ماجرای حقابه هورالعظیم / منتظر گشایش منابع آبی باشیم؟

«داوود میرشکار» مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خوزستان درباره آخرین وضعیت آبگیری تالاب‌های این استان توضیح داد: خوشبختانه در طول سال آبی ۱۴۰۲ – ۱۴۰۳ از جمله در فروردین‌ماه شاهد بارندگی‌های نسبتا مناسبی در استان خوزستان بوده‌ایم، به نحوی که تا پایان اسفندماه تالاب هورالعظیم حدود ۶۰ درصد آبگیری شده بود که بعد از بارندگی‌های فروردین، سه درصد به حجم آب موجود در تالاب اضافه شد و اکنون حجم آبگیری هورالعظیم حدود ۶۳ درصد است. 

وی افزود: در حال حاضر تالاب شادگان حدود ۹۳ درصد، تالاب بام‌دژ حدود ۸۴ درصد، تالاب میانگران حدود ۸۵ درصد، تالاب شیمبار حدود ۹۳ درصد و تالاب بندون نیز حدود ۶۴ درصد آبگیری شده است و خوشبختانه اغلب تالاب‌های استان خوزستان در وضعیت مناسبی قرار دارند.

برنامه‌ریزی برای تامین حقابه هورالعظیم در تابستان با کمک وزارت نیرو 

میرشکار در پاسخ به این سوال که با توجه به فرا رسیدن ماه‌های گرم سال و افزایش شدت تبخیر سطحی در منطقه، آیا عمق آب موجود در هورالعظیم به حدی است که این تالاب بتواند تا پایان تابستان وضعیت نسبتا مناسب خود را حفظ کند یا خیر، توضیح داد: با توجه به روان‌آب‌ها و زهاب‌هایی که به سمت هورالعظیم در جریان است و همچنین منابع آب سطحی که از رودخانه کرخه به این تالاب می‌ریزد، در حال حاضر پهنه گسترده‌ای از هورالعظیم بخصوص در بخش جنوبی آن که در ماه‌های گذشته خشک بود، آبگیری شده است، اما اگر در تابستان منابع آبی مناسبی برای این تالاب تامین نشود، قطعا شاهد خشک شدن بخش‌هایی از آن خواهیم بود. 

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خوزستان ادامه داد: با کمک همکاران محترم در سازمان آب و برق خوزستان و همچنین همکاران عزیز حوضه آبریز کرخه در وزارت نیرو، در تلاش هستیم که با برنامه‌ریزی مناسب، حقابه قابل قبولی را در فصل تابستان به تالاب هورالعظیم اختصاص دهیم تا این تالاب در ماه‌های گرم سال نیز بتوانند وضعیت نسبتا خوب خود را حفظ کند. همچنین از همین حالا، چالش‌های پیش رو در زمینه وقوع آتش‌سوزی‌های احتمالی در اراضی تالابی هورالعظیم و اطراف آن را طی مکاتباتی به استاندار محترم اعلام کرده‌ایم و امیدواریم با رایزنی مقامات ارشد دولت، بتوانیم با هماهنگی کشور عراق، به شکل موثر و به‌هنگام برای مقابله با این حریق‌ها وارد عمل شویم. 

تعیین حقابه سالانه هورالعظیم براساس سه سناریوی متفاوت 

میرشکار همچنین با اشاره به میزان حقابه قانونی تعیین‌شده برای تالاب هورالعظیم گفت: براساس مطالعات انجام‌شده توسط اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست خوزستان و در راستای اجرای قانون حفاظت، احیا و مدیریت تالاب‌ها، سه سناریوی مختلف درباره حقابه محیط‌زیستی سالانه هورالعظیم در نظر گرفته شده است. در سناریوی اول یعنی دوره ترسالی، پیش‌بینی شده است که ۱۸۳۲ میلیون متر مکعب حقابه سالانه به تالاب اختصاص پیدا کند، در سناریوی دوم یعنی دوره بارندگی‌های نُرمال، حقابه محیط‌زیستی سالانه تالاب ۱۶۱۰ میلیون متر مکعب در نظر گرفته شده و در سناریوی سوم یعنی دوره خشکسالی نیز ۱۳۸۳ میلیون متر مکعب در سال به عنوان حقابه هورالعظیم پیش‌بینی شده است. 

ارشدترین مقام محیط‌زیستی استان خوزستان با بیان این که در سال آبی گذشته (۱۴۰۱ – ۱۴۰۲)، بیش از ۹۳۱ میلیون متر مکعب حقابه برای تالاب هورالعظیم تامین شد، اظهار داشت: مطالعات انجام‌شده درباره تعیین حقابه سالانه تالاب هورالعظیم براساس سناریوهای مختلف را در اختیار سازمان آب و برق خوزستان قرار داده‌ایم و امیدواریم با این سازمان به یک نقطه نظر مشترک برسیم تا بتوانیم میزان حقابه‌ای را که امکان تامین آن وجود دارد، تا پایان سال آبی جاری به تالاب اختصاص دهیم. 

وی در ادامه خاطرنشان کرد: در حال حاضر حقابه تالاب هورالعظیم از دو منبع تامین می‌شود، به نحوی که در درجه اول منابع آب‌های سطحی رودخانه کرخه و در درجه دوم زهاب‌های کشاورزی اراضی جنوب حوضه آبریز کرخه شامل شبکه آبیاری و زه‌کشی کوثر و مجموعه کشت و صنعت نیشکر دهخدا در تامین حقابه هورالعظیم نقش دارند.