تبدیل ایران به قطب انرژی/ تجربیات بالایی در صنعت گاز داریم

ایران باتوجه به منابع غنی گاز و نفت، می تواند در زمینه های بین الملل، نقش بسیار مهمی را ایفا می کند. این امکان وجود دارد که در آینده ای نزدیک، ایران تبدیل به قطب انرژی شود.

در نشست فوق‌العاده وزارتی هفتمین اجلاس سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی‌ئی‌سی‌اف) ایران به بیان پیشنهادها و ارائه راهبردهایی مهمی پرداخت که یکی از آن‌ها تبدیل شدن به قطب انرژی منطقه و دعوت از سرمایه گذاران خارجی برای حضور در حوزه بالادست و پایین دست بود که به گفته کارشناسان امری دور از ذهن نیست.

هفتمین نشست سران جی‌ئی‌سی‌اف با میزبانی عبدالمجید تبون، رئیس‌جمهوری الجزایر و موضوع «گاز طبیعی برای آینده‌ای امن و پایدار»، سران کشورها و دولت‌های کشورهای عضو شامل الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، ایران، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو، امارات و ونزوئلا و ناظران شامل آنگولا، جمهوری آذربایجان، عراق، مالزی، موریتانی، موزامبیک و پرو را گرد هم آورد.

در این نشست نمایندگانی از کشورهای عمان، سنگال، تونس و ایتالیا و سازمان‌های بین‌المللی از جمله کمیسیون انرژی اتحادیه آفریقا، سازمان تولیدکنندگان نفت آفریقا، مؤسسه تحقیقات اقتصادی آسه‌آن و شرق آسیا، سازمان کشورهای عربی صادرکننده نفت (اوآپک) و سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) هم حضور داشتند.

محمد عرقاب، وزیر انرژی و معادن الجزایر و رئیس نشست فوق‌العاده وزارتی جی‌ئی‌سی‌اف، جواد اوجی، وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران و رئیس نشست عادی سالانه وزیران نفت و انرژی کشورهای عضو در سال ۲۰۲۴ و محمد حامل، دبیرکل جی‌ئی‌سی‌اف هم در این نشست حضور داشتند.

در این نشست سیدابراهیم رئیسی که برای دومین بار از ابتدای دولت سیزدهم در نشست سران مجمع کشورهای صادر کننده گاز (جی‌ئی‌سی‌اف) حضور یافت، به بیان پیشنهادها و ارائه راهبردهایی مهم به اعضای این مجمع پرداخت. تبدیل شدن به قطب انرژی منطقه و دعوت از سرمایه گذاران خارجی برای حضور در حوزه بالادست و پایین دست، تبادل دانش فنی و تجربه‌های کشورهای عضو جی‌ئی‌سی‌اف در صنعت گاز و  اعلام آمادگی ایران برای تبادل اطلاعات و تجربه‌ها در حوزه استخراج، فرآوری، انتقال و تجارت گاز و و فناوری‌های مرتبط و استفاده صحیح و فراگیر از منابعی همچون گاز طبیعی به‌عنوان سوختی پاک، ایمن و کارا  و اتخاذ سیاست‌هایی نوین برای انحصارزدایی در فناوری‌های مرتبط با تجارت گاز از جمله پیشنهاداتی بود که از سوی ایران مطرح شد.

تجربیات ایران در صنعت گاز زیاد است

محمد خطیبی - نماینده سابق ایران در اوپک در این باره با اشاره به پتانسیل‌های ایران در حوزه گاز و امکان تبدیل شدن ایران به قطب انرژی منطقه به ایسنا گفت: جی‌ئی‌سی‌اف دارای اعضایی بزرگ و تاثیرگذار در صادرات است و کشورهایی همچون روسیه، قطر، الجزایر  در این گروه حضور دارند که در زمینه‌های مختلف کار کرده‌اند البته ایران نیز در حوزه گاز اقدامات متعددی انجام داده است و در این زمینه تجربیات زیادی دارد که همین مساله این فرصت را ایجاد می‌کند تا  کشورها تجربیات خودشان را در اختیار یکدیگر قرار دهند.

وی با بیان اینکه فضا برای تبادل دانش فنی و اطلاعات وجود دارد، چراکه کشورهای مطرح در حوزه صنعت گاز در این گروه قرار دارند و برخی از آن‌ها نیز تجربیات زیادی دارند که می‌توان از این تجربیات بیشترین بهره را برد، گفت: این کشورها از مناطق مختلفی در دنیا دور هم جمع شده‌اند و فضای مناسبی برای تبادل تجربیات وجود دارد.

این کارشناس حوزه انرژی با تاکید بر اینکه ایران می‌تواند قطب انرژی منطقه در حوزه گاز باشد، تصریح کرد: تحقق این موضوع نیازمند نکاتی است، اگر بتوانیم رشد مصرف داخلی را کنترل کنیم، می‌توانیم در این حوزه مطرح شویم، مصرف گاز در ایران روند صعودی دارد و اگر نتوانیم این رشد مصرف را متوقف کنیم، طبیعتا امکان صادرات کم خواهد شد.

خطیبی با بیان اینکه اگر بتوان میزان مصرف را در داخل کنترل کرد قطعا می‌توانیم در حوزه صادرات گاز اقداماتی را انجام دهیم و این موضوع به این مساله مرتبط می‌شود که ما مصرف بهینه را در دستور کار قرار دهیم و بتوانیم مقداری از گاز را صرفه‌جویی کنیم و به صادرات اختصاص دهیم.

وی با اشاره به عملکرد ایران در حوزه استخراج، فرآوری، انتقال و تجارت گاز و و فناوری‌های مرتبط و استفاده صحیح و فراگیر از منابعی همچون گاز طبیعی به‌عنوان سوختی پاک، گفت: تبادل اطلاعات دو طرفه است، ایران جز یکی از تولیدکننده‌های بزرگ گاز در دنیا بوده و تجربیات زیادی را در حوزه گاز به دست آورده است و در این زمینه می‌توانیم دانش و تجربیات خود را انتقال دهیم، به ویژه اینکه ایران در زمان تحریم توانست این صنعت بزرگ را در کنار صنعت نفت مدیریت کند و این نشان دهنده این است که در این زمینه حرف‌های زیادی برای گفتن دارد.

به گفته این کارشناس بسیاری از کشورها که موفق به توسعه صنعت گاز خود شدند، از کشورهای دیگر کمک گرفتند اما ایران توانست به صورت خودکفا صنعت گاز را توسعه دهد و در این زمینه نیز تجربیات زیادی را به دست آورده است.

ایران میزبان هشتمین نشست سران کشورهای صادرکننده گاز در سال ۲۰۲۷ 

اما ایران یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان گاز جهان و از بنیانگذاران جی‌ئی‌سی‌اف است که دو دوره دبیرکلی این مجمع (محمدحسین عادلی) را عهده‌دار بوده است.

کشورهای الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، ایران، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو، امارات و ونزوئلا، ۱۲عضو اصلی جی‌ئی‌سی‌اف هستند و آنگولا، جمهوری آذربایجان، عراق، مالزی، موریتانی، موزامبیک و پرو به‌عنوان ناظر در مجمع کشورهای صادرکننده گاز شرکت می‌کنند. اعضای مجمع کشورهای صادرکننده گاز ۳۹ درصد از تولید گاز جهان، ۶۹ درصد از ذخایر گازی جهان، ۴۰ درصد از انتقال گاز با خط لوله و ۵۱ درصد از تجارت گاز طبیعی مایع‌شده (ال‌ان‌جی) را در اختیار دارند. آنطور که اعلام شده ایران میزبان هشتمین نشست سران کشورهای صادرکننده گاز در سال ۲۰۲۷ میلادی خواهد بود.