ادامه اعتراض کارگران به دولت / اوضاع از این هم بدتر خواهد شد؟

سید سعید فتاحی، رئیس کانون انجمن‌های صنفی کارگران استان آذربایجان شرقی، در انتقاد از اقدام دولت برای تنظیم لایحه‌ای در خصوص واگذاری تعیین دستمزد کارگران به مجلس، اظهار داشت: این اقدام باعث از بین رفتن سه‌جانبه‌گرایی می‌شود. حتی اگر کارگران در مذاکرات با نمایندگان مجلس نظر خود را در تعیین دستمزد کارگران بیان کنند، همچنان نمی‌توان گفت که سه‌جانبه‌گرایی رعایت می‌شود.

وی ادامه داد: کارگران باید یک طرفِ مذاکره باشند و در میزِ مذاکره با طرفِ کارفرما از قدرتِ برابر برخوردار باشند. در حال حاضر در شورایعالی کار قدرتِ مذاکره کارگران به دلیلِ همراهیِ کارفرمایان و دولت کمتر شده، اما اگر قرار باشد موضوع تعیین دستمزد به مجلس برود، دیگر حتی همین اندک امکانِ باقیمانده برای چانه‌زنی هم از بین می‌رود و چه بسا دستمزد کارگران بدونِ گرفتنِ حتی نظرِ مشورتی از نمایندگان کارگری تعیین شود.

فتاحی بیان کرد: ضمن اینکه نمایندگانِ مجلس بارها نشان داده‌اند که اشرافِ لازم در مورد مسائل کارگران ندارند و معلوم نیست چگونه می‌خواهند در موردِ اساسی‌ترین موضوعِ مربوط به کارگران تصمیم بگیرند. نمایندگان سال گذشته در لایحه برنامه توسعه هفتم، میزانِ حمایتشان از کارگران را نشان دادند! آن‌ها به موادی رای دادند که در ضد کارگری بودنِ آن شک نبود.

این فعال کارگری تاکید کرد: همین امروز با وجودِ آنکه دستمزدِ کارگران در شورایعالی کار تعیین می‌شود نظرِ نمایندگانِ کارگری گرفته شود، حالا اگر قرار باشد این کار را به مجلس محول کنند، مشخص است که اوضاع از این هم بدتر خواهد شد.

وی بیان کرد: رهبری در آخرین فرمایشاتشان در روز کارگر، آرامش کشور را در گروی آرامش کارگران دانستند. امیدواریم مسئولان این سخنان را سرلوحه‌ی اقدامات و تصمیمات خود قرار دهند و فکری به حال معیشت کارگران کنند نه اینکه با تصمیماتِ ضد کارگری زمینه را برای بروز مشکلات بیشتر برای کارگران فراهم کنند.

روز گذشته نیز علی خدایی (عضو اسبق کارگری شورایعالی کار و نایب رئیس هیات مدیره کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور) گفت: «این رویکرد وزارت کار مصداق بارز فرافکنی و فرار از مسئولیت است».

این فعال کارگری تصریح کرد: واگذاری اختیار تعیین دستمزد به مجلس شورا، فرار از مسئولیت است و به هیچ عنوان کارایی ندارد؛ این اتفاق نباید بیفتد. این چه مدل استدلالی‌ست که وزیر کار ادعا می‌کند «با واگذاری اختیار دستمزد به مجلس می‌خواهیم نگرانی‌ها را کاهش دهیم»! این حرف چه منطقی دارد؟ یا جای تعحب دارد که رعیتی‌فرد، معاون وزیر در صحبت‌هایش می‌گوید «با واگذاری اختیار مزد به مجلس، شورایعالی کار از اتهامات تبرئه می‌شود»!

دولت به دنبال فرافکنی و پوشاندن ضعف‌های خود است

خدایی با بیان اینکه «مبنای این کار و دلایلی که برای آن می آورند، نه تنها قابل قبول نیست بلکه مضحک است» اضافه کرد: اگر قرار باشد هر نهاد اجرایی برای فرار از اتهامات و رفع مسئولیت، کار خود را به مجلس شورا واگذار کند، باید قوه اجرا را تعطیل کنیم و همه تصمیمات را به مجلس واگذار کنیم چراکه در حوزه اجرا هر تصمیمی که بگیریم ممکن است منجر به چالش شود، یک عده‌ای نگران شوند، عده‌ای اتهام بزنند یا گروهی متهم شوند.

به گفته عضو اسبق کارگری شورایعالی کار، این رویکرد وزارت کار دقیقاً به معنای فرار از مسئولیت و مغایر با روح سه‌جانبه‌گرایی حاکم بر حوزه روابط کار است.

او در توضیح بیشتر افزود: عرف بین‌المللی در حوزه دستمزد، برقراری سه‌جانبه‌گرایی میان کارگر، کارفرما و دولت است. اینکه آقایان تفسیر می‌کنند افرادی که در مجلس نشسته‌اند نماینده همه اقشار مردم هستند و می‌توانند برای مزد کارگران تصمیم بگیرند، تفسیر غلطی‌ست؛ باید گفت نمایندگان اقشار مردم، به شما به عنوان وزیر رای اعتماد داده‌اند که بنشینید و کار کنید ولی کارگران یک قشر خاص هستند و نمایندگان خاص خودشان را دارند. اساساً اصلاً صلاح نیست که «نمایندگان همه اقشار مردم» در مورد مزد منِ کارگر تصمیم بگیرند!

خدایی در ارتباط با دلیل پافشاری وزارت کار بر واگذاری اختیار تعیین دستمزد به مجلس گفت: این پافشاری دو علت می‌تواند داشته باشد، یا آقایان درک درستی از سه‌جانبه‌گرایی ندارند یا می‌خواهند ضعف خودشان در ایجاد اجماع میان سه‌ گروه کارگری، کارفرمایی و دولت را با انداختن مسئولیت تعیین دستمزد بر گردن مجلس، بپوشانند. این احتمال دوم، به واقعیت بسیار نزدیک‌تر است.

این فعال کارگری با تاکید بر اینکه «به هیچ عنوان حق ندارند دست به چنین اقدامی بزنند» ادامه داد: سالیان سال است که شورایعالی کار چه موفق و چه ناموفق، دستمزد کارگران را تعیین کرده است؛ اشکالات فعلی این شورا از زمان دولت احمدی‌نژاد آغاز شده است؛ آن زمان با تغییر آیین‌نامه، نمایندگان کارگری شورایعالی کار را از قدرت انداختند و بعد نظامِ تصمیم‌گیری شورایعالی کار را با اضافه کردن اعضای دولتی و برداشتن الزام به تایید تصمیمات توسط حداقل یکی از نمایندگان کارگری، به نفع دولت مصادره کردند. در واقع آن زمان شورایعالی کار را ناکارآمد و ابتر کردند و حالا می‌خواهند این نهاد را کامل حذف کنند.

خدایی بیان کرد: اگر واقعاً دل‌شان برای سه‌جانبه‌گرایی و دستمزد کارگران می‌سوزد و می‌خواهند اوضاع را اصلاح کنند، بهتر است آن تغییرات تخریبیِ زمان احمدی‌نژاد را کان‌لم‌یکن اعلام کنند و آیین‌نامه شورایعالی کار را به حالت اول برگردانند تا این نهاد به کارکرد ذاتی و اصیل خود بازگرد. من کماکان معتقدم قانون کارِ ما، یکی از مترقی‌ترین و پیشروترین قوانین کار موجود است، مشکل از حوزه اجراست که با تغییرات و اصلاحات و آیین‌نامه‌ها آن را تخریب کرده‌اند؛ یکی از دردسرترین این تغییرات هم اصلاحات تخریبی اواخر دهه ۸۰ در آیین‌نامه شورایعالی کار است.

مزد باید اصلاح شود

یکی از مسائل مطرح این روزها، ناکافی بودن افزایش ۳۵.۳ درصدی حداقل دستمزد است که بدون امضای نمایندگان کارگری به تصویب شورایعالی کار رسیده است؛ اما علیرغم مطالبه‌گری‌های فراوان کارگران، تا امروز «اصلاح بخشنامه مزدی» هیچ خروجی روشن و مشخصی نداشته است. عضو اسبق کارگری شورایعالی کار در این رابطه می‌گوید: در بحث معیشت و دستمزد، دولت نه سال گذشته و نه امسال، به هیچ عنوان به نظرات گروه کارگری شورایعالی کار اهمیت نداده است. سال گذشته امضای نمایندگان کارگری را در بوق و کرنا کردند و مدعی شدند که خود کارگران این مزد را امضا کرده‌اند! امسال که نمایندگان کارگری اصلاً مصوبه مزدی را امضا نکرده‌اند و به اعتقاد من با اتفاقاتی که امسال در شورایعالی کار افتاد، کامل مشخص شد که سال قبل هم امضای کارگران بر چه اساسی بوده.

خدایی افزود: مزدی که بدون امضا و توافق نمایندگان کارگری به تصویب رسیده، با توجه به این تورم کمرشکن و صعود بی‌سابقه‌ی نرخ سبد معیشت خانوارهای کارگری، بدون تردید نیازمند اصلاحات جدی و اساسی و البته فوری‌ست و بارها هم اعلام کرده‌ایم که با شعار و وعده نمی‌شود جامعه را سرگرم کرد و شکم مردم را سیر کرد. اینکه ما یکسره گزارش مثبت بسازیم و آمار ارائه دهیم که همه چیز در کشور گل و بلبل است، مشکل معیشت مردم را حل نمی‌کند.

به اعتقاد این فعال کارگری، تورم، هزینه‌های ماهانه خانوارهای کارگری را به شدت افزایش داده و تاثیر افزایش دستمزد عملا به هیچ رسیده، این مشکلات با شعار قابل درمان نیست و در این شرایط، دولت موظف است، هم مزد را اصلاح کند و هم به شیوه‌ها و طرق مختلفِ دیگر به معیشت کارگران کمک کند.

خدایی در پایان اضافه کرد: با توجه به اینکه در شورایعالی کار حضور ندارم، در مورد راهکارها و جزئیات اصلاحات دستمزد نظر نمی‌دهم اما به عنوان یک فعال کارگری باید بگویم امروز مهم‌ترین مطالبه‌ی ما، مطالبه‌ی «اصلاح دستمزد» است و این مطالبه را با جدیت و از کانال‌های مختلف و موازی پیگیری می‌کنیم.