طرح ملی مسکن؛ کپی برداری یک پروژه ناموفق

طرح مسکن مهر در دولت نهم به منظور خانه دار کردن طبقات ضعیف جامعه و در مقیاس چند میلیون واحدی اجرایی شد.

گسترش‌نیوز: هر چند در ادامه ایرادات و اشکالات طرح مذکور مانند کیفیت نازل ساخت و جانمایی غیر استاندارد شهرهای جدید صدای منتقدان را درآورد اما نباید از کنار مزایای غیر قابل انکار این طرح گذشت. دولت یازدهم و دوازدهم اما رویه متفاوتی در پیش گرفت و از همان ابتدا عباس آخوندی، وزیر وقت راه و شهرسازی این طرح را به دلیل هدر دادن منابع ملی «مزخرف» خواند اما حالا به نظر می‌رسد در چرخشی ۱۸۰ درجه‌ای طرح مسکن مهر با تغییراتی اندک در قالب طرح «اقدام ملی مسکن» البته در مقیاس بسیار کوچک تر اجرایی خواهد شد. «گسترش نیوز» در این رابطه سراغ کارشناسان صنعت ساختمان رفته و از آنها پرسیده که چقدر طرح دولت دوازدهم کپی برداری از مسکن مهر است؟!

خطر ساخت‌وساز بی‌کیفیت

ایرج رهبر، نایب رئیس انجمن انبوه سازان استان تهران در گفت‌وگو با «گسترش نیوز» گفت: اگر چه عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی دولت یازدهم به شدت منتقد طرح مسکن مهر بود اما بنده بارها تاکید کردم به جای اینکه طرح را به طور کلی کنار بگذاریم، بهتر است با اعمال اصلاحات و رفع نقاط ضعف آن را ادامه دهیم. ظاهرا وزیر راه و شهرسازی دیدگاه متعادل تری نسبت به این طرح دارند.

وی افزود: یکی از تفاوت‌های این طرح با مسکن مهر مربوط به جامعه هدف آن است. این طرح شامل سه دهک ضعیف جامعه نمی‌شود و افرادی را در بر می‌گیرد که بتوانند اقساط بپردازند. از طرفی سود تسهیلات در طرح مسکن مهر حدود ۹ درصد بود و از تسهیلات یارانه‌ای استفاده می‌شد اما در طرح کنونی حدود ۱۸ درصد است.

رهبر ادامه داد: اقساط تسهیلات ۱۰۰ میلیون تومانی حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومان خواهد بود و از طرفی متقاضیان باید ما بقی ارزش پروژه که حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان می‌شود را هم پرداخت کنند. بنابراین قشر متوسط دچار سختی هایی در تامین هزینه هستند. به نظر می‌رسد دولت باید زمان اقساط را از ۱۲ سال به ۱۵ تا ۲۰ سال افزایش دهد.

نایب رئیس انجمن انبوه سازان استان تهران در مورد کیفیت ساختمان‌های این طرح توسط تعاونی‌ها اظهارکرد: بخشی از نهاد‌ها مانند آموزش و پرورش، وزارت دفاع، صندوق تعاون کار و رفاه اجتماعی که قرار است برای اعضای خود و در قالب تعاونی ساخت‌وساز کنند، ممکن است به سرنوشت کیفیت برخی پروژه‌های تعاونی‌های مسکن مهر دچار شوند چون تعاونی‌ها فاقد تخصص هستند.

اتمام «مسکن ملی» به عمر دولت دوازدهم نمی‌رسد

احمدرضا سرحدی، کارشناس مسکن نیز در گفت‌وگو با «گسترش نیوز» اظهارکرد: در رابطه با طرح اقدام ملی مسکن باید گفت این طرح همان مسکن مهر است با نرخ بالاتر و البته حجم کمتر ساخت‌وساز. ضمن اینکه سود تسهیلات هم بسیار بالاست.

وی با بیان اینکه ۴۰۰ هزار واحدی که قرار است ساخته شود، ۲۰۰ هزار واحد آن در شهرهای کمتر از ۲۵ هزار نفر، ۱۰۰ هزار واحد در بافت فرسوده و ۱۰۰ هزار واحد در شهرهای جدید ساخته می‌شود، افزود: نکته حائز اهمیت این است که بعد از ۸ سال در دولت یازدهم و دوازدهم تازه دست به کار شده‌اند که مسکن بسازند و بسیار بعید به نظر می‌رسد که این واحد‌ها تا پایان عمر دولت دوازدهم تحویل داده شود.

سرحدی با اشاره به اینکه همانند مسکن مهر این طرح به دولت سیزدهم منتقل می‌شود، افزود: در دولت یازدهم و بخشی از دولت دوازدهم صرفا با طرح مسکن اجتماعی بازی کردند و جالب اینکه بعد از ۵ سال حتی طرح آن هم برای هیچ کس روشن نشد. حالا با توجه به انتقادات و اعتراضاتی که به دولت آقای روحانی در زمینه ساخت مسکن صورت می‌گرفت، تصمیم گرفته‌اند که این کار را برای خالی نبودن عریضه استارت بزنند.

این کارشناس مسکن ادامه داد: همواره دولت آقای روحانی از دولت‌های نهم و دهم انتقاد می‌کرد که چرا به جای نوسازی بافت فرسوده که هر لحظه احتمال ریزش و آوار شدن بر سر ساکنان دارد، سراغ ساخت‌وساز در بیابان‌ها رفته اید. جالب اینکه همین امروز هم دولت مشغول همین کار است. اگر چه ۱۰۰ هزار واحد را در بافت فرسوده پیش‌بینی کرده‌اند اما عملا در بافت فرسوده نوسازی تک پلاک‌ها به دلیل نفوذ ناپذیری، عقب نشینی واحد ها، مشکلات ثبتی و... امکان‌پذیر نیست. بنابراین تنها راه این است که بر خلاف رویه کنونی دولت ساختمان‌ها را تملک کند و بسازد.

وی اظهارکرد: به نظر من نکته مثبت طرح ورود تعاونی‌ها به جای انبوه سازان به طرح است چرا که انبوه ساز به دنبال سود و منفعت است و عملا باعث گرانی پروژه یا تعطیلی‌های گاه و بیگاه می‌شود اما وزارت راه و شهرسازی باید نظارت عالیه بر ساخت‌وساز‌ها داشته باشد. ضمن اینکه چنانچه از ابتدای فرآیند ساخت صاحبان پروژه مشخص باشند، خود عاملی برای نظارت هر چه بیشتر اعضا بر فرآیند کار می‌شود.

تکرار تجربه مسکن مهر در طرح جدید

در این رابطه حامد مظاهریان، معاون سابق مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی دولت یازدهم نیز در خصوص طرح ملی مسکن گفت: اجرای این طرح، تکرار تجربه‌های قبلی در مسکن مهر است. همان گونه که معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی در زمینه نظام مهندسی بار دیگر به روش‌های دولت دهم رو آورده است.

معاون توسعه منابع انسانی شهرداری تهران با بیان اینکه اگر دولت امکان ساخت مسکن را دارد، همان واحدهای باقی مانده مسکن مهر را تکمیل کند، اظهارکرد: دولت در حالی که هنوز نتوانسته تعهدات خود در زمینه تکمیل مسکن مهر عملی کند، تعهد جدیدی به عنوان مسکن ملی برای خود ایجاد کرده است.

گفت‌وگو: سید سجاد موسوی