نقش مناطق آزاد در اقتصاد مقاومتی

اقتصاد مقاومتی که یک الگوی اقتصادی متناسب با ظرفیت‌ها و شرایط اقتصاد سیاسی و اقتصاد جغرافیایی ایران است و در بطن خود مفهوم برون‌گرایی به همراه درون‌نگری دارد. در این شرایط افزایش صادرات خود مصداق بارز تحقق این الگوی اقتصادی است. توسعه صادرات، محورها و راهکارهای مختلفی دارد که افزایش کیفیت و کمیت محصول یکی از این محورهاست ضمن اینکه افزایش توان رقابتی و تولیدات واحدهای صنعتی داخلی از طریق توسعه صنایع و سرمایه گذاری‌های جدید جهت ورود فنآوری یکی از مباحث مهم در توسعه صادرات است؛ بیش از سه دهه پیش مناطق آزاد بر بنیاد نگرش‌های برون نگر ؛ مبتنی بر مزیت‌ها و فرصت‌های اقتصادی، قابلیت دسترسی به بازارهای مصرف و با هدف گسترش صادرات، شکل گرفتند. در کشور ما نیز با توجه به حضور کمرنگ اقتصاد ملّی در عرصه رقابت جهانی؛ ایجاد مناطق آزاد به عنوان عاملی مؤثر در جهت جبران فرصت‌های از دست رفته و توسعه صادرات، ایجاد اشتغال و ارتقای جایگاه اقتصادی کشور مورد توجه و تأکید سیاست‌گذاران نظام اقتصادی کشور قرار گرفت. مناطق آزاد تجاری و صنعتی از نظر قوانین و مقررات اقتصادی خارج از قلمرو گمرکی محسوب می‌شوند. این مناطق تابع مقررات حاکم بر سرزمین اصلی مانند قانون مقررات صادرات و واردت، قانون امور گمرکی، قانون سرمایه‌گذاری، قانون امور مالیات‌های مستقیم نیستند و به عبارتی دیگر، مشمول قوانین و مقررات خاصی هستند، حال با توجه به بیانات رهبر معظم انقلاب در خصوص ایجاد اقتصاد مقاومتی خبرنگار گسترش نیوز نگاهی انداخته است به قابلیت‌های مناطق آزاد و نقش آن در اقتصاد مقاومتی در این خصوص مصاحبه‌ای با یک کارشناس خبره در این حوزه انجام دادیم:

محمدرضا محبوب فر کارشناس مناطق آزاد در گفت‌وگو با گسترش نیوز در مورد نقش مناطق آزاد در اقتصاد مقاومتی اینچنین گفت: مناطق آزاد نقش بارز و مهمی در تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی دارند، زیرا که قابلیت‌ها و ظرفیت‌های مناطق آزاد در خصوص تحقق اقتصاد مقاومتی و همچنین رشد و توسعه اقتصادی کشور بسیار بالا است.

وضعیت مناطق آزاد تجاری در کشور

وی در ادامه با اشاره به وضعیت مناطق آزاد تجاری در کشور اظهار کرد: در این مناطق تعدادی از شرکت‌های بخش خصوصی را داریم، که این شرکت‌ها مجوز گرفته‌اند، حال بعضی از این شرکت‌ها می‌توانند در مناطق آزاد بطور مستقیم و خاص فعالیت می‌کنند و یا تعدادی از این شرکت‌ها در تهران و کلان شهرهای دیگری همانند تبریز، اصفهان، شیراز و.. مشغول به فعالیت هستند که خیلی از این شرکت‌های خصوصی علاوه بر فعالیت در این شهرها در مناطق آزاد هم مشغول به فعالیت هستند.

مشاور سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی مناطق آزاد تجاری و صنعتی بیان کرد: این شرکت‌ها معمولا شرکت‌های بازرگانی هستند، که وظیفه‌شان توسعه صادرات و واردات است و به محلی برای تجارت در کشور تبدیل شده‌اند.نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد این است که بخشی از این شرکت‌های بخش خصوصی هم جدا از اینکه بازرگانی هستند شرکت‌های تولیدی نیز هستند که اقدام به تولید کالا می‌کنند.

محبوب فر در ادامه افزود: اما یک بخش دیگری از مناطق آزاد، شرکت‌ها و سازمان‌های دانش‌بنیان هستند. که این شرکت‌ها اقدام به تولید دانش بنیادی در خصوص مواردی که کشور به آن احتیاج دارد می‌کنند.

تاثیر بیماری کرونا بر مناطق آزاد

وی در خصوص تاثیر بیماری کرونا بر اقتصاد این مناطق اظهار کرد: بخشی از سازمان‌های اقتصادی و شرکت‌ها تا قبل از بیماری کرونا رشد خوبی داشتند شرکت‌ها و سازمان‌های گردشگری در عرصه توریسم بودند که به علت کرونا این صنعت دچار اختلال شده است.

این کارشناس مناطق آزاد در ادامه بیان کرد مناطق آزاد دارای قابلیت‌ها و ظرفیت‌های توریسم و گردشگری هستند و سازمان‌های گردشگری هم از نظر تولید ثروت در مناطق آزاد از نظر جذب توریسم فعالیت می‌کنند و اتفاقا در اواخر سال گذشته قبل از کرونا رشد بسیار چشم گیری داشتند و در جهت تحقق اقتصاد مقاومتی و به ویژه تحقق اقتصاد بدون نفت نقش مهم، عمیق و موثری از نظر جذب سرمایه گذاری‌های داخلی و خارجی داشتند و از طرفی مسیری برای ورود منابع ارزی به داخل کشور هستند.

وی ضمن تایید بر سخنانش در مورد جذب گردشگری در این مناطق اظهار کرد: امیدواریم در خرداد تا شهریور امسال که موارد بیماری کرونا در کشور کمتر خواهد شد دوباره این مناطق آزاد تجاری به فعالیت گردشگری خود ادامه بدهند

وی همچنین در مورد نقش تحریم‌ها در این مناطق بیان کرد: امروزه در مناطق ازاد تجاری همزمان با افزایش تحریم‌ها و همزمانی این تحریم‌ها با وقوع بحران‌های اقتصادی و مالی در کشور بسیاری از شرکت هایی که به عنوان بخش خصوصی فعال بودند و نقش به سزایی در تولید و رشد اقتصادی کشور داشتند با مشکلات متعددی مواجه شدند، از جمله این مشکلات می‌توان به مشکلات در خصوص تبادلات مالی و انتقال فناوری جهت تامین بودجه مالی برای ایجاد کسب و کار اشاره کرد.

مناطق آزاد الویت اصلی مجلس باشند

محبوب فر در ادامه افزود: اما شرکت‌های مذکوری که بیان کردم از نظر تبادلالت مالی و تامین مواد اولیه و همچنین از نظر مواردی که تحت عنوان فناوری نام‌گذاری شده است با مشکلات متعددی روبه‌رو شده‌اند و به نظر من مجلس جدید شورای اسلامی باید یک از الویت‌های مهم خود را در بحث اقتصادی تعریف کند و باید در خصوص مناطق آزاد تجاری اقتصادی در کشور هم راهکارهایی مهمی مطرح کند.

وی اضافه کرد مجلس باید دولت را تحت فشار قرار دهد تا سیاست هایی را اتخاذ کند تا تولید‌کنندگان و سایر شرکت‌های اقتصادی بر مسائل مالی غلبه کنند تا در خصوص تبادلات مالی و ارزی مشکلی نداشته باشند.

این کارشناس مناطق آزاد در ادامه با اشاره به نقش رسانه‌ها و فضای مجازی در خصوص این مناطق افزود: ما در ماجرای گرانی خودرو مشاهده کردیم که فشار افکار عمومی و فشار رسانه‌ها بر روی رئیس جمهوی و وزارت صمت به سمتی رفت که وزیر صمت توسط شخص روحانی برکنار شد.

بنده معقتدم در خصوص مناطق آزاد تجاری نیز رسانه‌ها باید در راس کار عمل کنند و یک اراده سیاسی و یک عظم ملی در بین رسانه‌ها و سیاسیون و اقتصاد دان‌ها رخ دهد.

محبوب فر افزود: این اراده باید همانند اتفاقی که بین خودروسازان افتاد در خصوص مناطق آزاد هم رخ دهد و مشکلات این مناطق را برجسته‌سازی کنند و دولت را در خصوص تغییر سیاست‌ها و تغییر مدیریت در مناطق آزد و از همه مهم‌تر اصلاح سیاست‌های اقتصادی چه در حوزه روابط بین‌الملل و چه در حوزه داخلی مجبور به واکنش کنند.

مشاور سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی مناطق آزاد تجاری و صنعتی در پایان افزود: ما می‌توانیم از طریق همین مناطق آزاد بسیاری از بحران‌های مالی و اقتصادی پیش روی کشور را پشت سر بگذاریم و به فرموده رهبر انقلاب در مورد اقتصاد مقاومتی و اقتصاد بدون نفت جامه عمل بپوشانیم.