آب کم است/ امنیت غذایی کشور در مرز خطر!

در تمام سال‌های پرآب و کم‌آب سعی بر آن بوده است که آب باکیفیتی در اختیار مردم قرار گیرد و چالش‌ها و تنش‌های حاکم بر سلامتی مردم تاثیری نگذارند ‌و کمیت بر کیفیت فائق نیاید.

احد وظیفه در گفت‌وگو با گسترش نیوز اظهارکرد: سال ۱۳۹۹ به عنوان پرباران‌ترین سال نیم قرن گذشته شناخته شد که تمام آب‌های حاصل در همان سال مصرف شد و به عبارت بهتر باران هر سال مصرف همان سال می‌شود و چون بارندگی در یک سال از میزان نرمال بیشتر بوده دلیلی بر این نیست که بتوان با آن حجم از آب بحران سال‌های آینده را نیز جبران کرد. نیاز به آب خیلی بیشتر از میزانی است که ذخیره می‌شود و در واقع تعادلی بین مصرف و ذخیره وجود ندارد. ناگفته نماند که تمام باران نیز ذخیره نمی‌شود، بخشی از آن وارد دریا می‌شود و مقداری تبخیر شده و یا میزان خیلی کمی وارد زمین شده و آب‌های زیرزمینی را تشکیل می‌دهند و بخش اعظم بارندگی به صورت آب سطحی نیز در پشت سدها برای مصرف ذخیره می‌شوند.

وی افزود: در مجموع میزان نیاز آب خیلی بیشتر از ذخیره آن است. در بخش کشاورزی، شرب و صنعت مقادیر مصرفی بیش از میزان بارندگی و ذخیره است، بنابراین حتی اگر یک سال پرآبی داشته باشیم همچنان با افت آب‌های زیرزمینی مواجه هستیم و به عبارت بهتر در فصل‌های کم‌آبی اضافه برداشت از آب‌های زیرزمینی داشتیم و این اضافه برداشت‌ها با کاهش بارندگی و آب‌های سطحی نیز تشدید شده است. برای آب‌های شرب برای مناطقی که با تنش جدی مواجه هستند شاید به جرات بتوان گفت چاره‌ای جز قطعی نباشد و زمانی که آب کم است و یا کلا نیست مجبور به اعمال چنین روشی‌هایی می‌شوند.

در شرایط بحران آب هستیم

رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی تصریح کرد: آب به راحتی خلق نمی‌شود و تنها چاره‌ای که برای حل مشکل آب می‌توان به کار گرفت سازگاری با شرایط است و در مصارف روزانه باید تجدید نظر کرد و این اصلاح مصرف باید در تمام عرصه‌های کشاورزی، صنعتی و شهری مورد توجه قرار گیرد. در هر صورت کشور ما با مشکل کم آبی مواجه است، اما آب شربی که مصرف می‌شود از بهترین آب‌های کشور بوده و با آب کشاورزی و آبی که در سایر صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد متفاوت است. با وجود اینکه در شرایط بحرانی کم‌آبی قرار داریم اما کیفیت آب شرب نباید فراموش شود.

وظیفه ابراز کرد: زمانی که از آب‌های زیرزمینی اضافه برداشت می‌شود و با کاهش سطح آب‌های زیرزمینی مواجه هستیم به هر حال به نوعی با افت کیفیت آب شرب نیز مواجه هستیم که سعی داشته‌ایم در چنین شرایطی کیفیت آب نسبت به گذشته تغییری نکند و با معیارهای استاندارد به مصرف مردم برسد و در مقابل مردم باید زندگی خود را با چنین شرایطی سازگار کنند و اصلاح الگوی مصرف را در پیش بگیرند و هیچ راه گریزی از آن نیست.

وی مطرح کرد: برخی از کارها برای مقابله با کم آبی اختیاری نیستند بلکه به اجبار باید انجام شوند که قطعی یکی از این موارد به حساب می‌آید. زمانی که آب نیست یا به عبارتی آب پشت سد تبخیر شده و آب رودخانه‌ها خشک شده و آب‌های زیرزمینی به سطحی رسیده‌اند که به شوری تغییر می‌کنند که حتی در برخی مناطق برای کشاورزی هم مناسب نیست و در چنین شرایطی که آب بی‌محابا مصرف می‌شود و برای آینده فکری در پس آن نیست چاره‌ای جز قطعی و جیره‌بندی باقی‌ نمی‌ماند. صنایعی که در مناطق قرمز کم آبی قرار دارند در برخی موارد مجبور به تعطیلی می‌شوند شاید اگر در آن برهه تعطیل نشوند اما با ادامه این روند در آینده نزدیک قطعا صنایع و کارخانه‌ها به تعطیلی کشانده می‌شوند.

ایران، یک سرزمین نیمه خشک است

رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی یادآور شد: تمام استان‌های ایران با کمبود آب مواجه هستند و این موضوع مختص به استان‌های خاصی نیست. به هر حال کشور یک سرزمین نیمه خشک و بیابانی به حساب می‌آید و کم آبی در تاریخ این سرزمین بوده است اما اکنون به دلیل افزایش جمعیت و امنیت غذایی بنا به دلایل جهانی به یک موضوع مهم بدل شده است و در نتیجه فشار به منابع زیرزمینی بیش از پیش شده و به دو یا سه برابر میزان قبل رسیده، اما در برخی مناطق کمبود آب به یک تنش و استرس تبدیل شده است. ازجمله استان‌های پرتنش با آب می‌توان استان‌های نیمه جنوبی استان فارس و یا استان‌های نیمه شرقی، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، هرمزگان، سیستان و بلوچستان را نام برد.

وظیفه تاکید کرد: وضعیت استان تهران نیز همانند سایر نقاط است و حدود ۲۰ درصد آب کشور در این استان مصرف می‌شود و کاهش جدی منابع آبی را هشدار می‌دهیم. در چنین بحرانی قطعا صادرات آب منطقی نبوده و انجام نمی‌شود و پیش‌تر ‌نیز اغلب موضوعات صادرات آب مجازی مطرح بود و آب معدنی و یا هندوانه بر اساس میزان آبی که برای تولید هر یک کیلوگرم مورد استفاده قرار می‌گیرد میزان صادرات آب مجازی محاسبه می‌شود که میزان قابل توجهی نیست.