عملکرد مرکز مشاوران حقوقی و هیات داوری سازمان بورس | فعالان بازار بخوانند

در یک نشست خبری با حضور خبرنگاران، حسین زارع، رییس دبیرخانه هیات داوری سازمان بورس و اوراق بهادار، به تشریح فرآیند رسیدگی به اختلافات در بازار سرمایه و سازش برای فعالان بازار سرمایه پرداخت.

زارع موضوعاتی مانند مطالبه سود سهامداران از ناشر، اختلافات کارگزار و مشتری در خصوص معاملات و اجرای سفارشات، تخصیص اعتبار و تسویه آن، اختلافات قراردادی در حوزه سبدگردانی، و اختلافات ناظر به عدم تحویل و کمیت و کیفیت کالای معامله شده در بورس کالا و انرژی را به عنوان موضوعاتی که در هیات رسیدگی داوری بررسی می‌شوند، برشمرد.

رییس دبیرخانه هیات داوری سازمان بورس و اوراق بهادار خاطرنشان کرد: اصلاح فرآیند سازش کانون‌ها، بهبود فرآیند ثبت دادخواست در سامانه دبیرخانه، ایجاد درگاه پرداخت در سامانه‌های سازمان، تلاش برای کاهش فرآیند رسیدگی به اختلافات در هیات و افزایش جلسات رسیدگی از جمله اقدامات این مرکز است.

مرجع حل اختلاف در بازار سرمایه

زارع ادامه داد:  در گذشته کانون حل اختلاف بین کارگزاران، خریداران و فروشندگان سهام بود و صرفا در این ۲ حوزه هیات داوری رسیدگی می کرد و رای صادر می کرد. در پی تصویب قانون بازار اوراق بهادار ایران در  سال ۱۳۸۴، مرجع داوری به منظور رسیدگی به اختلافات ناشی از فعالیت حرفه ای کلیه فعالان بازار اوراق بهادار با ترکیب مشخص، تشکیل گردید که دارای صلاحیت صدور رای ماهوی است، هیئت داوری موضوع ماده ۳۷ قانون مزبور، فعالیت خود را از سال ۱۳۸۵ شروع نموده و تاکنون ادامه دارد. بنابراین به بحث مشتری و کارگزار محدود نشد و تمامی فعالان بازار اعم از سبدگردان، ناشر، بازارگردان، مشاوره سرمایه گذاری و ...  را شامل شد.

وی افزود: به همین ترتیب کلیه اختلافات فعالان بازار در صلاحیت این مرجع قرار گرفت. اما این مرجع چه ماهیتی دارد که آن را جدا می کند از باقی مراجع رسیدگی، مهم ترین وجه تمایز آن این است که این مرجع خارج از مجموعه قوه قضائیه است ولی تحت ریاست یک قاضی عالی رتبه است. از طرفی در کنار آن قاضی، ۲ خبره مالی و اظهار نظر اقتصادی قرار می گیرد که عضور شورای عالی بورس نیز هستند. مدت حضور این ۳ نفر ۲ سال است و تحت نظارت مقامات قضایی عهده دار رسیدگی به اختلافات هستند.

رییس دبیرخانه هیات داوری سازمان بورس و اوراق بهادار تاکید کرد: این مرجع حل اختلاف وجه تمایزهایی ها هم دارد. تنها مرجعی است که در سازمان قضاوتی ایران و نظام مالی که آرا او تک مرحله ای است و در جایی مطرح نمی شود و از سایر مراجع متفاوت است و هیچ ارتباطی با داوری هایی که از نظر حقوقی مطرح می شود، ندارد.

شرح وظایف اداره استعلامات حرفه­ ای حقوقی

زینب فلاح، رئیس مرکز مشاوران حقوقی و تدوین مقررات سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه این نشست درباره عملکرد اداره استعلامات حرفه ای حقوقی گفت: شرح وظایف و عملکرد اداره استعلامات حرفه ای حقوقی، در محورهای کلی پاسخگویی به استعلامات درون سازمانی و ارکان بازار، تعاملات حقوقی سازمان با مراجع و نهادهای نظارتی و برون سازمانی، استعلامات مرتبط با ارائه اطلاعات به سایر مراجع درخواست کننده و بررسی حقوقی پیش نویس مصوبات هیأت مدیره محترم سازمان است.

وی افزود: پاسخگویی به استعلامات درون سازمانی و ارکان بازار غالباً در محورهای استعلامات با موضوع ناشران اوراق بهادار، استعلامات با موضوع نهادهای مالی، استعلامات با موضوع تشکل‌های خودانتظام، استعلامات با موضوع انتشار اوراق بدهی، استعلامات با موضوع معاملات در بورس‌ها و بازار خارج از بورس و ... صورت می پذیرد. همچنین در راستای تعاملات حقوقی سازمان با مراجع و نهادهای برون سازمانی، مسائل و امور مربوط به تعاملات حقوقی سازمان با سایر مراجع نظارتی از قبیل وزارت امور اقتصادی و دارایی، سازمان بازرسی کل کشور و .. انجام می شود. شایان ذکر آنکه بررسی امکان ارائه اطلاعات به مراجع استعلام کننده وفق قوانین و مقررات و همچنین بررسی حقوقی مسائل مرتبط با سهام عدالت نیز از جمله وظایف تعیین شده به شمار می رود.

شرح وظایف و عملکرد اداره تنقیح مقررات، طرح‌ها و لوایح

رئیس مرکز مشاوران حقوقی و تدوین مقررات سازمان بورس و اوراق بهادار خاطرنشان کرد: در راستای اجرای ماده ۳۰ الحاقی به قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار و استفاده از نظرات ارزشمند عموم، علی‌الخصوص صاحب‌نظران در حوزه بازار سرمایه در تدوین نهایی مقررات، تا کنون ۱۹ فراخوان عمومی دریافت در پایگاه قوانین و مقررات بازار سرمایه و ۶۷ مورد از مصوبات هیأت مدیره و شورای عالی بورس مرتبط با کسب و کار در سامانه ملی قوانین و مقررات منتشر و همچنین در راستای تبصره بند (۲) ماده ۱۲۰ قانون دیوان عدالت اداری ۶۵ مورد از مصوبات هیأت مدیره سازمان در سامانه صد و بیست دیوان عدالت اداری منتشر شده است.

فلاح ادامه داد: علاوه بر این در راستای اجرای قانون تدوین و تنقیح قوانین و مقررات کشور، ضمن توسعه پایگاه قوانین و مقررات بازار سرمایه، کلیه مقررات مصوب شورای عالی بورس و اوراق بهادار و هیأت مدیره سازمان در پایگاه مذکور به صورت به‌روز و تنقیح شده منتشر می‌شود. بررسی تنقیحی مصوبات پیشین هیأت مدیره نیز در دستور کار سال جاری این مرکز قرار گرفت که تاکنون مصوبات سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ از جنبه انتشار و تنقیح مورد بررسی قرار گرفته‌اند. 

 شرح وظایف و عملکرد اداره امور قراردادها

زینب فلاح، رئیس مرکز مشاوران حقوقی و تدوین مقررات سازمان بورس و اوراق بهادار توضیح داد: مأموریت اداره امور قراردادهـا، ارائه نظرات حقوقی و تدوین قراردادها، تفاهم‌نامه‌ها و مناقصات جهت نظام‌مند نمودن روابط قراردادی سازمان با سایر اشخاص حقیقی و حقوقی در چارچوب قوانین و مقررات بازار سرمایه و آئین‌نامه‌ های داخلی سازمان است. بررسی حقوقی و تدوین تفاهم‌نامه‌های بین‌المللی و داخلی در راستای سفرهای استانی رییس سازمان به همراه ارکان بازار سرمایه و نیز ایجاد تعامل با سایر دستگاه‌ها و مراجع از جمله اتاق‌های بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استا‌ن‌ها، سازمان أمور مالیاتی کشور، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و غیره براساس قوانین و نظام‌های حقوقی داخلی و بین‌المللی بازار سرمایه از وظایف اداره امور قراردادها است.

فلاح افزود: انعقاد تفاهم‌نامه در راستای ارتقای سواد مالی فعالان بازار با مراجعی نظیر انجمن علمی مهندسی مالی ایران، انجمن مالی اسلامی ایران، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و غیره، بررسی حقوقی و تدوین اسناد مناقصات، مزایده‌ها و شرکت در جلسات مرتبط با آن‌ها، نظارت بر فرایند آن به عنوان نماینده حقوقی کمیسیون مناقصات و تهیه و تأیید نهایی حقوقی صورت جلسه مناقصه، تنظیم حقوقی قراردادها و الحاقیه‌ها مطابق نیاز سازمان و بازار سرمایه با رعایت صرفه و صلاح سازمان (از جمله قراردادهای مرتبط با حوزه فناوری اطلاعا ، قراردادهای پیمانکاری و خرید خدمت، قراردادهای اوراق منتشره در بازار سرمایه و سایر قراردادها از قبیل خرید کالا، اجاره، امور پژوهشی و غیره) و بررسی حقوقی موضوعات نوین مربوط به حوزه اداره امور قراردادها (از جمله بررسی امور مربوط به دانش بنیان‌ها در بازار سرمایه، حقوق مالکیت فکری، محرمانگی اطلاعات و عدم افشا اطلاعات، فناوری‌های نوین (فین تک) در بازار سرمایه، امور مربوط به حوزه توکن‌سازی دارایی‌ها و تنظیم‌گری مقررات رمزارزها در بازار سرمایه و غیره) در زمره اهم اهداف و برنامه‌‌های اداره امور قراردادها است.