باید از پوسته روابط همسایگی خارج شویم/ ایران از فرصت ها استفاده نکرد

اقتصاد جهانی و روابط بین الملل، موضوع بسیار مهمی است که دولت ها باید توجه ویژه ای به آن داشته باشند. در بحث اقتصاد بین الملل، کشورها همواره در تلاش هستند تا با برقراری ارتباط با کشورهای دیگر، مسیر چرخه فعالیت اقتصادی خود را گسترده تر کنند و از فرصت های پیش آمده، بهترین استفاده را ببرند. در بحث اقتصاد بین الملل، دولت ها توجه خاصی به بهبود شرایط اقتصاد دارند و سعی می کنند تا بهترین فرصت ها را برای تغییر وضعیت اقتصاد به نفع مردم کشورشان انجام دهند.

سیاست ایران سیاست همسایگی بود

میلاد ترابی فرد، کارشناس اقتصاد بین الملل در ارتباط با وضعیت اقتصاد ایران و همچنین شرایط اقتصاد بین الملل به خبرنگار گسترش نیوز گفت: نکته مهمی که از زاویه دید اقتصاد بین الملل به آن نگاه می شود این است که باوجود گذشت ۲ سال از این دولت، سیاست های خارجی دولت سیزدهم، سیاست خارجی و اقتصادی همسایگی بوده است. درواقع ایران سعی بر این داشته است که با کشورهای همسایه خود بتواند ارتباط خوب و موثری برقرار کند.

ترابی فرد ادامه داد: سیاست همسایگی، با اولویت قرار دادن واردات کشورهای همسایه صورت گرفت و سعی بر این شد تا ایران بتواند با صادرات محصولات خود به کشورهای همسایه، اقتصاد را تحول بخشد و روابط اقتصادی خود را توسعه دهد. با گذشت زمان، واقعیت عمل نشان داد که صحنه روابط اقتصادی خارجی، پیچیده تر از بحث واردات و صادرات و توسعه صادرات است.

وی گفت: در ابتدای دولت، صحبت های بسیاری مبنی بر آنکه رایزن های اقتصادی ایران کم است شنیده می شد و گفته شد که رایزن های اقتصادی ایران فعالیت خاصی ندارند. گذشت زمان نشان داد که روابط اقتصادی خارجی بسیار پیچیده تر از این صحبت ها است و اگر بخواهیم این روابط را توسعه دهیم باید به نوعی از پوسته روابط همسایگی خارج شویم و روابط اقتصادی را در پازل جهانی و بین الملل مشاهده کنیم. اگر دید ما به روابط خارجی اینگونه باشد، مسیرهای اقتصادی خوبی برای ما باز خواهد شد.

این کارشناس اقتصاد بین الملل در ارتباط با این سوال که سطح روابط اقتصادی ایران و روسیه در چه مرحله ای قرار دارد به خبرنگار گسترش نیوز گفت: روابط ایران و روسیه در دهه‌های اخیر فراز و نشیب‌های بسیاری را تجربه کرده است و اکنون سطح روابط اقتصادی دو طرف با وجود نزدیکی جغرافیایی و زمینه‌های مناسب گسترش چشمگیر نیست. ریشه‌یابی علت‌های گسترش نیافتن روابط ایران و روسیه مساله‌ای است که در چارچوب کاهش احتمالی تنش در روابط خارجی ایران اهمیت بسیار دارد.

نقش جنگ و تحریم بر اقتصاد

ترابی فرد در ارتباط با سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا ایران توانسته است در بحث اقتصاد بین الملل و برقراری ارتباط با سایر کشورها موفق باشد یا خیر گفت: اقتصاد بین الملل ۲ طرف دارد. اولین موضوع ابتکار کشور است که تا چه میزان برنامه و نقشه هایی را برای برای برقراری ارتباط با سایر کشورها دارد و تا چه میزان می تواند این برنا ها را عملی کند. دومین موضوع بحث شرایط بین الملل است که باید گفت نقش تحریم ها در برقراری ارتباط موفق با سایر کشور ها مشخص است و این ارتباط را درگیر چالش هایی کرده است. شرایط بین الملل و اقتصاد جهانی دوران پسا کورونا را پشت سر می گذاشت و در همین زمان جنگ اوکراین و روسیه، بحران های بین الملل را تشدید کرد و اقتصاد را به خطر انداخت. البته لازم به ذکر است که این اتفاقات سبب شد تا وضعیت صادرات ایران بهبود پیدا کند. اما آیا اینکه بهبود پیدا کردن شرایط صادرات در وضعیت جنگ اوکراین از ابتکار عمل ما بوده است یا خیر باید گفت که پاسخ منفی است.

وی گفت: ما از شکاف های ایجاد شده در جنگ اوکران و موقعیت ها و شکاف های جغرافیای سیاسی به خوبی استفاده نکرده ایم و نتوانستیم میزان صادرات خود را افزایش دهیم. همچنین از روابط چین و آمریکا هم نتوانستیم به خوبی استفاده کنیم و به نظر می رسد که این پنجره فرصت درحال بسته شدن است.

این کارشناس اقتصاد بین الملل درباره تحولات دریای سرخ و تاثیر آن بر اقتصاد جهانی در پایان این گفت و گو  گفت: بحث هزینه های زنجیره تامین در موضوع اقتصاد بین الملل، پیرامون بحران دریای سرخ، دارای اهمیت است. قطعا موضوعاتی مانند هزینه دور زدن دریای سرخ و همچنین بیمه کشتی ها، اهمیت بسیار بالایی دارد و تاثیر آن بر روی کالا ها قابل مشاهده خواهد بود. اما باید دید که آیا دستگاه سیاست خارجی ما، توانسته است از این فرصت پیش آمده به نفع اقتصاد کشور استفاده کند یا خیر که بنظر می رسد جواب این سوال هم منفی است. دریای سرخ تنها مسیر به کانال سوئز است و برخی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان کالا‌های تجاری در اروپا را به تأمین‌کنندگان اصلی کالا‌ها در آسیا مرتبط می‌کند. حدود ۱۲ درصد از تجارت جهانی از طریق کانال سوئز انجام می‌شود و این سهم برای کشتی‌های کانتینری به ۳۰ درصد افزایش پیدا می‌کند.