وزارت نفت تمایلی برای عرضه نفت در بورس ندارد

علی نقوی در نشست خبری که امروز برگزار شد با اشاره به دهمین سالگرد تأسیس بورس انرژی اظهار کرد: بورس انرژی در ۱۷ تیرماه سال ۹۱ تأسیس شد و فعالیت خود را از ۱۹ اسفند همان سال با معاملات برق آغاز کرد.

وی با اشاره به سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی که در بهمن ماه سال ۹۲ توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شد، اظهار کرد: در بند ۱۳ و ۱۴ این سیاست‌ها به مواردی از جمله افزایش صادراتی که نفت، گاز، پتروشیمی و فراورده‌های نفتی، افزایش ذخایرراهبردی نفت و گاز، افزایش مشارکت بخش خصوصی در صادرات محصولات مذکور و... اشاره شده است و از همان زمان تاکنون بخشی از وظایف ما اجرای این سیاست‌ها بوده است.

مدیرعامل بورس انرژی با بیان اینکه به طور کلی ۷۴ کارگزاری عضو بورس انرژی بوده و معاملات را انجام می‌دهند، افزود: معاملات بورس انرژی از طریق ۹۶ ایستگاه معاملاتی انجام شده و تاکنون ۴۰۸ کالا و اوراق در این بازار پذیرفته شده‌اند که توسط ۷۱ شرکت عرضه می‌شوند.

جزییات معاملات در بورس انرژی

نقوی با بیان اینکه برق توسط ۷۴ نیروگاه در بورس انرژی عرضه می‌شود، اظهار کرد: از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا ۹ تیرماه بالغ بر ۲۹ هزار میلیارد تومان معاملات در بورس انرژی انجام شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۴۰ درصد رشد در ارزش معاملات صورت گرفته است.

وی ادامه داد: در بازار برق بیش از سه میلیارد و ۸۱۱ میلیون کیلووات ساعت به ارزش ۲۱۹ میلیارد تومان معامله صورت گرفته است. همچنین در بخش هیدروکربنی بالغ بر دو میلیون و ۴۱۰ هزار تن انواع فراورده معامله شده که ارزش آن بالغ بر ۲۵ هزار میلیارد تومان است. همچنین ارزش اوراق سلف موازی استاندارد بالغ بر سه هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان بوده و ارزش سایر محصولات نیز بالغ بر ۴۹۰ میلیارد تومان است.

به گفته نقوی، میزان معامله فراورده‌های هیدروکربنی از ابتدای تأسیس بورس انرژی بالغ بر پنج میلیون تن بوده که ۱۶ میلیون تن آن در سال ۹۹ معامله شده است.

نگاهی به معاملات برق و منابع هیدروکربی در بورس انرژی

مدیرعامل بورس انرژی در ادامه با بیان اینکه ۳۸ نیروگاه خصوصی و ۳۶ نیروگاه دولتی در بورس انرژی، برق عرضه می‌کنند، اظهار کرد: همچنین ۳۹ شرکت توزیع می‌توانند برق خریداری کنند. در بازار مصرف‌کنندگان بزرگ ۳۹۳ شرکت کد معاملاتی گرفته‌اند و ۷۱۶ مصرف‌کننده به بورس انرژی معرفی شده‌اند و در حال اخذ کد هستند.

نقوی در مورد بازار هیدروکربنی نیز توضیح داد: در بازار هیدروکربنی بالغ بر ۱۳۰۰ فعال حقوقی داخلی و ۶۰۰ فعال حقوقی خارجی معاملات را انجام می‌دهند. همچنین نزدیک به ۴۰۰ میلیون تن انواع فراورده صادر شده است که ارزش آن بالغ بر ۹۳ هزار میلیارد تومان است که نسبت به سال ۹۸ ۱۷۹ درصد از نظر تجمیع و ۲۱۲ درصد از نظر ارزشی رشد داشته است.

وی با اشاره به ابزارهای تأمین مالی در بورس انرژی اظهار کرد: اوراق سلف موازی استاندارد به عنوان یک ابزار جدید توسط بورس انرژی معرفی شد که برای فراورده‌های نفتی و برق بود. در این راستا بالغ بر ۳۶ هزار میلیارد تومان اوراق منتشر شد که ۳۲ هزار میلیارد تومان آن مخصوص فراورده و ۴۰۰۰ میلیارد تومان نیز مخصوص برق بود.

برنامه‌های بورس انرژی برای سال جدید

مدیرعامل بورس انرژی در ادامه با بیان اینکه معاملات بورس انرژی در سال ۹۱ با یک میلیارد تومان آغاز شد و در سال ۹۹ به بیش از ۱۳۰ هزار میلیارد تومان رسید، اظهار کرد: در واقع ارزش متوسط روزانه معاملات از ۱۰۰ میلیون تومان در سال ۹۱ به ۵۴۱ میلیون تومان رسیده است.

نقوی در مورد برنامه‌های بورس انرژی در سال جدید توضیح داد: راه‌اندازی بازار قراردادهای آتی برای فراورده‌های نفتی، راه‌اندازی معاملات گواهی صرفه جویی کالایی، توسعه بازار فیزیکی و راه‌اندازی معاملات گاز از جمله برنامه‌های بورس انرژی برای سال جدید است.

وی در مورد گواهی صرفه جویی انرژی توضیح داد: این گواهی در شورای فقهی سازمان بورس تصویب شده و در سال ۹۹ به عنوان یک ابزار جدید معرفی شد.

جزییات عرضه گاز طبیعی در بورس انرژی

مدیرعامل بورس انرژی در ادامه با اشاره به عرضه گاز طبیعی در بورس انرژی گفت: مجلس شورای اسلامی در بودجه امسال مصوبه‌ای برای عرضه گاز طبیعی داشت که براساس آن شرکت ملی گاز موظف به عرضه ۱۰ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی در بورس انرژی شده بود.

نقوی ادامه داد: این مصوبه در هیأت وزیران تصویب شد و امیدواریم در نیمه اول امسال بتوانیم شاهد معاملات گاز طبیعی در بورس انرژی باشیم.

برای عرضه نفت در بورس انرژی نیازمند همکاری وزارت نفت هستیم

وی در ادامه با اشاره به عرضه نفت خام در بورس انرژی اظهار کرد: عرضه‌های نفت خام مربوط به مصوبه بودجه سال ۱۳۹۸ است که وزارت نفت طبق آن موظف شد نفت خام سبک، نفت خام سنگین و میعانات را به صورت ماهانه عرضه کند اما این بند دیگر در بودجه وجود ندارد و اگر بخواهیم عرضه نفت در بورس انرژی رونق بگیرد باید امور بین‌الملل شرکت ملی نفت مصمم به انجام این کار باشد و به این باور برسند که تأثیر بورس برای کشف قیمت و جلوگیری از فساد مناسب است.

مدیرعامل بورس انرژی با تأکید بر اینکه اراده کافی برای عرضه نفت خام در بورس انرژی از سوی عرضه‌کننده در کشور وجود ندارد، گفت: این در حالی است که بستر عرضه نفت در بورس انرژی فراهم است. از سوی دیگر در سیاست‌های ابلاغی تأکید شده است که سهم بخش خصوصی در صادرات نفت افزایش یابد. عرضه‌کننده در کشور ما شرکت ملی نفت است و باید این اراده از سوی این شرکت وجود داشته باشد و خریداران از عرضه منظم و مستمر اطمینان خاطر داشته باشند.

نقوی ادامه داد: البته از افزایش حجم معاملات در بورس انرژی مشخص است که وزارت نفت به بورس اعتماد پیدا کرده است.

بنزین ایران قیمت ساز بنزین منطقه

وی در ادامه با اشاره به عرضه بنزین در رینگ صادراتی بورس انرژی گفت: ایران سال گذشته صادرکننده بزرگ بورس انرژی در منطقه و قیمت ساز منطقه در بحث بنزین بود. در واقع بنزین معاملاتی ایران در منطقه شاخص است زیرا برای عرضه بنزین در بورس چه دریایی و چه زمینی اراده وجود داشت. رقابت جدی در این حوزه امسال هم وجود دارد.

وضعیت عرضه برق در بورس انرژی

مدیرعامل بورس انرژی در ادامه در مورد وضعیت صنعت برق در بورس انرژی گفت: ۶۰ درصد تولید برق کشور توسط بخش خصوصی صورت می‌گیرد و ۳۰ درصد نفت تولیدی برای مصرف‌کننده بالای ۵ مگاوات است. در قانون برنامه ششم توسعه و رفع موانع تولید بر کشف قیمت برق در بورس تأکید شده است.

نقوی ادامه داد: سال گذشته در هیأت وزیران مصوبه‌ای تصویب شد که مصرف‌کننده بالای ۵ مگاوات معاملات خود را از طریق بورس انجام دهد که این موضوع از اردیبهشت امسال انجام شد.

وی ادامه داد: وزارت نیرو کمی دیر به بازار بورس توجه نشان داد و حجم معاملات برق در بورس انرژی بسیار پایین است. وزارت نیرو و شرکت توانیر هم تولیدکننده هستند، هم خریدار و هم رگولاتور. این در حالی است که بخش رگولاتور باید جدا شود.قیمت برق در سال‌های گذشته تغییر نکرده است و این باعث شده بخش خصوصی نسبت به ایجاد نیروگاه جدید رغبتی نداشته باشد.

مدیرعامل بورس انرژی با تأکید بر اینکه بین بورس انرژی و وزارتخانه‌های نفت و نیرو اختلافی وجود ندارد، گفت: ابزارها استاندارد و براساس مقررات است. بورس انرژی تخصصی بوده و افرادی که دارای شرایط باشند و امکان صادرات و توانمندی مالی داشته باشند می‌توانند در این بازار شرکت کنند. در واقع جایی برای اینکه مردم عادی وارد شوند وجود ندارد. نفت و فراورده قبل از تأسیس بورس انرژی هم صادر می‌شد اما اکنون بورس به عنوان یک ابزار جدید معرفی شده است و انتقال معاملات به این بازار زمان بر است.

آخرین وضعیت راه‌اندازی صندوق پروژه

نقوی در ادامه در مورد راه‌اندازی صندوق پروژه در بورس انرژی گفت: نخستین صندوق پروژه برای یک نیروگاه تشکیل شد. انتقال دارایی به صندوق پروژه معاف از مالیات شد و مکاتباتی با وزارتخانه‌های نفت و نیرو از سوی بورس انرژی صورت گرفت و این بورس برای تشکیل این صندوق‌ها اعلام آمادگی کرد. البته تشکیل صندوق پروژه در وزارت نیرو در حال انجام است.

آخرین وضعیت همکاری بورس انرژی و مناطق آزاد

وی در ادامه در مورد وضعیت همکاری بورس انرژی با مناطق آزاد توضیح داد: در مناطق آزاد نیروگاه هایی وجود دارد که قابلیت صادرات برق دارند. با بررسی‌های انجام شده تفاهمنامه‌ای با مناطق آزاد امضا شد و معاملات آغاز می‌شود.

نقوی در مورد عرضه آب در بورس انرژی نیز توضیح داد: در مورد ابزار آب مطالعات انجام شده است و قرار بود در منطقه‌ای در هرمزگان معاملات صورت بگیرد اما به نتیجه نرسید. آب به دلیل پراکندگی بیشتر از سایر کالاها پیچیدگی دارد اما ما آماده انجام معاملات آن هستیم.

مدیرعامل بورس انرژی همچنین با اشاره به گواهی صرفه جویی اظهار کرد: شرکت ملی گاز و شرکت توانیر دو رأس اصلی انتشار گواهی صرفه جویی هستند. اگر صنایع بزرگ پروژه‌ای در صنعت خودشان اجرا کنند که منجر به صرفه جویی مصرف گاز و برق شود معادل میزان صرفه جویی اوراقی منتشر می‌شود که قابلیت معامله در بورس انرژی را دارد و برنده نهایی می‌تواند فراورده را تحویل بگیرد.

وی ادامه داد: البته این موضوع الزاماتی دارد اما هدف این است که با مکانیزم‌های تشویقی، صنایع را به سمتی ببریم که مصرف خود را استاندارد کند.