دیپلماسی انرژی دولت سیزدهم | چه کسانی گاز ایران را می خرند ؟

بحث دیپلماسی انرژی، موضوع بسیار مهمی است که می تواند وضعیت اقتصادی را دگرگون کرده و تحول بخشد. کشورهای دارنده گاز، فعالیت مستمری در بازار انرژی دارند و سعی می کنند تا بازار خود را گسترش دهند. ایران نیز یکی از بزرگ ترین دارندگان گاز در جهان است که میزان صادرات قابل توجهی دارد و آنطور که کارشناسان اعلام کرده اند، عملکرد دولت سیزدهم در زمینه دیپلماسی انرژی بسیار قابل قبول بوده است.

ایران همواره سعی داشته تا با برقراری ارتباط با کشورهای همسایه، بتواند در بازار انرژی حضور فعال و مستمری داشته باشد بتواند دیپلماسی انرژی خود را ارتقا دهد. درحال حاضر، عمده گاز ایران به عراق و ترکیه صادر می شود.

سال ۷۰ آغاز توسعه میادین گازی

محمد صادق مهرجو، کارشناس انرژی در ارتباط با دیپلماسی دولت سیزدهم در بحث گاز به خبرنگار گسترش نیوز گفت: ما از سال های گذشته بحث برقراری ارتباط با همسایگان خود را پیگیری کرده ایم. از ابتدای دهه ۷۰ که بحث توسعه میادین گازی مستقل در کشور را آغاز کردیم، توسعه شبکه گاز رسانی و بحث صادرات گاز به همسایگان را در دستورکار قرار دادیم.

مهرجو ادامه داد: اولین قرارداد صادرات گاز ما با ترکیه بسته شد و سپس صادرات به نخجوان را در دستور کار قرار دادیم. قرارداد بعدی با کشور ترکمنستان برای واردات گاز بسته شد و قرارداد خط لوله صلح که برای پاکستان و هند بود احداث شد.

وی افزود: در دهه ۸۰ بهره گیری از نیروگاه پارس جنوبی آغاز و میزان تولید افزایش پیدا کرد. اما متسفانه باید اشاره کرد که همواره تولید ما کم تر از مصرف بوده است. اما به لحاظ موقعیت ژئوپلوتیکی که ایران دارد، می تواند محل عبور جریانات مختلف انرژی مانند برق و گاز باشد. موقعیت ممتاز منطقه ایران، سبب شده است  تا سیاست گذاران نسبت به این موضوع اهمیت ویژه ای را قائل شوند.

این کارشناس انرژی در ادامه این گفت و گو به خبرنگار گسترش نیوز گفت: در دولت سیزدهم، ما قرارداد واردات گاز از ترکمنستان را داشتیم اما به دلیل بدهی انباشته ای که وجود داشت، در بسیاری از مقاطع گاز را به روی ما قطع کردند. ابتدای دولت سیزدهم، به عنوان اولین دستور وزارت نفت، بحث پرداخت بدهی ها در بخش دیپلماسی انرژی در دستورکار قرار گرفت و قرارداد واردات خود را تمدید کردیم. بعد از آن قرارداد سوآپ گاز ترکمستان به آذربایجان از طریق ایران را که رقم بالایی ندارد به مرحله اجرایی رساندیم. سال گذشته بود که رئیس جمهور شهید به پاکستان سفر کرد و مذاکره ای را با نخست وزیر این کشور داشتند که قرارداد صادرات گاز ایران به پاکستان احیا شود. این قرارداد به علت شیطنت های آمریکا متوقف شده بود. ما خط لوله هفتم سراسری را برای رساندن گاز به پاکستان درجهت تامین گاز اجرایی کرده بودیم.

نقش کلیدی ایران در منطقه

مهرجو گفت: ایران می‌تواند یک نقش کلیدی در منطقه ایفا کند و تبدیل به یک پل ارتباطی در جریان انرژی و گاز شود. ما می‌توانیم گاز را تبدیل به برق کنیم و به همسایگان جنوبی خود که  کشورهای حاشیه خلیج فارس هستند و  مصرف برق آن‌ها زیاد و مصرف گاز کمی دارند، صادر کنیم.  همچنین می‌توانیم در این بازار رقابتی، به ترکیه، عراق و افغانستان، برق و گاز بیشتری صادر کنیم. این امکان فراهم است که گاز را از ترکمنستان وارد و به پاکستان انتقال دهیم و تبدیل به مولد عبوری انرژی در منطقه شویم. ما راهی نداریم جز آنکه با کشورهایی مانند ترکمنستان که ششمین دارنده گاز در جهان هستند و به آب‌ های آزاد دسترسی ندارند و البته امکان انتقال را هم ندارد، ارتباط برقرار کنیم. ارتباط دوباره با ترکمنستان، باعث ارتباط با آذربایجان شد و حالا تقریبا  یک میلیون مترمکعب گاز از این کشور وارد می‌کنیم که البته قابل افزایش است و می‌تواند در تحقق طرح ذخیره‌ سازی گاز برای زمستان، کمک کند.  بعد از ارتباط با ترکمنستان زمینه ارتباط با پاکستان، عراق و ترکیه هم فراهم شد و این ارتباط مهم در زمینه انرژی همچنان ادامه دارد.

وی در پایان گفت: به طور کل تمام این موارد را می توان عمده ترین فعالیت هایی دانست که دولت سیزدهم در راستای دیپلماسی انرژی انجام داده است. قرارداد عراق نیز تمدید شد و بحث صادرات گاز به عراق به صورت مجدد در جریان افتاد. درحال حاضر عمده ترین کشورهایی که به آن ها گاز صادر می کنیم، عراق و ترکیه هستند که حجم این مقدار ۷۰ تا ۸۰ میلیون مترمکعب تعهد صادراتی ایران است. لازم به ذکر است که عملکرد دولت سیزدهم در زمینه انرژی از جنبه‌ های مثبتی برخوردار بود که در کارنامه وزارت نفت دولت سیزدهم بسیار قابل توجه است.