ریل گذاری جدید در نظام مالیاتی ایران

در مراسم افتتاح آزمایشگاه داده کاوی مالیاتی، محمد هادی سبحانیان، رئیس سازمان امور مالیاتی کشور اظهار کرد که امروز نظام مالیاتی در حال پوست اندازی و تحول است. او این تحول را از جنبه‌های مختلف مثال زد و اشاره کرد که در حوزه اتکای منابع بودجه‌ای دولت به منابع مالیاتی، توانسته‌اند در یکی دو سال گذشته به آن دست پیدا کنند و اتکای بودجه دولت به نفت را برطرف کنند که عامل وضع نابسامان اقتصادی مثل تورم و رشد های پایین اقتصادی بود.

وی افزود: ما با استفاده از اقدامات مختلفی که انجام دادیم با استفاده از ظرفیت شرکت‌ های دانش بنیان توانستیم. در طی دهه ۹۰ و ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ نسبت درآمد مالیاتی به بودجه عمومی بین ۳۷ تا ۳۸ درصد بوده و نظام مالیاتی نتوانسته منابع عمومی را تأمین کند. این عدد در سال ۱۴۰۰ حدود ۳۴ درصد بوده و سال گذشته توانستیم این رقم را به ۴۱.۴ درصد برسانیم. هزینه‌های جاری در همه جای دنیا از محل مالیات تأمین می‌شود؛ در ۱۲ سال گذشته حدود ۴۷ تا ۴۸ درصد هزینه‌های جاری دولت از محل درآمد مالیاتی تأمین می‌شد که در سال ۱۴۰۲ به ۵۷.۷ درصد رسید.

معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: ۱۰ میلیون شخص حقیقی از این پس طبق مصوبه دولت می‌توانند انتخاب کنند که مالیات پرداختی آنها صرف تکمیل کدام پروژه عمرانی در استان آنها شود.

رئیس کل سازمان امور مالیاتی افزود: اگر می‌خواهیم حرکت پرشتاب در حوزه مالیات تقویت شود باید مردم را سهیم کنیم. مردم باید بدانند که با مالیات پردازی آنها است که کشور پیشرفت خود را دنبال می‌کند. مردم باید نسبت به مصارف مالیات آگاهی پیدا کنند. اقدامی که از سال گذشته در این راستا انجام شد این بود که اشخاص حقیقی اجازه دهیم محل مصرف مالیات خود را تعیین کنند. اشخاص می‌توانند تعیین کنند مالیات آنها در کدام پروژه عمرانی در کدام استان هزینه شود.

وی تصریح کرد: موضوع دیگری که باید دنبال شود این است که نظام مالیاتی متکی بر داده و اطلاعات باشد. نظام چانه زنی که در سال‌های گذشته بین نظام مالیاتی و مودیان وجود داشت کنار گذاشته شده است. در حال حاضر بین ما و مودی، داده حکم می‌کند. از سوی دیگر نگاه ما به مودی مالیاتی، شریک مالیاتی است.

رئیس کل سازمان امور مالیاتی با اشاره به لزوم شفاف سازی مالیات بر اساس نظام داده مبنا گفت: از ظرفیت شرکت‌ های دانش بنیان در این زمینه استفاده می‌شود. در حال حاضر دسترسی نظام مالیاتی به اطلاعات، بسیار زیاد است و بیش از ۱۰ منبع اطلاعاتی داریم. بیش از ۲۵ هزار فیلد اطلاعاتی داریم که مرتباً به‌روزرسانی می‌شود که شناسایی درست و عادلانه نسبت به مالیات افراد داشته باشیم.

سبحانیان تاکید کرد: در سال گذشته بیش از ۸۸ درصد اظهارات مودیان مبتنی بر اطلاعاتی که ما داشتیم در حوزه اشخاص حقیقی پذیرفته‌ایم. بنابراین وارد فرآیند رسیدگی مالیاتی نشده است. نگاه ما نگاه تعاملی و رحمانی در حوزه مالیات است.

وی یادآور شد: سال گذشته درآمدهای مالیاتی ۱۰۸ درصد تحقق یافت. این اقدام از طریق شناسایی فرارهای مالیاتی انجام شد. قبلاً کوچه به کوچه و شهر به شهر این اقدام صورت می‌گرفت ولی الان کارکنان سازمان مالیات پشت میزهایشان نشسته‌اند و فرارهای مالیاتی را شناسایی می‌کنند.

رئیس کل سازمان امور مالیاتی با اشاره به لزوم شناسایی فعالیت‌های سفته بازانه بیان کرد: برخی افراد تلاش می‌کنند با استفاده از حساب‌های دیگر کسب و کار خود را انجام دهند که این افراد را شناسایی می‌کنیم. در گذشته مبنا بر این بود که اظهارنامه مودیان اشتباه است مگر اینکه خلاف آن ثابت شود. امروز مبنا بر این است که اظهارنامه درست است مگر اینکه خلافش ثابت شود. علت آن است که به داده‌های لازم دسترسی داریم.