تفاله‌ای که جایگزین بنزین می‌شود

یکی از موادی که به عنوان سوخت جایگزین بنزین در برخی از کشورها مورد استفاده قرار می‌گیرد تفاله نیشکر است. شاید این قضیه کمی عجیب به نظر برسد اما کشورهایی هستند که از تمام سرمایه‌های خود به بهترین نحو استفاده می‌کنند.

گسترش‌نیوز: باگاس همان تفاله نیشکر است اما چند کاربرد اساسی آن را به گنجینه‌ای ارزشمند تبدیل کرده است. از باگاس برای تولید کاغذ سفید و باکیفیت، برق، انرژی گرمایی، برق، سوخت و البته خوراک دام استفاده می‌شود. دبیر سندیکای کاغذ اطلاعات بیشتری درباره این تفاله نیشکر به ما داد و درجه اهمیت آن را بیان کرد.

مهشید پورداد، در گفتگو با گسترش نیوز درباره باگاس گفت: باگاس هم به لحاظ زیست‌محیطی و هم از لحاظ اقتصادی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و اگر از آن استفاده نکنیم از این سرمایه و موهبتی که در اختیارمان قرار گرفته بهره‌برداری لازم را نکرده و آن را از دست داده‌ایم. صنایع کاغذ پارس در نزدیکی نیشکر هفت‌تپه قرار دارد و در این زمینه اهمیت ویژه‌ای از لحاظ جغرافیایی برای تولید کاغذ باکیفیت دارد. این شرکت توان استفاده از تفاله نیشکر را دارد و خوشبختانه کاغذ بسیار باکیفیتی را با استفاده از آن تولید می‌کند. البته در این زمینه هم به نقطه مطلوب نرسیده‌ایم اما با حمایت‌های دولت پتانسیل ویژه‌ای را در زمینه تولید کاغذ مناسب داریم.

باگاس چیست و اهمیتی که دبیر سندیکای کاغذ از آن سخن می گوید دقیقا به چه معناست؟ bagasse یکی از محصولات جانبی صنعت شکر است. این واژه به معنای «تفاله خشک نیشکر» است؛ اما یک تقاله یا زباله زیستی مهم و مقرون به صرفه که ارزش اقتصادی بالایی دارد. این فرآروده در واقع نوعی فیبر گیاهی است که بعد از فرایند عصاره گیری نیشکر باقی می ماند. در گذشته باگاس را زباله می داستند و دور می ریختند اما خوشبختانه اکنون آن را یک منبع تجدیدپذیر می‌دانند. در حال حاضر کشورهای مختلف از این محصول برای تولید انرژی، کاغذ دوستدار طبیعت (دیگر به قطع درختان نیاز نیست) و البته خوراک دام و احشام استفاده می کنند.

در بعضی کشورها از باگاس برای تولید انرژی گرمایی و الکتریکی استفاده می‌شود. برق تولید شده از واحدهای فرآوری باگاس مستقیما به شبکه برق تزریق می شود. غول تولید نیشکر آمریکا یعنی فلوریدا کریستال بزرگترین واحد تولیدی انرژی برق از باگاس در جهان را تاسیس کرده است. برق تولید شده از این کارخانه علاوه بر تامین نیاز کارخانه, انرژی مورد نیاز بیش از ۶۰ هزار خانه را تامین می کند.

از طرف دیگر باگاس غنی‌ترین منبع تولید اتانول نسل اول و دوم است. نرخ تبدیل باگاس به این سوخت کلیدی بسیار مقرون به صرفه است (یک به سه). کشورهایی مثل برزیل از دهه ۱۹۷۰ برنامه‌های بلندپروازانه‌ای برای استحصال سوخت از باگاس تدارک دیده‌اند تا وابستگی خود به سوخت‌های فسیلی را تا جایی که می‌شود کاهش دهند. جالب است بدانید که در حال حاضر ۸۶ درصد از خودروهایی که در این کشور فروخته می‌شود دوگانه سوز هستند و با ترکیبی از گازوئیل و اتانول کار می‌کنند. باگاس موتور محرکه صنایع اتانول‌سازی این کشور است.

اهمیت باگاس در عرصه انرژی، صرفا اقتصادی نیست چون یک منبع سبز به حساب می آید و دوستداران محیط‌زیست به شدت به آن خوشبین هستند. قبل از هر چیز باید گفت که دی اکسید کربن ناشی از سوزاندن باگاس بسیار کمتر از منابع مشابه است.

در ارتباط با صنعت کاغذسازی هم باید گفت که کاغذ تولیدشده از تفاله نیشکر جایگزینی عالی برای بیشتر محصولاتی است که در حال حاضر از درختان حاصل می شود. کاغذ به دست آمده از باگاس, سفید و بسیار باکیفیت است و هزینه های تولید را به شدت کاهش می دهد. خمیر کاغذ به دست آمده از این محصول را می‌توان در بخش‌های مختلف صنعت کاغذ (کاغذ چاپ یا بسته‌بندی) استفاده کرد.

درختان منبع تجدیدپذیر به شمار می آیند اما فرایند کاشت و پرورش دوباره آنها بسیار زمانبر است. از طرف دیگر با تخریب یک جنگل، یک چرخه زیستی چند صد یا حتی چند هزار ساله به طور کامل از بین می رود. سالانه چیزی حدود ۸۰ هزار هکتار از جنگل‌های سیاره ما قربانی صنعت کاغذسازی می شود. با استفاده از جایگزین هایی مثل باگاس می‌توان از این فاجعه زیستی جلوگیری و در عرض چند ماه, منابع از دست رفته را احیا کرد.

البته فعلا در ابتدای راه هستیم چون فقط حدود ۱۰ درصد کاغذ مورنیاز از منابع جایگزینی مثل باگاس به دست می آید. کشورهای مختلف به این واقعیت پی برده و از این نعمت خداددادی به عنوان ابزاری برای مقابله با جنگل زدایی استفاده می کنند.