اختصاصی گسترش‌نیوز:
لبخند بازار کار ژاپن به خارجی‌ها + مشاغل پرمتقاضی
جامعه و حکومت ژاپن هیچ وقت میانه خوبی با مهاجرت اتباع کشورهای دیگر به این کشور نداشته اما سالمندی جمعیت این کشور و کمبود نیروی کار، به‌تدریج نگرش ژاپنی‌ّها به مهاجران را تغییر می‌دهد.
گسترش‌نیوز: مردم ژاپن رفته‌رفته به دیدن مهاجران در جامعه خود عادت می‌کنند. به ویژه تعداد مهاجران شاغل در بخش ساخت‌وساز، روز به روز بیشتر می‌شود. بیش از یک سوم کارگران ژاپنی بالای ۵۵ سال سن دارند و فقط ۱۱ درصد از کارگران این بخش کمتر از ۲۹ سال دارند. کمبود نیروی خارجی در کنار افزایش حجم ساخت‌وسازها در آستانه المپیک ۲۰۲۰ حضور کارگران ساختمانی کشورهای دیگر را به حداکثر رسانده است. درحال‌حاضر بیش از ۳۰۰ هزار خارجی در پروژه‌های ساخت‌وساز دولت مشغول فعالیت هستند. بخش اعظم این نیرو، کم‌مهارت یا بی‌مهارت به شمار می‌آیند.
خداحافظی اجباری ژاپن با نژادپرستی غلیظ
بخش اعظم کارگران خارجی، چینی، ویتنامی و فیلیپنی هستند اما جامعه ژاپن کم‌کم دارد به مهاجران کشورهای دیگر هم روی خوش نشان می‌دهد. ژاپن بالاجبار باید به انقلاب مهاجرت تن دهد.
حضور خارجی‌ها به بخش ساخت‌وساز محدود نمی‌شود. بحران جمعیت، نیاز ژاپن به حضور نیروی کار خارجی در تمام بخش‌های اقتصادی این کشور را بیشتر کرده است. تعداد مهاجران خارجی هنوز هم در مقایسه با کشورهای خارجی اندک است اما به سرعت در حال رشد است. این تغییر برای کشوری که به سیاست‌های ضدمهاجرتی و نژادپرستی شهره است یک پیشرفت بزرگ به شمار می‌آید. نخست وزیر، شینزو آبه به طور مستمر سیاست‌های صدور ویزا را تسهیل کرده است به طوری که ظرف ۵ سال گذشته تعداد کارگران خارجی دو برابر ( یک میلیون و ۲۸۰ هزار نفر) شده است. دولت آبه متعهد شده است که این روند را ادامه دهد که تا سال ۲۰۲۵ تعداد ۵۰۰ هزار نیروی بی‌مهارت دیگر به بازار کار ژاپن وارد شود. در همین راستا دولت، استانداردهای مربوط به آشنایی با زبان ژاپنی را در صنایع ساخت‌وساز، کشاورزی، مراقبت از سالمندان و بخش‌های دیگری که به شدت از کمبود نیروی کار رنج می‌برند تسهیل کرده است. جمعیت کارکنان خارجی ژاپن در ۳ سال گذشته ۲۰ درصد افزایش یافته است. اکنون بیش از ۲ درصد کل جمعیت، خارجی هستند. در توکیو که به شدت از نرخ سالمندی بالا رنج می‌برد از هر ۸ نفر یک نفر خارجی است.
ژاپن در حال تبدیل به یک مقصد مهاجرتی جدید
با گشت و‌گذاری کوتاه در ژاپن می‌تواند فهمید که مدارس و محل‌های کار به‌تدریج دارند تنوع ملیتی را تجربه می‌کنند. کارفرمایان به اهمیت حیاتی نیروی کار خارجی پی برده‌اند. ژاپن در حال تبدیل شدن به یک مقصد مهاجرتی جدید است. در واقع این کشور پیشرفته برای رسیدن به چشم‌انداز اقتصادی بلندپروازانه خود به نیروی کار بسیار بیشتری نیاز دارد.
حضور روزافزون مهاجرت در زندگی روزمره باعث شد که از شدت نگرش‌های ضدمهاجران کاسته شود. زمانی بحث مهاجرت در ژاپن بسیار داغ بود. ژاپنی‌ها از خود می‌پرسیدند آیا توسل به نیروی خارجی برای مقابله با کمبود فزاینده نیروی کار، کار درستی است یا نه؟ اما حالا بییشتر در مورد مسائلی مثل میزان نیاز کشور به نیروی کار خارجی بحث می‌شود. مهاجران حالا دیگر در معرض حملات تند سیاستمداران، رسانه‌ها و مردم قرار ندارند. ژاپن هنوز هم با نژادپرستی مواجه است اما جرائم و سخنرانی‌های نژادپرستانه در این کشور نادر است. هیچ یک از احزاب سیاسی این کشور سیاست «مهاجرهراسی» را دنبال نمی‌کنند.
هیچ یک از بخش‌های اقتصادی ژاپن به اندازه بخش کشاورزی، کمبود نیرو را تجربه نکرده‌اند. ۶۰ درصد نیروهای شاغل در این بخش بالای ۶۵ سال سن دارند. خالی شدن روستاها از جمعیت جوان در ژاپن مسئله‌ساز شده است.
نیاز شدید ژاپن به نیروی‌ای تی
طبق ارزیابی انجام شده در سال ۲۰۱۵ ژاپن در بخش آی‌تی به ۱۷۰ هزار نیروی متخصص نیاز دارد. دولت آبه برای جبران این کمبود شدید برنامه اعطای اقامت دائم به شاغلان این بخش را در دستور کار قرار داد. شرکت امریکایی که در زمینه فناوری کار می‌کند در حوزه‌هایی مثل رانندگی خودکار، هوش مصنوعی و اینترنت اشیا؛ شرایط را بر شرکت‌های ژاپنی سخت کرده‌اند. در این قبیل حوزه‌ها به ایده‌های جدید و افراد متخصص و خوشفکر نیاز است. ژاپنی‌ها به درستی دریافته‌اند که اگر شرایط کار و زندگی نیروهای متخصص خارجی را فراهم نیاورند از قافله عقب می‌مانند. اکنون یک ششم نیروهای شرکت بزرگ راکوتن، خارجی هستند. این شرکت هر سال بیش از ۴۰۰ مهندس استخدام می‌کند که ۷۰ درصدشان خارجی هستند.
یکی از مهم‌ترین مشکلات مهاجران آن است که دولت این کشور به این راحتی‌ّ‌ها اجازه آوردن خانواده را به آنها نمی‌‌دهد. از قرار معلوم هدف از این سختگیری آن است که جلوی اقامت دائم اتباع کشورهای دیگر گرفته شود. البته در این زمینه، وضعیت نیروهای متخصص رو به روز بهتر می‌شود.
ارسال نظر