرژی اصلاح شود و چون تورم در کشور وجود دارد، پالس خوبی به این اختلاف قیمت نخواهد داد.