الگوی جهانی درباره مالیات خودرو | سهم مالیات از تامین هزینه های جاری چقدر است؟

افزایش درآمدهای مالیاتی به عنوان یک منبع پایدار در بودجه، یکی از موفقیت‌های دولت سیزدهم است که با تمرکز بر هوشمند سازی مالیات استانی و شناسایی فراریان مالیاتی به دست آمده است. در دولت قبلی، تعداد حدود ۵.۵ میلیون مودی مالیاتی وجود داشت، اما در سه سال فعالیت دولت جدید، با شناسایی ۷ میلیون مودی جدید، تعداد مودیان به ۱۲ میلیون نفر افزایش یافته است تا بار مالیاتی به شکل عادلانه‌تری توزیع شود.

همه اقتصاددانان اذعان دارند که حرکت به سمت منابع پایدار و غیر تورمی از الزامات جدی برای اقتصاد کشورمان است و در همین راستا سهم مالیات از درآمد بودجه‌ای در دهه ۹۰ نسبت به بودجه عمومی در ۱۲ سال گذشته ۳۷ درصد بود که خط مقاومت در این دولت شکسته و ۴۱ درصد از منابع بودجه از طریق مالیات تامین شد؛ همچنین در ۱۲ سال گذشته منتهی به دولت سیزدهم (سال ۱۴۰۰) ۴۷ درصد هزینه‌های جاری از مالیات تامین می‌شد که در سال گذشته این رقم به ۵۵.۷ درصد رسید.

از سوی دیگر نگاه دولت سیزدهم به مالیات ستانی، مردمی سازی مالیات بوده است و در این راستا در سال گذشته که بیش از ۸۵ درصد اظهارات مودیان پذیرفته شده و بدون رسیدگی به آن قطعی شده است. همچنین تمرکز بر دانه‌ درشت‌ها در اخذ مالیات از دیگر اقدامات این دولت بوده است به نحوی که ۳۰ درصد کل مالیات کشور را در سال گذشته فقط ۷۰۰ شرکت پرداخت کردند و ۵۰ درصد از مالیات مشاغل را یعنی نصف مالیاتی که اصناف و بازاریان باید پرداخت می‌کردند را فقط یک درصد بالای آن‌ها پرداخت کردند.در کنار تمام این اقدامات در سه سال فعالیت دولت سیزدهم، در اقدامی بی سابقه معافیت مالیاتی ۵ و ۷ درصدی برای تولید کنندگان در نظر گرفته شد که خود موید نگاه عادلانه و تولید محور در تحول نظام مالیاتی در این دولت است.

الگوی جهانی در مالیات‌ستانی

بازوی پژوهشی مجلس در ادامه برای آشنایی با سازوکار مالیات سالانه خودرو به بررسی تجربه دو کشور انگلیس و آمریکا پرداخته است. طبق اطلاعات عنوان‌شده در این گزارش، هر شخص خریدار خودرو در ایالات متحده، فارغ از نو یا دست‌دوم بودن خودرو باید سالانه هزینه‌هایی همچون هزینه ثبت خودرو، بیمه، حق وام و موارد این‌چنینی را متقبل شود؛ حال آنکه یکی دیگر از هزینه‌هایی که صاحبان خودرو باید سالانه پرداخت کنند، دو نوع مالیات است: یکی مالیات فروش و دیگری مالیات سالانه خودرو.

در ادامه تاکید شده که مالیات بر فروش مالیاتی است که در اکثر قریب به اتفاق ایالت‌ها در هنگام خرید خودرو اخذ می‌شود و نرخ میانگین آن سه‌دهم درصد است؛ اما مالیات سالانه خودرو به عنوان فصلی از مالیات بر دارایی است که برخلاف مالیات بر فروش، در ۲۳ ایالت آمریکا وضع نمی‌شود.

اما در انگلستان مالیات‌ها با عناوین مختلفی همچون مالیات وسایل نقلیه، مالیات خودرو و مالیات جاده اخذ می‌شود که در مجموع به آنها مالیات سالانه خودرو گفته می‌شود.

در مورد انگلیس همچنین این نکته مورد تاکید واقع شده که در راستای دریافت مالیات، موضوع آلایندگی خودروها مورد توجه است که در کنار اهداف تنظیمی و درآمدی، به عنوان یکی از اهداف اصلی وضع شاخصه‌های تعیین میزان مالیات پرداختی به حساب می‌آید. در این گزارش همچین تاکید شده که مالیات دیگر در انگلیس مخصوص خودروهایی با قیمت بالای ۴۰هزار پوند است.

در پایان گزارش بازوی پژوهشی مجلس این‌طور نتیجه‌گیری شده که با وضع این پایه مالیاتی، میزان عرضه خودروهای دست‌دوم در بازار افزایش می‌یابد و به دنبال آن قیمت خودروهای دست‌دوم نیز در بازار کاهش خواهد یافت و از احتکار و سوداگری در بازار خودرو جلوگیری خواهد کرد. کاهش شکاف طبقاتی و کاهش معاملات غیررسمی خودرو از دیگر آثار این پایه مالیاتی به شمار می‌رود.