ماجرای کاهش تولید بنزین حقیقت دارد؟

به نقل از شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، ظرفیت فعلی تولید بنزین کشور در شرایط بهینه ۱۰۳-۱۰۵ میلیون لیتر در روز می‌‍باشد. متاسفانه برخی آمار ارائه شده در سال‌های گذشته درحالی از ظرفیت تولید ۱۱۵ میلیون لیتری حکایت دارد که با احتساب ظرفیت تولید بنزین خام در سبد تولید بنزین موتور به عنوان بنزین نهایی، سعی در بزرگ‌سازی ارقام داشته است.

طی سال‌های گذشته درحالی ظرفیت تولید بنزین کشور ۱۱۵ میلیون لیتر عنوان شده است که ظرفیت واقعی کشور ۱۰۳ میلیون لیتر بوده است. در این آمار ۱۰ میلیون لیتر از ۱۱۵ میلیون لیتر اعلامی متعلق به بنزین خام پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس می‌‍باشد که در صورت تزریق روزانه حداقل سه میلیون و ۵۰۰ هزار لیتر اکتان‌افزا می‌تواند در سبد نهایی بنزین یعنی بنزین‌موتور قرار بگیرد.

این درشرایطی است که هم‌اکنون چنین ظرفیتی برای صنعت مهیا نیست و نمی‌توان روزانه این حجم از اکتان‌افزا را در داخل کشور تولید کرد.

درحال حاضر تنها دو شرکت شیمی‌بافت و پتروشیمی بندر امام در مجموع قادر به تولید یک میلیون و ۸۰۰ هزار تا دومیلیون لیتر MTB هستند؛ بنابراین باتوجه به حجم مورد نیاز و میزان توان تولید اکتان افزا نمی‌‍توان ۱۰ میلیون لیتر بنزین خام ستاره خلیج فارس را عملیاتی کرد. لازم به یادآوری است که همین حجم تولیدی نیز در دیگر شرکت‌های پالایشی از جمله اصفهان، اراک و تبریز مورد استفاده قرار می‌‍‌گیرد.

از سوی دیگر باید تاکید کرد که درسال گذشته در بهترین شرایط به صورت میانگین حدود ۹۳/۵ میلیون لیتر در روز بنزین تولید شده است که این رقم در سال جاری علی‌رغم حجم تعمیرات اساسی گسترده و انجام عملیات اورهال در پالایشگاه‌های بزرگی، چون آبادان، بندرعباس، اصفهان و تهران نه تنها روند کاهشی تجربه نکرده است بلکه با حداکثر ظرفیت، به صورت میانگین تولید روزانه ۹۵ میلیون لیتر را محقق کرده است.

بنابراین پتانسیل تولید بنزین در سال گذشته ۱۰۳ میلیون لیتر بوده که امسال نیز برهمین مبنا می‌باشد.

لازم به ذکر است که در این روند مجموعه‌ای از تغییرات و اصلاحاتی در شهریور و مهرماه سال جاری در واحد تقطیر پالایشگاه ستاره خلیج فارس انجام گرفت تا به صورت پیوسته از پالایش ۴۰۰ هزار بشکه میعانات گازی به ۴۵۰ هزار بشکه برسد و با افزایش ۵۰ هزار بشکه‌ای خوراک این پالایشگاه به میزان تولیدات آن افزوده شود.

درخصوص ابهام پیش آمده در روند صادرات نیز باید اذعان کرد که میانگین مصرف بنزین در سال گذشته روزانه ۷۵/۵ میلیون لیتر و میانگین تولید روزانه نیز ۹۳/۵ میلیون لیتر بوده است، همچنین نزدیک به دو میلیارد لیتر از قرارداد‌های فروش محقق نشده است.

اما در سال جاری و باتوجه به کنترل اپیدمی کرونا و شرایط ایمنی ایجاد شده در سطح کشور، مصرف روزانه بنزین در هشت ماه امسال با یک رشد تصاعدی به روزانه ۸۶ میلیون لیتر رسیده است که نسبت به میانگین مصرف سال گذشته به بیش از ۱۰ میلیون لیتر افزایش یافته است.

باتوجه به اینکه در سال جاری مازاد تولید بنزین به ۸ میلیون لیتر رسیده، براساس تکلیف قانونی به افزایش موجودی ذخایر مخازن استرات‍ژیک سوخت کشور تخصیص داده شده است؛ این درحالی است که ذخایر استراتژیک سوخت بواسطه عدم توجه به تراز تولید و مصرف و همچنین پیش‌فروش‌های سال گذشته که هم‌اکنون عملیات آن‎ها به دولت سیزدهم منتقل شده است، به صفر رسیده بود.

بنابراین منطقی و عقلانی بود تا با مدیریت و بازنگری قرارداد‌ها و روند صادرات از ایجاد خسارت‌های بیشتر به این صنعت ممانعت شود تا بار دیگر کشور با افزایش رویه مصرف بنزین، میزان تولید و صادرات بی‌برنامه مجدد به واردکننده بنزین تبدیل نشود.

باید تاکید کرد که مسیر رشد مصرف بنزین که در ماه گذشته و ماه جاری روزانه به بیش از ۹۰ میلیون لیتر رسیده است، خود موید این موضوع است؛ لذا موضوع کاهش صادرات و به موازات آن افزایش قاچاق بنزین موضوعیت نداشته و اظهارات و ادعا‌های مطرح شده در این خصوص غیرکارشناسی و بدون استناد به اطلاعات مستند است.