افزایش صادرات نفت / ایران رکورد را شکست

تولید نفت ایران طی ماه های گذشته افزایش پیدا کرده و این افزایش تولید سبب افزایش صادرات شده است.

صادرات نفت خام ایران در ماه مارس ۲۰۲۴ به خاطر تقاضای بالای چین به طور متوسط برابر با ۱.۶۱ میلیون بشکه در روز بوده است، یعنی بالاترین طی ۱۰ ماه گذشته.

ایران به عنوان سومین تولید کننده بزرگ اوپک حدود ۳ میلیون بشکه در روز نفت تولید می‌کند که ۳ درصد از کل تولید نفت جهان را تشکیل می‌دهد.

با توجه به نگرانی‌های موجود در مورد مختل شدن عرضه نفت ایران و تاثیر آن بر قیمت نفت به خاطر تنش‌های خاورمیانه، در ادامه به برخی حقایق در مورد صنعت نفت این کشور می‌پردازیم:

تحریم‌ها و اوپک

تولید نفت ایران مدت‌هاست هدف امواج متمادی تحریم‌ها قرار گرفته است. آمریکا از زمان خروج دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق این کشور از قرارداد اتمی ایران در ۲۰۱۸ ،بارها تحریم‌هایی جهت محدود کردن صادرات نفت ایران و کاهش درآمد کشور وضع کرده است.

صادرات نفت ایران در زمان ریاست جمهوری ترامپ کاهش شدیدی داشت.

اما صادرات نفت این کشور در زمان بایدن رو به افزایش بوده چون بسیاری عقیده دارند دولت بایدن سختگیری کافی را در اجرای این تحریم‌ها نداشته و ایران توانسته به راحتی آنها را دور بزند. چین حالا بزرگترین خریدار نفت ایران است.

با وجود اینکه ایران عضوی از اوپک و ائتلاف اوپک پلاس است، اما از طرح کاهش تولید این گروه جهت حمایت از بازار نفت معاف شده است.

افزایش تولید

طبق گزارش موسسه کپلر، صادرات نفت خام ایران در ماه مارس به خاطر تقاضای بالای چین در سال گذشته و سال جاری میلادی به طور متوسط برابر با ۱.۶۱  میلیون بشکه در روز بوده است، یعنی بالاترین رقم طی ۱۰ ماه گذشته. ایران در آن ماه ۱.۶۸  میلیون بشکه در روز نفت صادر کرد که بالاترین رقم از ۲۰۱۸ بود.

قرارداد اتمی و تاثیرات آن

کاهش تحریم‌ها در ۲۰۱۸ به دنبال بسته شدن قرارداد اتمی، صادرات نفت ایران را به اوج رساند. صادرات نفت خام و میعانات گازی ایران در ماه مه ۲۰۱۸ به۲.۸  میلیون بشکه در روز رسید، یعنی بالاترین میزان صادرات از سال ۲۰۱۳ .

طبق گزارش کپلر، صادرات نفت خام ایران در ماه مه ۲۰۱۸ برابر با ۲.۵۱  میلیون بشکه در روز بود. اطلاعات اوپک نشان می‌دهد صادرات ایران در آن زمان به طور متوسط برابر با ۲.۵۴  میلیون بشکه در روز بوده، یعنی بالاترین رقم از ۲۰۱۱.

طبق گزارش اوپک، تولید نفت ایران در دهه ۱۹۷۰ به بالاترین رقم رسیده بود و در سال ۱۹۷۴ رکورد ۶.۰۲ میلیون بشکه در روز ثبت شده است. این رقم برابر با بیش از ۱۰ درصد تولید نفت دنیا در آن زمان است.

ترامپ و بایدن

آمریکا در ماه مه ۲۰۱۸ تحت ریاست جمهوری دونالد ترامپ به طور یک جانبه از قرارداد اتمی برجام بیرون رفت و تحریم‌های جدیدی علیه صنعت نفت ایران با هدف صفر کردن فروش نفت این کشور وضع کرد.

ایران ارائه اطلاعات در مورد صادرات نفت خود را متوقف کرده اما بررسی ردیابی نفتکش‌ها نشان می‌دهد صادرات نفت این کشور در دو سال بعد از آن به شدت کاهش یافته و در برخی ماه‌های ۲۰۲۰به کمتر از ۲۰۰هزار بشکه در روز رسیده است، یعنی پایین‌ترین رقم از ۱۹۸۰ .

جو بایدن در اواخر ۲۰۲۰ برنده انتخابات ریاست جمهوری آمریکا شد.

چین در سه ماهه اول ۲۰۲۱ واردات نفت ایران را تا حدود ۸۰۰ هزار بشکه در روز در ماه ژانویه و تقریباً یک میلیون بشکه در روز در ماه مارس افزایش داد.

ایران و آمریکا در ۲۰۲۱ بر سر میز مذاکره جهت بستن یک قرارداد اتمی جدید بازگشتند. صادرات ایران طی ۲۰۲۲ افزایش یافت و آن سال را با بیش از یک میلیون بشکه در روز به پایان رساند.

تحلیلگران عقیده دارند افزایش صادرات نفت ایران تا حدی نتیجه موفقیت این کشور در دور زدن تحریم‌های آمریکاست.

ایران سال‌هاست از طریق انتقال کشتی به کشتی یا خاموش کردن فرستنده نفتکش‌ها تحریم‌های آمریکا را دور می‌زند. البته برخی تحلیلگران عقیده دارند افزایش صادرات ایران تا حدی نتیجه کوتاهی آمریکا در اجرای سختگیرانه تحریم‌هاست.