پاسخ تند استارلینک به مقامات ایران

اگرچه طبق ادعای وزیر ارتباطات دولت سیزدهم، اتحادیه جهانی مخابرات به‌طور رسمی استارلینک را ملزم به رعایت قوانین سرزمینی در ایران کرده بود، اما انتشار نامه کمیسیون ارتباطات فدرال و وزارت امور خارجه آمریکا به اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) نشان می‌دهد که هم قدرت اجرایی این اتحادیه در این زمینه محدود است و هم امکان محدودسازی خدمات استارلینک در برخی نقاط جهان وجود ندارد.

نامه رسمی آمریکا به ITUدر نامه‌ای که به تاریخ ۷ اسفند ۱۴۰۳ (۲۷ فوریه ۲۰۲۵) از سوی کمیسیون ارتباطات فدرال (FCC) و وزارت امور خارجه آمریکا به اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) ارسال شده، آمده است:

«هیچ الزامی برای اپراتور ماهواره‌ای یا نهاد ابلاغ‌کننده وجود ندارد که موقعیت ایستگاه‌های زمینی را بررسی کرده یا منطقه‌ای را از نواحی تحت پوشش ماهواره حذف کند.»

آمریکا تأکید کرده که این کشور هیچ تعهدی برای اجرای قوانین داخلی کشورها، از جمله ایران، ندارد و حتی ادعاهای مطرح‌شده مبنی بر همکاری ITU با ایران، با مقررات بین‌المللی مغایرت دارد.

در بخش دیگری از این نامه، تأکید شده که هیچ کشوری حق ندارد اپراتورهای اینترنت ماهواره‌ای را مجبور به رعایت قوانین داخلی خود کند. همچنین تصریح شده که آمریکا وظیفه‌ای برای کمک به اجرای قوانین مرزی و گمرکی کشورها ندارد و این موضوع خارج از صلاحیت ITU است. این بخش از نامه به‌صراحت نشان می‌دهد که ایالات متحده نه‌تنها از درخواست ایران تبعیت نخواهد کرد، بلکه استارلینک را نیز در برابر این نوع فشارهای بین‌المللی محافظت خواهد کرد.

تلاش‌های ایران برای وادار کردن شرکت‌های فناوری به رعایت قوانین فضای مجازی داخلی در سطح بین‌المللی موفق نبوده‌است. تجربه‌هایی مانند تلگرام و واتس‌اپ نشان داده‌اند که شرکت‌های فناوری به راحتی حاضر به پیروی از قوانین ایران نیستند. حتی در شرایطی که دولت از نهادهای بین‌المللی مانند ITU درخواست همکاری کرده است، پاسخ‌های رسمی این نهادها نشان می‌دهد که این درخواست‌ها بیشتر جنبه تشریفاتی دارند و الزام‌آور نیستند.

استفاده ژئوپلیتیکی از استارلینک

آمریکا از این سرویس به عنوان ابزاری استراتژیک در بحران‌های جهانی مانند جنگ اوکراین استفاده کرده است. استارلینک در بسیاری از کشورها به‌عنوان ابزاری برای دسترسی آزاد به اطلاعات مورد استفاده قرار می‌گیرد. این فناوری همچنین به نیروهای نظامی و مردم غیرنظامی در مناطق جنگی و تحت تحریم کمک می‌کند. در نتیجه، واشنگتن علاقه‌ای به محدودسازی آن ندارد.

نامه ارسالی به ITU تأکید دارد که حذف یک منطقه از پوشش ماهواره‌ای مشکلات فنی ایجاد می‌کند. این بدان معناست که حتی اگر آمریکا بخواهد، قطع دسترسی استارلینک در ایران از لحاظ فنی پیچیده خواهد بود. ماهواره‌های استارلینک به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که مناطق جغرافیایی مشخصی را پوشش دهند و حذف بخشی از این مناطق نیازمند تغییرات پیچیده در سیستم‌های مدیریتی و تنظیمات ماهواره‌ای خواهد بود.