عروسی به کوچه متقاضیان مسکن ملی رسید

در شرایطی که قیمت مسکن در سال‌های اخیر با افزایش مداوم مواجه بوده و قدرت خرید بسیاری از خانوارهای ایرانی کاهش یافته، وام مسکن ملی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای حمایتی دولت در بخش مسکن، نقشی حیاتی در تسهیل فرآیند خانه‌دار شدن اقشار متوسط و کم‌درآمد ایفا می‌کند.

این تسهیلات، که در چارچوب طرح نهضت ملی مسکن ارائه می‌شود، به متقاضیان کمک می‌کند با پرداخت اقساط بلندمدت و نرخ سود پایین‌تر از بازار آزاد، امکان خرید یا ساخت مسکن را پیدا کنند.

یکی از مهم‌ترین چالش‌های حوزه مسکن، شکاف عمیق میان قدرت خرید مردم و قیمت روز املاک است. در حالی که طی یک دهه گذشته، قیمت خانه رشد چند برابری داشته، اما سطح درآمدها متناسب با این افزایش تعدیل نشده است. در چنین شرایطی، بسیاری از خانوارها توان پرداخت هزینه خرید یک واحد مسکونی را ندارند و ناچار به اجاره‌نشینی یا سکونت در مناطق کم‌برخوردارتر هستند.

موضوع افزایش سقف تسهیلات در نوزدهمین جلسه شورای عالی مسکن که در تاریخ ۱۰ دی ۱۴۰۳ به ریاست مسعود پزشکیان رییس‌جمهور برگزار شد مورد تاکید قرار گرفت و مقرر شد تا هیات‌عالی بانک مرکزی سریعا نسبت به تعیین تکلیف موضوع تصمیم‌گیری کند و مراتب به بانک‌ها ابلاغ شود.

معاونت مسکن وزارت راه و شهرسازی اعلام کرد: هیات‌ عالی بانک مرکزی با توجه به توان تسهیلات‌دهی بانک‌ها و توان بازپرداخت متقاضیان در خصوص سقف وام مسکن تصمیم‌ خواهد گرفت. بر این اساس تغییر سقف تسهیلات از ۸۰۰ به ۶۵۰ میلیون تومان صحیح نیست.

 معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی اعلام کرد: وفق بند ۲ از هجدهمین جلسه شورای عالی مسکن مورخ ۶ تیر ۱۴۰۳ که به ریاست سرپرست ریاست جمهوری برگزار شد، مقرر شد با توجه به تورم عمومی بانک مرکزی نسبت به افزایش سقف تسهیلات بانکی به ۸۰۰ میلیون تومان اقدام کند که لازمه عملیاتی شدن آن تصویب در هیات عالی بانک مرکزی (شورای پول و اعتبار سابق) و ابلاغ توسط بانک مرکزی است.

موضوع افزایش سقف تسهیلات در نوزدهمین جلسه شورای عالی مسکن که در تاریخ ۱۰ دی ۱۴۰۳ به ریاست مسعود پزشکیان رییس‌جمهور برگزار شد مورد تاکید قرار گرفت و مقرر شد تا هیات‌عالی بانک مرکزی سریعا نسبت به تعیین تکلیف موضوع تصمیم‌گیری کند و مراتب به بانک‌ها ابلاغ شود.

تاکید می‌شود که این هیات‌عالی بانک مرکزی خواهد بود که با توجه به توان تسهیلات‌دهی بانک‌ها و توان بازپرداخت متقاضیان در این خصوص تصمیم‌ خواهد گرفت. بر این اساس ادعاها مبنی بر تغییر سقف تسهیلات از ۸۰۰ به ۶۵۰ میلیون تومان صحیح نیست.

وام مسکن ملی در این میان، به‌عنوان یک تعدیل‌کننده در بازار و راهکاری برای کاهش فشار اقتصادی بر متقاضیان واقعی مسکن عمل می‌کند. این وام به آن‌ها اجازه می‌دهد با بهره‌گیری از اقساط بلندمدت و نرخ سود ترجیحی، مسیری منطقی‌تر برای تأمین مسکن خود بیابند.

ویژگی‌های کلیدی وام مسکن ملی

۱. اقساط بلندمدت و نرخ سود کمتر

یکی از مهم‌ترین مزایای وام مسکن ملی، مدت‌زمان بازپرداخت طولانی آن است که می‌تواند ۲۰ تا ۲۵ ساله باشد. این ویژگی باعث می‌شود که مبلغ اقساط ماهیانه در حدی قرار بگیرد که فشار مالی زیادی به خانوارها وارد نشود. همچنین، نرخ سود این تسهیلات معمولاً کمتر از وام‌های رایج بانکی است و در برخی موارد مشمول یارانه‌های دولتی نیز می‌شود.

۲. امکان استفاده در قالب طرح نهضت ملی مسکن

وام مسکن ملی به‌طور ویژه برای متقاضیان طرح نهضت ملی مسکن در نظر گرفته شده است. در این طرح، دولت زمین و زیرساخت‌های موردنیاز برای احداث مسکن را تأمین می‌کند و خریداران با دریافت وام، واحدهای خود را در این پروژه‌ها تأمین مالی می‌کنند. این مدل، هزینه تمام‌شده مسکن را کاهش داده و فرآیند خانه‌دار شدن را برای دهک‌های پایین‌تر جامعه تسهیل می‌کند.

۳. حمایت از ساخت‌وساز و رونق اقتصادی

با افزایش میزان تقاضا برای مسکن، بخش ساخت‌وساز نیز رونق بیشتری می‌گیرد و این امر می‌تواند منجر به ایجاد اشتغال و حرکت چرخ‌های اقتصادی کشور شود. افزایش اعطای وام‌های مسکن، سازندگان را به تکمیل پروژه‌های جدید ترغیب می‌کند و از این طریق، میزان عرضه مسکن نیز افزایش می‌یابد که در نهایت می‌تواند به تثبیت قیمت‌ها در بازار کمک کند.

وام مسکن ملی و اثرات آن بر بازار مسکن

وام مسکن ملی علاوه بر تأثیر مستقیم بر قدرت خرید متقاضیان، نقشی کلیدی در تنظیم بازار مسکن و جلوگیری از رکود یا جهش‌های ناگهانی قیمت دارد. این تأثیرات را می‌توان در چند محور اصلی بررسی کرد:

افزایش توان خرید خانوارها: از آنجایی که بسیاری از مردم به دلیل افزایش قیمت‌ها قادر به خرید مسکن نیستند، این وام‌ها کمک می‌کنند تا آن‌ها فرصت مناسبی برای ورود به بازار پیدا کنند.

کاهش فشار تقاضا در بازار اجاره: افزایش تعداد خریداران مسکن به‌واسطه وام، باعث کاهش تقاضا در بازار اجاره می‌شود و در نتیجه، رشد شدید اجاره‌بها را نیز کنترل خواهد کرد.

تعدیل اثرات تورمی در بازار مسکن: وقتی وام‌های مسکن با هدف تأمین مالی ساخت‌وساز ارائه شوند، میزان عرضه واحدهای مسکونی افزایش می‌یابد و از رشد بی‌رویه قیمت جلوگیری می‌شود.

چالش‌های وام مسکن ملی و موانع پیش رو

با وجود تمامی مزایای ذکرشده، این طرح همچنان با چالش‌هایی مواجه است که در صورت برطرف نشدن، می‌تواند اثرگذاری آن را کاهش دهد:

تورم و افزایش هزینه‌های ساخت: در حالی که وام‌های مسکن برای کمک به خانه‌دار شدن مردم طراحی شده‌اند، افزایش تورم و گرانی مصالح ساختمانی ممکن است میزان اثرگذاری این وام‌ها را کاهش دهد.

سختی تأمین آورده اولیه توسط متقاضیان: بسیاری از دریافت‌کنندگان وام، باید بخشی از هزینه خرید مسکن را خودشان تأمین کنند. اما با افزایش قیمت‌ها، برخی از آن‌ها نمی‌توانند آورده اولیه خود را تهیه کنند.

فرآیند طولانی دریافت وام و سخت‌گیری‌های بانکی: برخی متقاضیان از روند پیچیده دریافت وام و سخت‌گیری‌های بانکی برای پرداخت تسهیلات گلایه دارند. اگر این فرآیندها اصلاح نشود، بخشی از افراد واجد شرایط ممکن است از دریافت وام محروم شوند.

جمع‌بندی؛ آیا وام مسکن ملی می‌تواند به خانه‌دار شدن مردم کمک کند؟

وام مسکن ملی یکی از مهم‌ترین ابزارهای دولت برای حمایت از اقشار متوسط و کم‌درآمد در مسیر خانه‌دار شدن است. این تسهیلات با ارائه شرایط مناسب ازجمله اقساط بلندمدت و نرخ بهره پایین‌تر، فشار مالی را از روی متقاضیان کاهش داده و امکان خرید مسکن را برای آن‌ها فراهم می‌کند.

با این حال، تأثیرگذاری واقعی این وام‌ها مشروط به کنترل تورم، تسهیل فرآیندهای پرداخت، افزایش عرضه مسکن و حمایت از ساخت‌وساز است. اگر دولت بتواند مشکلات اجرایی این طرح را برطرف کند و منابع مالی کافی را برای اعطای وام‌ها در نظر بگیرد، وام مسکن ملی می‌تواند نقش مؤثری در بهبود شرایط بازار مسکن ایفا کند.

در نهایت، این طرح می‌تواند مسیر خانه‌دار شدن هزاران خانوار ایرانی را هموار کند، اما نیازمند اجرای دقیق، مدیریت صحیح و حمایت‌های مکمل از سوی دولت است تا اهداف آن به‌طور کامل محقق شود.