راهکار حل مشکل گرانی فیلمسازی | وضعیت فعلی سینما فاجعه است!

سید امیر سیدزاده تهیه‌کننده سینما درباره اولویت‌های فرهنگی موجود که انتظار می‌رود دولت آینده آن‌ها را در اولویت امور قرار دهد، گفت: وضعیت فعلی جامعه ما طوری است که در هر حوزه‌ای مهم‌ترین دغدغه موجود بحث معیشت مردم است و من فکر می‌کنم معیشت مردم بالاترین و مهم‌ترین مسئله‌ای است که انتظار می‌رود دولت آینده به آن بپردازد. مردم باید اطمینانی پیدا کنند که بین وضعیت درآمد و مخارجشان به نقطه تثبیتی برسند. اوضاع اقتصادی مردم باید در اولویت باشد؛ طوری که کسی استرس زندگی روزمره خود را نداشته باشد.

سیدزاده تصریح کرد: موضوع بعدی بحث فرهنگ است، فرهنگ هر جامعه تمام زیرساخت‌های آن جامعه را اعم از مسائل سیاسی و اقتصادی تحت تأثیر خودش قرار می‌دهد. انتظار می‌رود در دولت بعدی تمهیداتی اندیشیده شود که ما بتوانیم به لحاظ فرهنگی پا به پای رشد روزانه جامعه جهانی با مقید ماندن به ارزش‌ها و داشته‌های خودمان پیشرفت کنیم و درجا نزنیم. نکته دیگر این است که به نظر من باید تثبیت موقعیت کشورمان در جامعه جهانی از مسائل مورد نظر دولت آینده باشد، ما جامعه‌ای هستیم که در منطقه از اهمیت بسیار بزرگی برخوردار هستیم و باید قدر این موقعیت ویژه را بدانیم و از این موقعیت خودمان به نفع بدست آوردن امتیازات لازم برای زندگی بهتر جامعه ایرانی استفاده کنیم. دولت آینده باید شرایطی را برای زندگی مردم ایران فراهم کند که ایرانیان به آنچه که در شأنشان است، برسند.

این تهیه‌کننده تأکید کرد: با توجه به مسائلی که مطرح کردم باید بگویم که در حوزه سینما ما عقب‌ماندگی‌های بسیاری داریم. واقعیت مطلب این است که سینمای ایران در وضعیت فعلی از نظر من به عنوان یک تهیه‌کننده با ۲۰ سال سابقه کار، حالت انحصاری دارد؛ به طوریکه اکثر فیلم‌های تولیدی ما در چند سال اخیر به صورت سفارشی از سوی نهادهایی مثل بنیاد سینمایی فارابی، وزارت ارشاد، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی و… ساخته شده‌اند و درصد اندکی هم توسط ۴ یا ۵ درصد جامعه سینمایی ما که از لحاظ تمکن مالی امکان فیلمسازی را دارند و باید بگویم ۹۵ درصد سینماگران ما توان ورود به عرصه فیلمسازی را ندارند. امروز به برقراری عدالت در این زمینه نیاز داریم، به شکلی که از لحاظ هزینه‌های تولید فیلم راهکارهایی ارائه شود تا همه کسانی که تخصص و تعهد لازم در سینما را دارند امکان تولید فیلم داشته باشند و سینما در انحصار عده‌ای خاص نباشد که ۴ یا ۵ درصد از سینماگران سالانه چند فیلم تولید کنند و ۹۵ درصد سینماگران هر چند سال یک فیلم هم نتوانند بسازند.

وی افزود: بودجه، تصویب فیلمنامه‌ها، پروانه ساخت، شرایط اکران و به طور کل سینما نباید در انحصار عده‌ای خاص باشد. امروز شاهد هستیم که یک فیلمساز با ساخت یک فیلم کمدی می‌تواند ۲۰۰ سالن با بهترین سانس‌ها را داشته باشد و یک فیلمساز دیگر که اثری اجتماعی تولید کرده که لازمه شرایط روز جامعه است به دلیل اینکه هیچ امتیازی برایش در اکران قائل نیستند، ورشکسته می‌شود و نمی‌تواند به فعالیت حرفه‌ای خود ادامه دهد. امروز هزینه تولید فیلم بسیاری بالا رفته و در حالیکه در گذشته با مبالغی بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ میلیون فیلم ساخته می‌شد امروز همان فیلم‌ها با مبالغ ۱۰ تا ۲۰ برابر هم ساخته نمی‌شوند. فیلم «سهیلا شماره ۱۷» را با ۴۰۰ میلیون تومان، «زندگی جای دیگری است» را با ۸۰۰ میلیون تومان و «مادر قلب اتمی» را با ۶۰۰ تومان ساختم چرا که در آن زمان فیلمسازی هزینه بالایی نداشت اما الان هزینه‌ها به شدت بالا رفته و تحت هیچ شرایطی با دهه قبل قابل قیاس نیست و هر تهیه‌کننده‌ای نمی‌تواند فیلم بسازد و باید سرمایه‌گذار جذب کند که سرمایه‌گذار هم فقط فیلم کمدی کار می‌کند تا از بازگشت سرمایه‌اش اطمینان داشته باشد و قطعاً سرمایه‌گذار وارد حوزه اجتماعی نمی‌شود. از طرف دیگر بازیگران ما، حتی تهیه‌کننده‌ها و کارگردان‌ها که شاکله اصلی یک فیلم را تشکیل می‌دهند دستمزدشان بی‌رویه رشد کرده و دستمزدها هم قابل قیاس با دهه قبل نیست و بازیگری که مثلاً ۱۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان دستمزد می‌گرفت الان برای یک فیلم سینمایی به راحتی مبالغی چون ۳ میلیارد تومان را درخواست می‌کند و در این شرایط فیلمسازی کار غیرممکنی است.

سیدزاده تصریح کرد: وظیفه دولت است که یک بانک اطلاعاتی بسیار قوی و متشکل از تمام نیازسنجی‌های مخاطب را در اختیار داشته باشد و به این وضعیت عجیب سر و سامان بدهد. تمام نهادهای فرهنگی دخیل در سینما وظیفه دارند که نرخ‌گذاری معمول و منطقی داشته باشند و این نرخ‌گذاری می‌تواند هزینه تولید را مدیریت کند اما متأسفانه ما برنامه‌ریزی جامع و مدون نداشتیم که بتوانیم هزینه‌های تولید فیلم را به صورت قانونی ابلاغ کنیم تا تولید فیلم کاری مقرون به صرفه باشد. انتظار می‌رود که وزارت ارشاد دولت آینده ساماندهی دقیقی در این زمینه داشته باشد. امیدواریم در دولت آینده وضعیتی شفاف‌تر و بهتری در حوزه سینما داشته باشیم.

این تهیه‌کننده در ادامه با اشاره به بی‌عدالتی در حوزه صدور پروانه ساخت گفت: تا زمانی که پروانه ساخت وجود دارد در صورت آن همیشه تبعیض وجود دارد و امروز هم همین شرایط را شاهد هستیم چرا که وقتی یک دولت با تشکیلات خودش بر مسند مدیریت سینما قرار می‌گیرد نقطه نظرات خودش را اعمال می‌کند و این وضعیت موجب شکل‌گیری رانت و تبعیض در صدور پروانه ساخت می‌شود. نیاز است که همه ما دور یک میز بنشینیم و سیاست‌های فرهنگی درست، از جمله در زمینه صدور پروانه ساخت را اعمال کنیم. اگر قرار است در سال ۱۰۰ پروانه ساخت صادر شود باید این مجوزها به درست تقسیم شود تا ما علاوه بر اینکه در تمامی ژانرها فیلم داشته باشیم، برای همه اعضای فعال در این عرصه پروانه ساخت صادر شود و نکته دیگر این است که انتظار می‌رود دولت آینده با جلوگیری از سخت‌گیری‌ها و ممیزی‌های بی‌مورد اجازه رشد و نمو همه افکار و ایده‌هایی که برای نظام خطری ندارند، داده شود.

وی در پایان تأکید کرد: هیچ ایرادی ندارد که همه عقاید بتوانند در کشورمان فیلم بسازند، باید اجازه دهیم حرف‌ها زده شود، انتقادها مطرح شود و آسیب‌ها عیان شوند تا با شناخت این آسیب‌ها برای برطرف کردن آن قدم برداریم. رسالت فیلمسازی این است که آدم‌ها را از تاریکی به روشنایی ببرد و لازم است که به سینما اعتماد شود و در صدور پروانه ساخت‌ها عدالت اجتماعی و تقسیم کار در بین همه دست اندرکاران عرصه ساخت فیلم رعایت شود تا ما چشم‌انداز بهتری از سینما داشته باشیم.