چرا بانک ها تمایلی برای پرداخت وام ازدواج ندارند؟

در قانون بودجه سال ۱۴۰۳، بانک مرکزی موظف شد که بر اساس قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، حداقل ۲۰۰ همت از سپرده‌های قرض‌الحسنه، شامل سپرده‌های جاری و پس‌انداز در شبکه بانکی، را به قرض‌الحسنه ازدواج و فرزندآوری اختصاص دهد.

سقف فردی تسهیلات ازدواج در سال‌جاری به ۳۰۰ میلیون تومان رسید و برای زوج‌های زیر ۲۵ سال و زوجه‌های زیر ۲۳ سال این رقم به ۳۵۰ میلیون تومان افزایش یافت. 

ایجاد صف‌های طولانی برای دریافت تسهیلات ازدواج همواره از معضلاتی است که زوجین را در اول راه زندگی با مشکلاتی روبه‌رو می‌کند چراکه با هزار امید برای ثبت‌نام تسهیلات اقدام می‌کنند، اما صف‌های طولانی برنامه‌های آن‌ها را به‌کلی تغییر می‌دهد.

در همین راستا نادعلی، مدیرکل عملیات پولی و اعتباری بانک مرکزی گفته است این بانک مکاتباتی با مجلس انجام داده تا زمینه برای تأمین منابع و کاستن از صف متقاضیان فراهم شود. 

به گفته نادعلی برآورد‌ها نشان می‌دهد برای پرداخت وام ازدواج ۸۰۰ هزار میلیارد تومان منابع مورد نیاز است درحالی که توان پرداخت شبکه بانکی بیش از ۳۰۰ هزار میلیارد تومان نیست.

مدیرکل عملیات پولی و اعتباری بانک مرکزی مهم‌ترین عامل شکل‌گیری صف متقاضیان تسهیلات ازدواج را کمبود منابع و شکاف میان منابع قرض‌الحسنه دانست و گفته است که منابع قرض‌الحسنه بانک‌ها تنها ۳۰ درصد رشد داشته، اما شاهد رشد ۶۰ تا ۷۰ درصدی میزان تسهیلات ازدواج توسط مجلس بودیم؛ ضمن اینکه افزایش سقف فردی تسهیلات و ثابت ماندن میزان منابع به تشدید متقاضیان در صف منتهی شده است.

این‌طور که نادعلی گفته است با تدابیر در دست اجرای بانک مرکزی، به‌زودی منابع جدید برای پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج اختصاص می‌یابد که با این اقدام در کنار اضافه‌شدن ۲ بانک قرض‌الحسنه رسالت و مهر برای پرداخت وام ازدواج، یک سوم صف متقاضیان تا پایان سال‌جاری کاسته می‌شود.

در همین رابطه یکی از افرادی که امسال برای دریافت تسهیلات ازدواج به سختی در سامانه پرداخت تسهیلات قرض الحسنه ازدواج ثبت‌نام کرده، می‌گوید که از فروردین امسال برای دریافت وام ازدواج در صف بوده و با گذشت حدود ۵ ماه بانک مربوطه نبود منابع را عامل کُندی پرداخت‌ها اعلام می‌کند.

سهم اندک تسهیلات ازدواج نسبت به کل تسهیلات پرداختی بانک‌ها

هادی حق‌شناس، کارشناس اقتصادی در زمینه پرداخت تسهیلات ازدواج و صف‌های طولانی آن، اظهار کرد: سهم وام‌های خُرد در کل تسهیلاتی که پرداخت می‌شود بسیار ناچیز است و رقم تسهیلات خُرد فاصله معناداری با میزان قدرت پرداخت تسهیلات بانک‌های کشور دارد.

وی با اشاره به سهم کم تسهیلات ازدواج نسبت به کل تسهیلات پرداختی بانک‌ها، گفت: سالی ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار ازدواج در کشور صورت می‌گیرد که باید حدودا سالی یک میلیون تسهیلات ازدواج پرداخت شود که می‌تواند بخشی از مشکلات جوانان را در شروع زندگی حل کند.

این کارشناس اقتصادی گفت: باتوجه به اینکه نرخ سود تسهیلات ازدواج پایین است بانک‌ها تمایلی برای پرداخت این تسهیلات ندارند چراکه می‌توانند به‌جای آن تسهیلات را با سود بیشتر به بنگاه‌های اقتصادی پرداخت کنند. 

حق‌شناس تاکید کرد: باتوجه به سود کم تسهیلات ازدواج و ارزان‌بودن این وام، تقاضا برای آن بالاست و صف‌های طولانی برای دریافت آن تشکیل می‌شود.

وی با اشاره به اینکه بخشی از پول و سرمایه مردم در بانک‌ها به عنوان قرض‌الحسنه سپرده می‌شود و سودی برای آن به مردم پرداخت نمی‌شود، گفت: نظام بانکی کشور می‌تواند بخشی از تسهیلات ازدواج را بامنابع خود پرداخت کند، اما این‌طور پیش نمی‌رود.

کارشناس اقتصادی با بیان اینکه برای رفع صف‌های طولانی بانک مرکزی باید سیاست مدبرانه‌ای به کار بگیرد، عنوان کرد: بانک مرکزی باید نفع پرداخت این‌گونه تسهیلات در اقتصاد کشور را در نظر بگیرد چرا که با پرداخت سریع‌تر تسهیلات ازدواج، تقاضا برای خرید از بنگاه‌های اقتصادی بیشتر می‌شود و در نتیجه رکود در بازار‌هایی همچون لوازم‌خانگی کاسته می‌شود.

حق شناس این تسهیلات خُرد را عاملی برای رفع مشکل رکود در اقتصاد کلان دانست و افزود:اگر متولی بازار پول با نگاه کاهش رکود در بنگاه‌های اقتصادی به تسهیلات ازدواج نگاه کند، باعث حل مشکل عدم تولید بنگاه‌های اقتصادی با ظرفیت کامل می‌شود و مشکل زوجین در ابتدای زندگی را حل می‌کند و همچنین انگیزه‌ای می‌شود تا ازدواج صورت گیرد.

وی در مورد دلیل تشکیل صف‌های طولانی پرداخت تسهیلات ازدواج، گفت: احتمالا شبکه بانکی در سنوات گذشته به تکالیف خود عمل نکرده است در غیراینصورت اگر رقم ۲۰۰ همت فقط برای پرداخت وام ازدواج استفاده و به‌موقع پرداخت شود نباید زوج‌ها برای دریافت تسهیلات انتظار بکشند.