مشکل تولید نفت پیش روی ایران

با توجه به تشکیل کارگروه انتخاب وزیر نفت دولت چهاردهم، بحث‌ها در رابطه با تصدی این جایگاه بالا گرفته است. نکته مورد توجه آن است که فارغ از اسامی افراد، وزیر نفت دولت چهاردهم با توجه به مشکلات صنعت نفت در ایران، چه ویژگی‌ها و توانایی‌هایی باید داشته باشد؟

وزیر نفت چه توانایی‌هایی باید داشته باشد؟

وزارت نفت با مشکلات بسیار شدید رو‌به‌روست. مهم‌ترین مسئله این وزارتخانه نیز مسئله ناترازی است. در حال حاضر ناترازی گاز و بنزین در کشور وجود دارد. اگر وضع به همین منوال ادامه پیدا کند و تغییری در این وضعیت رخ ندهد، نه‌تنها مشکل حل نخواهد شد؛ بلکه منجر به تشدید ناترازی نیز می‌شود. شکاف بین تولید و مصرف داخلی، چه در زمینه گاز، نفت و گازوئیل با ادامه این وضعیت، بیشتر خواهد شد.

از طرف دیگر، با ادامه این وضعیت، مسلما کشور با مشکل تولید نفت نیز روبه‌رو می‌شود. باید کسی متصدی صنعت نفت باشد که قدرتمند باشد. فردی که بتواند اولا داخل کشور یک وفاق ایجاد کند و تمام ابزار را در اختیار بگیرد تا بتواند تامین مالی، تامین سرمایه و تامین تکنولوژی تجهیزات را انجام دهد. از طرف دیگر، باید بتواند در سطح بین‌المللی با دنیا توانایی مذاکره داشته باشد.

وزیر نفت باید فردی قدرتمند، محکم و شناخته شده باشد. طوری‌که حتی اگر رئیس‌ جمهوری، وزیر امور خارجه و دیگر افراد نتوانستند توجیه کنند که مشکل تحریم‌ها حل شود، وزیر نفت بتواند حتی در حد رهبری و رئیس جمهوری، توانایی مذاکره و اقناع داشته باشد. او باید به فکر حل مشکلات باشد نه به فکر عقب انداختن آن‌ها. با عقب افتادن، مشکلات حل نخواهد شد.

وزیر نفت باید یک آدم قدرتمند باشد تا بتواند هم یک وفاق داخلی در مورد توسعه صنعت نفت ایجاد کند و هم بتواند ارتباط خارجی را برقرار کند. اگر تصور شود که یک جوان ۲۰ یا ۲۵ ساله که صرفا زمانی رئیس یک پالایشگاه بوده یا صرفا یک پروژه را پیش برده، توانایی حل مشکلات صنعت نفت را دارد، مسلما اشتباه است و این اتفاق نخواهد افتاد.

جایگاه وزیر نفت با توجه به حیاتی بودن این صنعت چیست؟

اقتصاد ایران سالیان سال به نفت گره خورده و این وضعیت کماکان به همین منوال ادامه خواهد یافت. اگر مشکل صنعت نفت حل نشود، این مشکلات روز به روز بیشتر خواهد شد و متاسفانه، کشور دچار بحران‌های اساسی خواهد شد. مسئله این نیست که صنعت نفت، پیشران اقتصاد است. در مسئله ارزآوری صنعت نفت این موضوع صحیح است. اما مسئله این است که اقتصاد ایران تماما به نفت و گاز وابسته است. اگر گاز نباشد، نه صنعتی باقی خواهد ماند، نه گرمایش، نه سرمایش و نه بخش خانگی.

برای مثال اگر مشکل ناترازی بنزین بیشتر شود، مسئولان مجبور می‌شوند مصرف بنزین را جیره‌بندی کنند. این شیوه یعنی کشور به دهه ۶۰ و زمان جنگ بازگردد. با این شیوه نمی‌توان کار کرد.