طبابت ارزی در جامعه ریالی / تبادل با زیر میزی گرفتن فرق دارد!

تخلفات پزشکی گوناگونی وجود دارد؛ از پرداخت‌های خارج از تعرفه و دریافت وجه زیرمیزی از بیماران گرفته تا طلب سکه، دلار و حتی ارزهای دیجیتال. همچنین برخی پزشکان با پزشک‌نماها همکاری کرده و سودهای زیادی کسب می‌کنند. از نظر فراوانی، بیشترین تخلفات حوزه پزشکی مربوط به دریافت وجه زیر میزی است و پس از آن، تخلفات مربوط به حوزه زیبایی، ورود پزشک‌نماها و انجام اعمال زیبایی توسط افراد غیرپزشک یا بدون مجوز از جمله شایع‌ترین تخلفات در حوزه پزشکی هستند.

در حوزه سقط جنین نیز، اگرچه موارد زیادی وجود ندارد، اما از نظر اهمیت، موضوع در رتبه بالای اولویت قرار دارد. سعید کریمی، معاون درمان وزارت بهداشت، تأیید کرده که تاکنون ۵۰ پرونده مربوط به تخلفات پزشکان، بیمارستان‌ها، افراد پزشک‌نما و سقط جنین بررسی شده و احکام اولیه آن‌ها صادر شده است. سلیمان حیدری، مدیرکل مرکز نظارت و اعتباربخشی امور درمان، هم تأیید می‌کند که حیطه تخلفات پزشکی گسترده است و درباره برنامه‌های نظارتی وزارت بهداشت برای برخورد با تخلفات در حوزه پزشکی صحبت می‌کند. او می‌گوید: "تخلفات پزشکی شامل مسائل مالی و عملکردی و نحوه عملکرد درمانی همکاران ما می‌شود. تخلفات مالی در حوزه پزشکی شامل اقداماتی چون گرفتن وجه خارج از تعرفه (یا همان زیرمیزی) و گرفتن پول به بهانه فروش تجهیزات مانند پروتز و ... که به صورت غیرقانونی از بیماران واریز می‌شود، می‌شود."

یکی از بیماران که به تازگی در دام یکی از این پزشکان افتاده است به خبرنگار گسترش نیوز گفت: جراح خیلی خوب و کار درستی است ولی برای حق‌الزحمه جراحی  ۳ سکه تمام بهار آزادی دریافت می‌کند. کارش خیلی دقیق و خوب است. هزینه‌های بیمارستان و وسایل جراحی جداگانه پرداخت می‌شود. حدود ۱۵۰ میلیون تومان هزینه بستری در بیمارستانی که آقای دکتر درخواست کرده‌اند و هزینه وسایل نیز تا ۶۰ میلیون تومان می‌شود.

بیماری دیگر نیز این چنین ادعا داشت: دخترم به گفته دکتر تحت جراحی اورژانسی کیسه صفرا  باید قرار می‌گرفت و در همان زمان نیز باید یک عدد سکه تمام بهار آزادی به خود دکتر پرداخت می‌کردیم. در غیر این صورت جراح کار او را انجام نمی‌داد.

این نمونه‌های و نمونه‌های از این قبیل نشان‌دهنده این است که عدم  تعیین تعرفه‌های درست و واقعی: اولاً تعداد چنین اتفاقاتی را افزایش خواهد داد ثانیاً کیفیت کاردرمانی کاهش پیدا می‌کند و ثالثاً تعداد پزشکانی که میل به مهاجرت دارند را افزایش می‌دهد و این دسته اتفاقات منجر به بروز عواقب وحشتناکی در آینده نظام سلامت خواهد شد. علی‌رغم صلب اعتماد به جامعه پزشکی هشدارهایی که در خصوص فساد در نظام پزشکی شنیده می‌شود .

ناخالصی در تعریف دستمزد پزشکان همواره چالشی بزرگ در اقتصاد سلامت بوده است. از طرفی پزشکان برای جبران هزینه‌های خود روی به گرفتن  زیرمیزی از بیماران شده‌اند. اکثر این پزشکان جراحانی هستند که برای فرار مالیاتی، حق‌الزحمه خود را در قالب سکه و دلار دریافت می‌کنند.

طبق آمارهای موجود تنها ۲ درصد از جراحان هستند که زیرمیزی بگیر هستند. سخنگوی سازمان نظام پزشکی گفته که حدود یک‌سوم پزشکان کشور درآمد زیر هشت میلیون تومان در ماه دارند و عملاً زیرخط فقر یعنی ماهیانه ۱۲ میلیون تومان حقوق می‌گیرند.

با توجه به گفته مدیرکل مرکز نظارت و اعتباربخشی امور درمان، برای جلوگیری از تخلفات پزشکان که می‌توانند سلامت جامعه را به خطر بیندازند، قوانین مربوط به تعزیرات حکومتی بازبینی‌شده و تغییراتی ایجاد شده است. بر اساس این تغییرات، علاوه بر برگرداندن مبلغ اصلی به بیمار، جریمه‌ای به اندازه ۱۰ برابر این مبلغ برای پزشک متخلف تعیین می‌شود. در صورت تکرار تخلف، جریمه به ۵۰ برابر افزایش یافته و در صورت تکرار مجدد، پزشک متخلف ممکن است از داشتن مطب به‌صورت موقت یا حتی دائم محروم شود. در صورتی که تخلفات در یک مرکز درمانی رخ دهد، مسئولان مرکز مسئولیت این اقدامات را به عهده می‌گیرند و تذکری از طرف مراجع ذیصلاح دریافت می‌کنند. در صورت تکرار تخلف در مراکز درمانی، اعتبار آن مرکز کاهش می‌یابد.

مدیرکل مرکز نظارت و اعتباربخشی امور درمان بیان می‌کند که افرادی که مجبور می‌شوند مبلغی را به عنوان زیرمیزی پرداخت کنند، حق دارند شکایت کنند تا این موضوع پیگیری شود. او تأکید می‌کند که نگرانی برخی افراد از اینکه شکایت کردن ممکن است منجر به متوقف شدن درمان آن‌ها شود، غیر معتبر است. معاونت درمان دانشگاه‌های علوم پزشکی مسئول است که برای بیماران، پزشک حاذق و قابل اعتمادی را معرفی کنند تا بیماران بتوانند برای درمان‌شان به این پزشک مراجعه کنند و درعین‌حال از دست دادن حقوق خود به دلیل شکایت‌هایشان جلوگیری شود.

سخن پایانی

البته ناگفته نماند که بیماران با میل و اطلاع خود این کار را می‌کنند به‌نوعی توافق بین پزشک و بیمار این مبلغ پرداخت و دریافت می‌شود. چرا نرخ تعرفه‌ها به‌درستی تعیین نمی‌شود که پزشک را مجبور به دریافت مبالغ خارج از چارچوب می‌کند. در جامعه‌ای که دست هیچ مظلومی به عدالت نرسد هرکس هر کاری بخواهد انجام می‌دهد. درجایی که اگر بی‌قانونی ببینید و شخص خاطی با شفافیت به شما می‌گوید هر کاری می‌خواهی انجام بدهید.... یعنی در این جامعه صدای عدالت خفته است. در این وضعیت فقر و فساد و تورم که در بالاترین سطح دارایی جامعه هستند فریاد زدن عدالت به‌نوعی شوخی می ماند.

ازآنجاکه مشکل دریافت زیرمیزی توسط پزشکان بررسی شد انتظار می‌رود با نظارت دقیق سازمان نظام پزشکی و وزارت بهداشت همچنین تعیین تعرفه درست برای خدمات پزشکی این وضعیت را مدیریت کرده و بدین نحو فساد موجود را به پایان برساند. اینکه هم بیمه‌ها و هم پزشکان و هم دولت دست در جیب مردم کنند تا حق ضایع‌شده خویش را بردارد منصفانه و عادلانه نیست. دولت و سیستم قضایی نباید نسبت به این موضوع سکوت کند و گوش‌های خود را بگیرد.