گفت‌وگوی اختصاصی گسترش نیوز با مدیرعامل جتکو:
رقیب وطنی تسلا در راه است؟
یکی از تکنولوژی‌های تجربه شده در سایر کشورها جهت زدودن آلودگی‌های شهری تولید خودروهای برقی است، تلاشی فناورانه که ایران هم درصدد تجربه آن است. خودروی تارا برقی حاصل یکی از این تلاش‌ها و تحقیقات است، این خودروی برقی با همکاری ایران خودرو تولید شده است.
از سال ۲۰۰۸ میلادی با توجه به پیشرفت فناوری باتری‌ها، افزایش بیماری‌ها و مرگ‌های ناشی از آلودگی هوا، نگرانی‌ها در خصوص قیمت نفت و نیاز به کاهش گازهای گلخانه‌ای انقلابی اساسی در تولید خودروهای برقی صورت گرفته است که خودروسازان ایرانی نیز از این عرصه رقابت نیز جا نمانده‌اند و علم و دانش خود را به رخ جهانیان کشیده‌اند.
داوود خسروی، مدیرعامل جتکو در گفت‌وگو با گسترش نیوز اظهار داشت: همانطور که می‌دانیم امروزه دنیا در حوزه خودروهای هیبریدی و تمام برقی گام‌های بلندی برداشته است و با گذشت زمان و با توجه به روند کاهش سوخت‌های فسیلی در دنیا و همچنین گرانی قیمت آن‌ها در نوع خود از نظر موضوع آلایندگی‌های صوتی و هوا عملا صنایع خودروسازی سایر صنایع را به سمت تولید خودروهای برقی هدایت می‌کنند. در این راستا با وجود مزایای بسیار بالای این نوع خودروها همچون راندمان چاه تا چرخ که در خودروهای برقی بیش از دو برابر خودروهای فسیلی بوده و یا تولید منوکسیدکربن در فرآیند تولید این خودروها چیزی حدود یک بیستم خودروهای احتراقی و یک پنجم خودروهای هیبریدی محاسبه شده است اما با این وجود دنیا در حوزه ساخت و تولید خودروهای برقی با دو چالش اساسی مواجه است.
وی افزود: یکی از مهم‌ترین چالش‌های این صنعت موضوع باتری‌های لیتیومی بوده که در حال حاضر در دنیا از لیتیوم یون استفاده می‌شود و به دلیل در دسترس نبودن مواد اولیه و کانی این نوع باتری‌ها، قیمت تمام شده این نوع باتری بسیار گران است. اما خوشبختانه به واسطه اینکه تکنولوژی ساخت باتری در حال ارتقا بوده شاهد یک سیر نزولی در قیمت آن هستیم. پکیجینگ باتری در خودروی برقی در اویل قرن بیستم در واقع در سال ۲۰۰۲، به طور تقریبی هزینه به ازای هر کیلووات ساعت بیش از یک هزار دلار محاسبه می‌شد و معمولا یک خودروی تمام برقی از ۵۰ کیلووات ساعت تا ۱۰۰ کیلوات ساعت باتری استفاده می‌کند. به عنوان مثال پک باتری در خودروی تسلای تمام برقی تا ۱۰۰ کیلووات ساعت را پوشش می‌دهد.
تامین زیرساخت
مدیرعامل شرکت جتکو تصریح کرد: با گذشت زمان شاهد افت قیمت تدریجی باتری‌های لیتیومی بودیم به طوری که در سال جاری میلادی پیش از گران شدن قیمت مواد اولیه قیمت نهایی یک کیلووات باتری به ۱۵۰ دلار رسیده بود و پیش‌بینی می‌شود این رقم تا سال ۲۰۳۰ به ۷۰ تا ۸۰ دلار برسد که قیمتی منطقی و توجیه‌پذیر به حساب می‌آید. همانطور که ذکر شد به دلیل ارتقا و تحول در ساخت باتری ممکن است کمتر از ۱۰ سال آینده باتری‌هایی از نوع دیگر جایگزین باتری‌های لیتیومی شوند که از نظر وزنی و قیمتی بسیار مناسب و مقرون به صرفه است.
خسروی ادامه داد: چالش دوم در حوزه ساخت خودروهای برقی بحث تامین زیرساخت‌ها به میان می‌آید که از ساخت خودرو فراتر می‌رود و به سطح جامعه می‌رسد. خیلی از کشورها از دیرباز برای ساخت این زیرساخت‌ها اقدام کرده‌اند و بسترسازی مناسبی را انجام داده‌اند و دستگاه‌های شارژ عمومی و خانگی و تولید برق مورد نیاز برای استفاده خودروهای برقی را در دستور کار خود قرار داده‌اند و حتی برخی از کشورها برای خود اهدافی را تعیین کرده‌اند که تا سال ۲۰۲۵ تا ۲۰۳۰ هیچ خودروی سوخت فسیلی در برخی شهرها حق تردد ندارند. از طرفی رشد خودروی برقی را با وجود همین چالش‌ها در دنیا مشاهده می‌کنیم شاهد سیر فزاینده این محصول هستیم.
چاره‌ای به جز حرکت به سمت تولید خودروی برقی نیست
وی مطرح کرد: سالانه چندین میلیون خودرو در دنیا تولید می‌شود اما برخی شرکت‌های معتبر دنیا همچون BMW برای سال ۲۰۲۵ هدفگذاری کرده‌اند که چیزی حدود ۲۵ مدل خودروی جدید تمام برقی (EV) را تولید کنند و همچنین در تلاش است که بین ۱۵ تا ۲۵ درصد فروش خود را به خودروهای برقی اختصاص دهد. حتی در خودروسازی‌های شرقی نیز برای سال ۲۰۲۱ هدف تولید یک میلیون دستگاه خودروی برقی را برای خود تعیین کرده‌اند و روز به روز به تیراژ برقی و توع خودروهای برقی خود اضافه می‌کنند. آلودگی ناشی از سوخت فسیلی در شهرهای پرجمعیت همانند تهران، مشهد و اصفهان همواره وجود دارد که در حال حاضر متاثر از شیوع ویروس کرونا اندکی از سطح آلایندگی به دلیل کاهش ترددها کاهش یافته است اما پیش از این موضوع آلودگی یکی از مهم‌ترین دلایل تمایل به سمت خودروهای برقی به حساب می‌آمد. در مجموع می‌توان گفت با وجود تمام چالش‌ها و مشکلات چاره‌ای جز حرکت به سمت تولید خودروهای برقی نداریم.
مدیرعامل جتکو یادآور شد: نکته دیگری که در خصوص تولید خودروهای برقی مطرح است مقوله حمایت حاکمیت و دولت به دلیل مسائل مالی جهت ساخت خودرو و تامین زیرساخت‌ها به میان می‌آید. ساخت این نوع خودروها هزینه بیشتری نسبت به خودروهای بنزینی دارد بنابراین حمایت شرط اول به حساب می‌اید. تکنولوژی ساخت خودرو نیز در وهله دوم قرار می‌گیرد. در تمام کشورهایی که موضوع خودروهای برقی را دنبال می‌کنند حمایت‌های حاکمیتی را در راس امور خود دارند و ازجمله امتیازی را برای مصرف‌کننده در راستای ابتیای خودرو برقی در نظر می‌گیرند.
مهندسی معکوس کرده‌ایم
وی اذعان کرد: وزارت صمت و سازمان گسترش از دو سال گذشته به صورت جدی وارد این مقوله شده‌اند اما ورود ویروس کرونا به کشور روند پیگیری بحث ساخت خودروهای برقی را کند کرد. شرکت ایران‌خودرو نیز در این خصوص برنامه‌های حساب‌شده‌ای را ارائه کرده و بیش از دو سال است که به صورت جدی در این حوزه فعالیت خود را آغاز کرده است و بعد از تصویب هیئت مدیره ایران‌خودرو به شرکت جتکو واگذار کرده و در این خصوص نیز یک سرمایه‌گذاری اولیه نیز انجام شده است، همچنین معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز از این پروژه حمایت حمایت می‌کند.
خسروی توضیح داد: در شرکت جتکو با یک تیم متخصص داخلی و دانش و تکنولوژی که از خارج و داخل جمع‌آوری شده بود و همچنین با الگو قرار دادن چند نمونه خودروی برقی های‌تک از شرکت‌های صاحب نام در این حوزه خریداری کردیم، با استفاده از مهندسی معکوس موفق به ساخت و طراحی تجهیزات، قطعات برقی و دانش بومی مناسب با شرایط و اقلیم ایران شدیم. در واقع هدف از این کار کپی کردن نبود بلکه درصدد کسب دانش و بومی کردن دانش خودروی برقی بودیم. قابل ذکر است که نمونه خودرویی که ما از آن استفاده کردیم مربوط به شرکت تسلا بوده که فقط خودروی برقی تولید می‌کند و در این عرصه به نوعی پیشتاز به حساب می‌آید.
تارا را برقی کرده‌ایم
مدیرعامل شرکت جتکو مطرح کرد: مدل‌های نمونه‌ای که ما تهیه کردیم با یک بار شارژ چیزی حدود ۴۸۰ کیلومتر می‌پیماید و باتری‌های آن‌ها غالبا باتری سیلندریکاو ۱۸۶۸۰ بوده و معمولا این نوع خودروها حدود ۱۰۰ کیلووات ساعت ذخیره باتری دارند و وزن خودرو بیش از دو تن است، در مجموع امکانات خوبی در این نوع خودروها طراحی و ساخته شده است. افزایش امکانات برقی و الکترونیکی و تجهیزات نرم‌افزاری کاملا مشهود است. در مجموع دو آیتم مجموعه الکتروموتور خودرو و پکیجینگ باتری برای ما به عنوان خودروساز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که تکنولوژی خاص خود را طلب می‌کند. توان‌رسانی باتری، دما، وضعیت جریان باتری، زمان حداکثر استفاده از باتری و نحوه شارژ آن ازجمله مسائلی هستند که در ساخت یک خودروی تمام برقی مورد توجه قرار می‌گیرد و مجموعه موتور احتراق داخلی و متعلقات آن در این نوع خودروها به طور کلی حذف می‌شود.
وی عنوان کرد: ما با الگو گرفتن از تکنولوژی خودروهای تمام برقی در دنیا، طراحی مفهومی را آغاز کردیم و در تلاش بودیم یک خودروی جدید طراحی کنیم اما با توجه به بودجه‌ای که در اختیار داشتیم به این نتیجه رسیدیم که یکی از خودروهای جاری ایران‌خودرو را انتخاب کنیم و موضوع برقی‌سازی را بر روی آن پیاده کنیم، برای این منظور خودروی تارا انتخاب شد و از هشت ماه پیش طراحی و اجرای پروژه را بر روی این خودروی داخلی آغاز کردیم. در حال حاضر نمونه آزمایشی خودروی برقی تارا آماده شده و قابل بازدید نیز است. گفتنی است که این خودرو در تاریخ دوم خرداد ماه سال جاری با حضور نمایندگان معاونت محترم علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز رونمایی شد.
رونمایی از نمونه صنعتی خودرو برقی
خسروی یادآور شد: فاز اول نمونه‌سازی خودروی برقی را به اتمام رسانده‌ایم و ماموریت بعدی ما ساخت نمونه صنعتی ساخت خودروی برقی است و خودرو از حالت آزمایشی خارج شده و ارتقایی در تمام زیرسیستم‌ها رخ می‌دهد و نمونه صنعتی آماده می‌شود. قصد داریم تا پایان سال ۱۴۰۰ از نمونه صنعتی این محصول نیز رونمایی کنیم و در این بین ضمن حمایت مادی و معنوی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با چند شرکت دانش‌بنیان دیگر نیز وارد مذاکره شده‌ایم و در جهت توسعه و تکمیل این پروژه از توانایی و دانش آن‌ها نیز بهره خواهیم جست. البته طراحی اولیه تمام اجزا به ویژه الکتروموتور در شرکت جتکو انجام شده است.
مدیرعامل شرکت جتکو گفت: قابل ذکر است که مشخصات اولین خودروی برقی داخلی با مدل تسلا قابل مقایسه است، به عنوان مثال باتری‌های مصرفی در نمونه ایرانی به دلیل جانمایی در زیر خودرو حدود ۴۶ کیلووات ساعت بوده و می‌تواند با یک بار شارژ باتری حدود ۳۰۰ کیلومتر را بپیماید و طبق هدف هر ۱۰۰ کیلومتر ۱۵ کیلووات انرژی باتری مصرف می‌شود و همچنین شتاب صفر تا ۱۰۰ زیر ۱۰ ثانیه برای این خودرو در نظر گرفته شده، گشتاور موتور تارای برقی حدود ۳۰۰ نیوتن متر برای موتور طراحی شده است. توان نرمال موتور نیز حدود ۷۰ کیلووات در نظر گرفته شده و ۱۰۰ کیلووات پیک توان موتور است که در تلاش هستیم به ترتیب به توان نرمال ۸۰ و پیک ۱۲۰ کیلووات ارتقا دهیم که تقریبا نزدیک مشخصات توان خودروی تسلا است.
نقش پررنگ مهندسان ایرانی
وی تاکید کرد: طراحی و ساخت تمام قسمت‌های خودروی تارای برقی به جز سلول باتری توسط مهندسان ایرانی انجام شده و کاملا بومی است. در رابطه با باتری نیز باید گفت که پکیجینگ باتری خود نیز یک تکنولوژی به حساب می‌آید و ساخت باتری نیز خود مقوله‌ای مجزا بوده و باید باتری‌سازان وارد این حوزه شوند که خوشبختانه برخی از شرکت‌ها همچون صباباتری در این حوزه وارد شده‌اند و تمهیداتی نیز اندیشیده شده که ساخت باتری را نیز طی دو سه سال آینده در کشور داشته باشیم، این در حالی است که اغلب کشورهای صاحب نام در حوزه خودروی برقی باتری مورد نیاز خود را وارد می‌کنند.
خسروی افزود: موضوع ایجاد زیرساخت در کشور مقوله‌ای بااهمیتی بوده که تا کنون توجه آنچنانی به آن نشده است اما اگر امسال خودروی صنعتی نیز ساخته شود، بعد از انجام تست‌های لازم شرکت خودروساز توانایی تولید انبوه را بدست آورد، بنابراین آماده‌سازی زیرساخت‌ها باید در اولویت قرار گیرد. ایستگاه‌های شارژ خودرو در سطح کشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند که شرکت مپنا در این راستا قول احداث بیش از ۲۰۰ ایستگاه شارژ در فاز اول سطح کشور را داده است. شارژ خانگی مقوله دیگری است که این موضوع نیز به فرهنگ‌سازی در ساخت و ساز خانگی و قدری تغییر در پارکینگ‌های خانگی نیاز دارد. گفتنی است این نوع خودروها طی مدت ۲۰ دقیقه حدود۸۰ درصد می‌تواند شارژ می‌شوند و همچنین قابلیت شارژ با برق خانگی را نیز دارند که باید برای پارکینگ منازل امکان برق اختصاصی برای هر واحد مسکونی اجرا شود.
دولت باید حمایت کند
وی بیان کرد: در حال حاضر کشور با مشکل کمبود برق دست و پنجه نرم می‌کند و برای این موضوع نیز باید چاره‌ای اندیشیده شود. گفتنی است تمام این موارد در سایر کشورهای پیشرو وجود دارد و ارکان مختلف دولتی و حاکمیتی از وزارت راه، نیرو سایر ارگان‌های قانون‌گذار و اجرایی باید درگیر موضوع شوند و تمهیداتی را برای توسعه خودروی برقی را فراهم کنند. اگر اجرای این موارد از هم اکنون آغاز شود به جرات می‌توان گفت در دو سال آینده بسیاری از چالش‌ها را پشت سر گذاشته‌ایم و به ابعاد مختلف توسعه و اجرای این تکنولوژی فائق خواهیم آمد.
مدیرعامل شرکت جتکو در پایان خاطرنشان کرد: در رابطه با قیمت‌گذاری خودروهای برقی نیز باید گفت در حال حاضر تقریبا ۵۰ درصد قیمت خودروی برقی به باتری اختصاص دارد و چیزی که در دنیا متداول است قیمت خودروهای اکونومی برقی۲۰ تا ۲۵ هزار دلار تخمین زده شده و عرضه می‌شود. پیش‌بینی ما این است که اگر بخواهیم در این مسیر قدم برداریم باید در همین بازه قیمتی حرکت کنیم و اگر در صورت داشتن حمایت‌های مادی دولتی که در همه کشورهای تولیدکننده خودروی برقی متداول است و سوبسیدهای چند هزار دلاری را مصرف‌کننده می‌دهند، قیمتی حدود ۱۲ تا ۱۵ هزار دلار برای مصرف‌کننده پیش‌بینی می‌شود.
ارسال نظر