بسته شدن بازار آتی چه تاثیری بر قیمت سکه گذاشت؟ + نمودار

معاملات گواهی سپرده کالایی سکه متوقف شده و دقیق‌تر مجاز – محفوظ شده است. عبارت مجاز-محفوظ برای معامله‌گران در بازار سرمایه معانی بسیاری در بر دارد و نشانه‌ای از چینش سفارش‌های خرید و فروش به منظور آغاز قریب‌الوقوع معاملات است، ولی این‌بار جریان گویا چیز دیگری است و سرنوشت آتی سکه طلا برای گواهی سپرده آن نیز شاید یادآوری شود.

روز گذشته در بخش پیغام‌های ناظر پایگاه‌های اطلاع‌رسانی معاملات سکه در بورس کالا عبارت مجاز‌- محفوظ درج شد که نشان می‌دهد معاملات گواهی سپرده کالایی سکه به‌صورت مقطعی متوقف شده است. این پیام این‌گونه درج شد:

به اطلاع فعالان بازار می‌رساند، نمادهای معاملاتی گواهی سپرده کالایی سکه طلا به دلیل وجود قیمت‌های نامتعارف در تابلوی معاملات تا اطلاع ثانوی در مرحله پیش گشایش باقی خواهد ماند.

به عبارت ساده‌تر تا زمانی که قیمت‌ها به یک تعادل نسبی نرسند از معامله گواهی سپرده سکه در بورس کالا خبری نیست. «دنیای اقتصاد» در گفت‌وگو با یک منبع آگاه به ریشه‌یابی این بحث پرداخت و عنوان شد که گویا شنیده‌ها از پیشنهاد بانک مرکزی به بورس برای توقف این معاملات حکایت داشته و البته بحث‌هایی بر سر زبان‌ها افتاده که از صحبت‌های چالشی بین اعضای شورای عالی بورس حکایت دارد. از سوی دیگر شنیده‌ها به همین جا ختم نمی‌شود و عنوان شده بازار گواهی سپرده سکه طلا باعث بالا رفتن قیمت سکه می‌شود. این نقل قول در حالی است که تجربه بازار آتی سکه وجود داشته و در آن زمان با از بین رفتن این بازار، التهاب بیشتری به بازار سکه فیزیکی تزریق شد.

به مباحث فوق تنها در چارچوب یک شایعه می‌پردازیم، ولی تحقیق در این خصوص شاید بتواند به ریشه‌یابی دقیق‌تر چنین رخدادی کمک کند. از لحاظ مقررات توقف بازاری همچون گواهی سپرده کالایی یا بازارهای مشابه در اختیارات ناظر بازار است که در این بازار خاص احتمالا ناظر بورس کالا چنین تصمیمی را اتخاذ کرده است. چنین مطلبی هم به وضوح نشان می‌دهد که خود بورس کالا تمایلی به اتخاذ چنین تصمیمی نداشته، زیرا ساده‌ترین خروجی آن کاهش درآمدزایی بورس کالا به شمار می‌رود. همین کاهش درآمدزایی به معنای آن است که بورس کالا و هیات مدیره آن قطعا در برابر آن مقاومت کرده، بنابراین چنین احتمالی را باید در نظر گرفت که تصمیم یا اعمال نفوذ از سمت نهادهای بالادستی به این بازار تحمیل شده است. در این خصوص یا سازمان بورس را باید مورد بررسی قرار دهیم یا شورای عالی بورس. تجربه نشان داده سازمان بورس بیشتر نقش نظارتی خود را ایفا کرده و حتی‌المقدور از دخالت در ساز و کارهای معاملاتی خودداری می‌کند و البته نقش جایگاه قانونی آن نیز چندان با اعمال نظر مستقیم همخوانی ندارد.

بهتر است دوباره به همین بازار گواهی سپرده باز گردیم. همان‌گونه که عنوان شد در معاملات گواهی سپرده سکه طلا عبارت مجاز- محفوظ درج شده است. همین عبارت در کنار قرار گرفتن در حال پیش‌گشایش به معنی آن است که سفارش‌های خرید و فروش تنها در سامانه معاملاتی درج شده و تقابل عرضه و تقاضا (در مکانیزم‌هایی اغلب الگوریتمی در نرم‌افزار یا سامانه) یک نرخ انتزاعی را کشف می‌کند که اصطلاحا مچ نشده و به معامله ختم نمی‌شود. به عبارت ساده‌تر تنها می‌توان سفارش خرید و فروش گذاشت تا جایی که قیمت‌ها در یک نقطه مشخص به ثبات رسیده و برآورد بازار را بتوان در همان نرخ رهگیری کرد. ساده‌ترین برآورد از این وضعیت شاید این باشد که قیمت‌ گواهی سپرده سکه در بورس کالا ثابت بماند تا زمانی که قیمت‌های بازار افزایش یافته و به این قیمت برسد. در این شرایط قیمت‌های بورس دیگر نامتعارف نیست و منطقی خواهد شد مگر آنکه تغییر جدیدی را شاهد باشیم.

نمادهایی که این اتفاق برایشان افتاده در بورس کالا عبارتند از: سکه تمام بهارتحویل یک‌روزه صادرات (سکه۹۹۱۲پ۰۴)، سکه تمام بهارتحویل یک‌روزه سامان (سکه۰۱۱۲پ۰۳)، سکه تمام بهارتحویل یک روزه رفاه (سکه۰۰۱۲پ۰۱) و سکه تمام بهارتحویل یک روزه ملت (سکه۰۰۱۱پ۰۲).