دروغ های شاخ دار دولت / به امید این استارتاپ نباشید!

استارتاپ‌های تک شاخ در واقع استارتاپ‌هایی هستند که در حوزه خاصی فعالیت می‌کنند و تمرکز قابل توجهی روی یک محصول یا خدمت خاص دارند. این نوع استارتاپ‌ها در مقایسه با استارتاپ‌های چند شاخه که در چندین حوزه فعالیت می‌کنند، تمرکز بیشتری دارند. در ادامه به برخی از مزایای این استارتاپ‌ها اشاره خواهیم کرد. 

با تمرکز بر یک حوزه واحد، استارتاپ‌های تک شاخ می‌توانند تخصص و عمق بیشتری در زمینه خود داشته باشند. این امر بهبود عملکرد و کیفیت محصول یا خدمت را افزایش می‌دهد. تک شاخ ها با تمرکز بر یک حوزه مشخص، می‌توانند شناخت و آگاهی مشتریان را بهبود دهند و برند قوی‌تری را برای خود ایجاد کنند.

استارتاپ‌های تک شاخ می‌توانند سریع‌تر به تغییرات بازار و نیازهای مشتریان واکنش نشان دهند و در این زمینه به انجام اقدامات لازم بپردازند. با تمرکز بر یک حوزه خاص، استارتاپ‌های تک شاخ می‌توانند رقابت قوی‌تری در آن حوزه ایجاد کنند و به عنوان رهبران صنعت شناخته شوند. استارتاپ‌های تک شاخ می‌توانند هزینه‌ها را بهبود بخشیده و امر بهینه‌سازی را به خوبی انجام دهند.

دولت سیزدهم چندی پیش وعده دستیابی به ۱۰ تک شاخ تا سال ۱۴۰۵ را مطرح کرد. این اظهارنظر با واکنش های متعددی از سوی کاربران فضای مجازی، فعالان عرصه فناوری و استارتاپ و همچنین کارشناسان این حوزه مواجه شده است. در این راستا گفت و گویی با کیوان نقره کار، کارشناس حوزه فناوری اطلاعات انجام دادیم که در ادامه می خوانید.

هنوز زیرساخت های لازم فراهم نیست

کیوان نقره کار درباره ادعای اخیر دولت مبنی بر وعده تحقق ۱۰ تک شاخ تا سال ۱۴۰۵ گفت: این گونه ادعاها زمانی محقق خواهد شد که وضعیت بازار ارز و  نرخ دلار در کشور مطلوب باشد. در گذشته با دلار ۱۰۰۰ تومنی چنین ادعایی مطرح شد و شاهد نتیجه مشخص و ملموسی نبودیم. حالا با دلار ۶۰ هزار تومانی صحبت از تک شاخ و تحول در استارتاپ می شود که برای من بسیار عجیب است.

او ادامه داد: استارتاپ های عادی ما برای پیشرفت و حرکت به سمت جلو باید با چالش های مختلفی دست و پنجه نرم کنند. به محض ایجاد فرصت مناسب برای این استارتاپ ها، قیمت دلار به یک‌باره جهش پیدا می کند و این مسئله تاثیر منفی خود را به جای می گذارد. طبعا برای تغییر ماهیت استارتاپ های عادی به یک تک شاخ، باید نکات و الزامات متعددی مورد توجه قرار گیرد.

نقره کار افزود: در وهله نخست، به زیرساخت اینترنتی مناسب نیاز است که متاسفانه در کشور ما ایراداتی اساسی در این خصوص وجود دارد. مجوزهای لازم، تسهیلات و همراهی های بدنه دولت و ارائه خدمات مختلف، از جمله مواردی محسوب می شوند که برای دستیابی به یک تک شاخ به آن ها احتیاج است. برای تحقق این هدف، اقدامات زیادی باید انجام گیرد که به علت معضلات فراوان در حوزه فناوری اطلاعات و مشکلات متعدد زیرساختی، فاصله زیادی تا نقطه مورد نظر وجود دارد.

اعتماد؛ حق قانونی مخاطب

وی در ادامه خاطرنشان کرد: به سبب حضور بخش های دولتی، خصولتی، نهادهای متعلق به دولت و همچنین نهادهای امنیتی در این نوع استارتاپ ها، اجازه فعالیت بزرگ از متخصصان سلب می شود. از سوی دیگر، به دلیل علاقه مندی مخاطب به ارتباط با بخش خصوصی، اعتماد لازم نیز کاهش پیدا می کند. وجود بخش دولتی در پشت پرده این جریان، منجر به دلسردی مشتری یا مخاطب می شود و او دیگر قید ارتباطات مدنظرش را می زند.

این کارشناس حوزه فناوری اطلاعات در ادامه مطرح کرد: البته لازم به ذکر است که مسئله اصلی در این زمینه، موضوعات سیاسی یا امنیتی نیست، بلکه من به طور آگاهانه روی کلیدواژه «اعتماد» تاکید دارم. مخاطب بنا به حق قانونی و طبیعی خود، باید اطمینان حاصل کند که فرد یا نهادی به اطلاعات او دسترسی پیدا نخواهد کرد.

نقره کار تصریح کرد: از این حیث، مسئله تک شاخ بهتر است در جلسات دورهمی مطرح شود و از رسانه ای کردن آن جلوگیری به عمل آید. مادامی که بستر لازم برای این منظور فراهم نشود، نمی توان به تحقق این امر امید چندانی داشت. 

او در ارتباط با وضعیت تک شاخ ها در کشورهای همسایه ایران بیان کرد: اساسا استارتاپ‌هایی که به ارزش گذاری قابل توجهی دست پیدا می کنند، به عنوان «یونیکورن» یا «استارتاپ تک شاخ» شناخته می‌شوند. تک شاخ ها صرف نظر از ماهیت واقعی خود، به وظایف مهم تری نظیر توسعه سرویس ها، ارائه خدمات بهتر به مشتریان، استفاده از نوآوری ها و فناوری های به روز دنیا و حفظ کیفیت کار می پردازند.

مزایای چشمگیر تک شاخ ها برای اقتصاد کشور

این کارشناس ضمن تاکید بر ضرورت حمایت دولت از استارتاپ ها به گسترش نیوز گفت: از سمت دیگر، این نوع از استارتاپ ها مورد حمایت دولت قرار دارند تا در مباحثی مثل کارآفرینی، خلق ارزش و ایجاد ثروت تاثیرگذار و ارزش آفرین باشند. کشورهای پیشرفته به جای تاکید و رسانه ای کردن تعداد تک شاخ های خود، به سمت تسهیل شرایط و فراهم سازی بسترهای لازم در راستای شکوفایی فضای کسب و کار حرکت می کنند. رشد و بالندگی کسب و کارهای این چنینی در فضای اقتصاد دیجیتال، برای این کشورها بسیار مهم است و برای دستیابی به این هدف، تمام تلاش خود را به کار می گیرند.

نقره کار در ارتباط با تاثیر اقتصادی و درآمدزایی تک شاخ ها برای کشورها عنوان کرد: وقتی یک کشور از نظر برند و نشان تجاری موفقیت چشمگیری را تجربه می‌کند، بدیهی است که دلایلی در پشت این توفیق وجود دارد. تک شاخ ها فارغ از خدمات متنوع و همین طور آورده مالی و ارزی برای کشور، می توانند محلی برای جذب نیروی انسانی نخبه از سراسر جهان باشند؛ بنابراین، این موضوع می تواند به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم، برای کشور سودآوری خوبی به همراه داشته باشد. 

او در پایان اضافه کرد: در کشور ایران، با توجه به ایجاد موانع متعدد برای کاربران، فیلترینگ گسترده و محدودیت های مختلف در فضای مجازی، امکان برقراری ارتباط با پلتفرم های بین المللی وجود ندارد؛ از این رو، مطرح سازی بحث تک شاخ به نوعی بی معنی است و کمکی به فعالان این حوزه نخواهد کرد. فعالان استارتاپ ها به انگیزه و پشتوانه نیازمند هستند که متاسفانه در حال حاضر چنین بستری مهیا نیست. در گام اول باید زیرساخت های لازم ایجاد شود و سپس سخن از تک شاخ و مواردی از این قبیل به میان آورد.