پیش بینی خطرناک درباره قیمت گوشت در روزهای آینده

کشتار بی‌رویه دام که حدود ۴ تا ۵ سال پیش به دلیل کاهش قیمت و کمبود تأمین نهاده‌ها صورت گرفت، حتی دام‌های مولد را نیز تحت تأثیر قرار داد. این وضعیت باعث افزایش قیمت گوشت قرمز در بازار در آن زمان شد و در پی آن، دولت برای تنظیم بازار، واردات این محصول را افزایش داد.

از گذشته دور واردات گوشت قرمز به منظور تامین کسری حدود ۱۰ درصدی تولید در جریان بود، اما کاهش جمعیت دامی کشور، سرعت واردات را طی سالهای اخیر افزایش داد به طوری که گوشت‌های وارداتی جایگاه خود را در میان مردم باز کرد.

در گذشته عمده گوشت وارداتی به صورت منجمد گوشت گوساله بود اما در سال‌های اخیر با افزایش کسری در تولید گوشت قرمز، انواع گوشت تازه و منجمد گوسفندی و گوساله و حتی دام زنده هم وارد شد.

قیمت گوشت وارداتی، نصف قیمت تولید داخل

با افزایش واردات گوشت، تقاضا برای خرید دام‌های تولید داخلی نیز کاهش یافت و صدای اعتراضات دامداران به آسمان بلند شد، زیرا از لحاظ قیمتی امکان رقابت با محصولات وارداتی را نداشتند و قیمت گوشت وارداتی نصف محصول داخلی بوده است.

نوع  ارز اختصاصی به واردات گوشت قرمز هم ترجیحی بوده است تا در نتیجه این محصولات وارداتی با قیمت مناسبی به دست مصرف کننده برسد؛ از طرفی ارز اختصاص یافته به واردات نهاده‌های دامی مورد استفاده دامداران داخلی، نیز ترجیحی است، اما با این حال قیمت گوشت قرمز تولید داخل با قیمت بالایی به دست مردم می رسد و این محصول  فاصله قیمتی زیادی با همتای وارداتی خود دارد.

 بالا بودن قیمت تمام شده تولید دام داخلی، رقابت را از این صنعت در مقابل واردات گرفته است و در صورتی که برای حمایت از مصرف کننده گوشت وارد شود، دامداران متضرر و صدای آنها بلند می‌شود و در صورتی که واردات این محصول به نفع دامدار متوقف شود، قیمت گوشت قرمز با قیمت بالایی به دست مصرف کننده می‌رسد.

واردات گوشت امسال دو برابر شد

 پس از حذف ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی در سال ۱۴۰۱ و با عمیق تر شدن کسری تولید گوشت قرمز و از طرفی کاهش قدرت خرید مردم برای خرید گوشت گران قیمت داخلی، واردات این محصول افزایش یافت به طوری که در سال جاری روزانه حدود دو برابر سال قبل، گوشت تنظیم بازاری وارد شده است.

در سال ۱۴۰۲ نزدیک به ۱۲۹ هزار تن گوشت قرمز به ارزش بیش از ۶۹۰ میلیون دلار وارد کشور شده است که بر این اساس، روزانه حدود ۳۵۰ تن گوشت تنظیم بازاری در کشور توزیع شده است.

اما در شش‌ماهه نخست سال ۱۴۰۳  شاهد رشد چشمگیر واردات گوشت قرمز بوده ایم، به طوری که در این مدت، حدود ۱۲۶ هزار تن گوشت گرم و منجمد  با ارزش حدود ۷۳۹ میلیون و ۹۰۰ هزار دلار به کشور آمده است که تقریبا معادل کل واردات انجام شده در سال ۱۴۰۲ است.

اعتراضات دامداران، واردات گوشت قرمز را محدود کرد

با این حساب در ۶ ماه سال جاری روزانه ۶۷۷ تن گوشت قرمز وارداتی به منظور تنظیم بازار در کشور توزیع شده که دو برابر سال قبل است و  این موضوع صدای دامداران داخلی را در آوررده است که موجب شد دولت برای نیمه دوم سال جاری تصمیم به کاهش واردات و در نتیجه کاهش توزیع گوشت قرمز تنظیم بازاری بگیرد.

مسعود رسولی دبیر انجمن صنعت گوشت و مواد پروتئینی کشور در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم اظهار داشت: به تازگی واردات گوشت به کشور برای حمایت تولید کننده داخلی محدود شده است.

وی افزود: بر این اساس روزانه ۲۰۰ تن گوشت تنظیم‌ بازاری شامل ۱۰۰ تن گوشت گوسفندی و ۱۰۰ تن گوشت گوساله کنار محصولات تولید داخلی در کشور توزیع می‌شود.

این آمار حاکی از کاهش توزیع گوشت تنظیم بازاری به یک سوم در نیمه دوم  امسال در مقایسه با شش ماهه نخست سال جاری است و بیش از ۷۱ درصد کاهش نشان می دهد.

۴۷۲ هزار تن وزن دام کشتاری در سال ۱۴۰۲

طبق گزارش مرکز آمار ایران، وزن گوشت قرمز تولیدی انواع دام‌های ذبح شده در کشتارگاه‌های کشور در سال ۱۴۰۲ نزدیک به ۴۷۲ هزار تن اعلام شده است.

بر اساس نتایج این آمارگیری، گوشت گاو و گوساله با ۲۵۱ هزار تن، ۵۳.۲ درصد از وزن کل گوشت قرمز عرضه‌ شده را به خود اختصاص داده است. گوشت گوسفند و بره با ۱۷۷ هزار تن، بز و بزغاله با ۳۲ هزار تن و سایر انواع دام با ۱۲ هزار تن به‌ترتیب ۳۷.۵ درصد، ۶.۸ درصد و ۲.۵ درصد از وزن کل گوشت قرمز عرضه‌ شده را به خود اختصاص داده است.

۱۹۴ هزار تن وزن دام کشتاری در ۶ ماه ۱۴۰۳

این در حالی است که در شش ماه سال جاری نیز ۱۹۴ هزار تن دام در کشتارگاه‌های کشور ذبح شده است که این روند نه تنها افزایش تولید و عرضه به بازار را نشان نمی دهد بلکه در مقایسه با سال قبل که تولید شش ماهه اول بیش از ۲۵۰ هزار تن بوده است، بیش از ۲۴ درصد کاهش  را شاهد هستیم.

کاهش ۲۱ درصدی تولید گوشت قرمز در سال ۱۴۰۲ در مقایسه با سال قبل

روند کاهشی تولید گوشت قرمز در سال ۱۴۰۲ نیز وجود داشته است به طوری که در سال ۱۴۰۲ در مقایسه با سال قبل کاهش یافته است.

تولید گوشت قرمز در در سال ۱۴۰۱ ، ۵۹۸ هزار تن بوده است که این امر نشان می‌دهد، میزان تولید این محصول در سال ۱۴۰۲ کاهش  ۱۲۶ هزار تنی داشته و معادل ۲۱ درصد کاهش یافته است.

کاهش ۱۱ درصدی تولید گوشت قرمز مهر امسال

بنا براین گزارش آخرین آمار مرکز آمار ایران نشان می‌دهد وزن گوشت قرمز عرضه‌شده انواع دام‌های ذبح‌شده در کشتارگاه‌های رسمی کشور در مهر ۱۴۰۳ جمعاً ۳۴٬۳۷۲ تن بوده است.

مقایسه عملکرد کشتارگاه‌های رسمی کشور در مهر ۱۴۰۳ با ماه مشابه سال ۱۴۰۲ نشان‌دهنده کاهش ۱۱ درصدی مقدار عرضه گوشت قرمز در کشتارگاه‌های رسمی کشور است. مقدار تولید گوشت در مهر ۱۴۰۳ نسبت به ماه مشابه سال ۱۴۰۲ برای گوسفند و بره ۱۶ درصد، برای بز و بزغاله ۱۴ درصد، برای گاو و گوساله ۷ درصد، برای گاومیش و بچه‌گاومیش ۱۶ درصد، و برای شتر و بچه‌شتر ۲۳ درصد کاهش داشته است.

همچنین نتایج حاصل از این طرح آمارگیری نشان می‌دهد که مقدار عرضه گوشت قرمز در کشتارگاه‌های رسمی کشور در مهر ۱۴۰۳ نسبت به ماه قبل (شهریور) در حدود ۲ درصد افزایش داشته است.

عدم جبران کسری تولید با واردات

با وجود اینکه افزایش تولید و تغییری در روند افزایش تولید گوشت قرمز کشور در سال های اخیر شاهد نبوده‌ایم اما  وزارت جهاد کشاورزی در واکنش به اعتراضات دامداران، تصمیم به کاهش واردات گرفته که به نظر می رسد بخش از آن نیز به صورت احساسی باشد که می تواند زمینه افزایش قیمت بیشتر گوشت قرمز در بازار آزاد را فراهم کند.

بر این اساس میزان روزانه واردات گوشت تنظیم بازار در مقایسه با ۶ ماه ابتدایی سال ۷۰ درصد کاهش یافته است.

هرچند به تازگی طرح جهش تولید گوشت قرمز در کشور آغاز شده است اما با توجه به میان مدت بودن این برنامه، نتایج هنوز آن برای جامعه و مصرف کننده قابل لمس نخواهد بود.

کاهش عرضه گوشت تنظیم بازاری در این شرایط، می‌تواند بر روی قیمت گوشت قرمز در بازار آزاد نیز تاثیر گذار باشد و مصرف سرانه شکننده  این ماده پروتئینی را در کشور کاهش دهد و بدون حل مسئله گرهی دیگر بر گره کور تنظیم بازار گوشت قرمز بزند.