متهم ردیف اول گرانی مسکن را بشناسید

سال‌هاست که از زمان به زمان موضوع انتقال پایتخت از تهران به یک شهر دیگر مطرح می‌شود. در آن سال‌های ابتدایی که این موضوع بررسی شد، بسیاری مخالفت‌های زیادی وجود داشت. پس از طی فراز و نشیب‌های مختلف، در نهایت در سال ۹۲، طرح امکان‌سنجی انتقال پایتخت از تهران، پس از سه بار مطرح شدن رسمی آن در دولت‌های مختلف، در مجلس و سپس در شورای نگهبان تصویب شد، اما به نتیجه‌ای قطعی نرسید.

مسعود پزشکیان هم درروزهای گذشته دوباره موضوع انتقال پایتخت را مطرح کرد. از همان ابتدای دوباره طرح این موضوع، افراد بسیاری مانند غلامحسین کرباسچی و پیروز حناچی شهردارهای سال‌های گذشته پایتخت، مخالفت خود را اعلام کردند.

عطا بهرامی تحلیلگر مسائل اقتصادی درخصوص جابه‌جایی پایتخت اظهار کرد: بیان این موضوع تنها یک شوآف رسانه‌ای است. به جای آنکه برای مشکلات شهر تهران راهکار ارائه شود، موضوع انتقال ناممکن آن مطرح می‌شود.

رصد بازار اجاره در هفته اول مهرماه نشان می‌دهد که با پایان یافتن فصل گرم اجاره، موجران نیز از قیمت‌های پیشنهادی خود عقب‌نشینی کرده‌اند.

عطا بهرامی تحلیلگر مسائل اقتصادی درخصوص تاثیر ایجاد محدوده برای شهرها بر روی قیمت مسکن اظهار کرد: «قیمت زمین را میزان عرضه آن مشخص می‌کند. به جز نقاط خاصی در دنیا، قیمت زمین بر روی مسکن محاسبه نمی‌شود و تنها هزینه مصالح و ساخت مسکن، قیمت آن را مشخص می‌کند. تنها عامل تفاوت قیمت مسکن را نیز محل قرار گرفتن آن مشخص می‌کند. اما در ایران سیاست کشور از سال ۷۹ به بعد، مخالفت با گسترش شهرها شد که مهمترین دلیل افزایش قیمت زمین در شهرها است. در نتیجه امروز که پیک جمعیتی ایجاد شده، به علت نبود زمین در دسترس و افزایش قیمت مسکن، شرایط مسکن در کشور بحرانی شده است. از سوی دیگر، ساخت‌وساز کشور نیز به اندازه انجام نشده، بنابراین بر بحران مسکن افزوده است. نهایتا، شهرها به علت ایجاد محدوده به صورت متراکم ساخته شده است.»

او در ادامه افزود: «کمبود فضای شهری تنها متعلق به تهران نیست و شامل دیگر شهرهای ایران مانند تبریز و مشهد نیز می‌شود. در نتیجه کمبود زمین برای ساخت، بلند مرتبه‌سازی را سبک قالب ساخت مسکن در کشور کرده است. حتی در پایتخت چند سالی است که همین شیوه ساخت‌وساز نیز انجام نشده و شرایط بحرانی‌تری را ایجاد کرده است. البته از سال ۹۷ به بعد عامل انتظار تورمی نیز بر روی قیمت مسکن تاثیر داشته است. اما ریشه اصلی افزایش قیمت مسکن، همان کمبود زمین است.»

مشکلات تهران هیچ ارتباطی با انتقال پایتخت ندارد

بهرامی درباره انتقال پایتخت از تهران به دیگر شهرها و تاثیر آن بر روی قیمت مسکن توضیح داد: «انتقال پایتخت به دیگر نقاط کشور، یک موضوع کاملا بی‌معنی است. امروز تهران در مقایسه با دیگر پایتخت‌های دنیا بسیار کوچکتر است. مگر همه راه‌ها و مسیرهای حل مشکلات و بزرگ شدن پایتخت انجام شده که انتقال آن مطرح می‌شود؟ به عنوان مثال تهران در مقایسه با مکزیکوسیتی، مسکو و لندن بسیار کوچکتر و متراکم‌تر است. پس می‌توان گفت، حل مشکلات تهران هیچ ارتباطی با انتقال پایتخت ندارد. البته باید توجه داشت که موضوع انتقال پایتخت شوخی نیست و برای انتقال آن باید ده‌ها دلار خرج کرد. با فرض اینکه این میزان مبلغ نیز برای انتقال پایتخت هزینه شود، مردم ساکن داخل تهران را باید رها کرد؟ بالاخره در این شهر نه میلیون نفر زندگی می‌کنند. با اضافه کردن جمعیت حومه شهر، این تعداد به دوازده میلیون نفر می‌رسد. چه برنامه‌ای برای این افراد وجود دارد؟»

این تحلیلگر اقتصادی درباره مسائل و مشکلات تهران بیان کرد: «باید توجه داشت که با انتقال پایتخت به شهر دیگر، مشکلات و معضلات تهران حل نمی‌شود. تهران بیش از ۲۰۰ سال است که پایتخت است و ادامه این روند، برای آن تنها مزیت فرهنگی محسوب می‌شود و ایرادی ندارد. نمی‌توان مدیریت اشتباه و محدود کردن تهران به اتوبان آزادگان را با انتقال پایتخت به دیگر نقاط کشور توجیه کرد. از سوی دیگر، با فرض اینکه انتقال پایتخت به دیگر شهرها نیز درست باشد. آیا توان مدیریتی و بودجه‌ای کشور برای این موضوع وجود دارد؟ امروز دیگر کشورها به دنبال انتقال و جابه‌جایی پایتخت نیستند. پایتخت هر کشور تنها باید به درستی مدیریت شود. در نتیجه بیان انتقال و جابه‌جایی پایتخت از تهران به دیگر شهرهای کشور، نوعی فرار از مشکل است.

معاملات مسکن شهریور یک غایب دووجهی داشت. نتایج تحقیقات میدانی از آنچه بر این بازار گذشته، حاکی است، میانگین «قیمت پیشنهادی» در فایل‌های شهر تهران حدود ۲درصد تغییر مثبت پیدا کرد. با این حال از «هیجان قیمتی و رفتاری» خبری نبود. فهرست رخدادهای اخیر بازار از نقش «نرخ سود بانکی» و «انتخابات آمریکا» حکایت دارد.

او با تاکید براینکه موضوع انتقال پایتخت تنها یک شوآف رسانه‌ای است، ادامه داد: «بیان موضوع جابه‌جایی پایتخت تنها یک شوآف رسانه‌ای است. بیان این موضوع در زمان‌های مختلف، تنها برای سلب مسئولیت است. نه باید به گونه‌ای مدیریت کرد که بعد با یک نشد، موضوعات را فیصله داد. بضاعت بشری نیز بیشتر از این حدودی است که برخی باور دارند. از سوی دیگر، تراکم نفر در تهران خیلی خیلی زیاد است. شهرهای هیچ کدام از شهرهای دنیا مانند تهران متراکم نیست. تهران امروز یک شهر به شدت متراکمی است که مدیریت بد دارد. در نتیجه این مدیریت بد هم این شهر گران شده است. با توجه به همه این مسائل، بیان مجدد انتقال و جابه‌جایی پایتخت، تنها برای شوآف است.»