دولت پنهان اجازه تغییر قیمت‌ها را نمی‌دهد/ معلوم نیست پول حاصل از فروش نفت به کجا می‌رود!/ انرژی سال آینده گران می شود

در هفته‌های اخیر خبر‌های متعددی مبنی بر نگرانی غربی‌ها از افزایش نرخ نفت و یا گرانی نفت به‌دست روسیه به گوش می‌رسد. اما در ابتدا این سوال را باید مورد پرسش قرار داد که آیا روسیه می‌تواند بر نرخ افزایش یا کاهش نرخ جهانی نفت تاثیر‌گذار باشد؟ با وجود تحریم‌ها آیا ایران هم از افزایش نرخ جهانی نفت و انرژی بهره‌مند خواهد شد؟

محمود خاقانی کارشناس انرژی در رابطه با این موضوع به گسترش نیوز می‌گوید: گفته می‌شود غربی‌ها نگران‌ افزایش نرخ انرژی هستند  و کارشناس انرژی بر این باورند که دولت‌ها چنین صحنه‌هایی را به‌عمد به وجود آورده‌اند.

وی ادامه داد: کارشناسان اقتصاد انرژی معتقدند، چین از محل سودی که از طریق خرید نفت ارزان ایران به‌دست می‌آورد می‌توانست ذخایر استراتژی یا راهبردی نفت خام بزرگی را برای خود به ارمغان آورد و ظرفیت پالایش نفت خام ر ا بالا ببرد. درصورتی که نرخ نفت خام ۶۰ تا ۷۰ دلار افزایش پیدا کند، به نفع چین نیست، زیرا این کشور با فرآورش که در ذخایر استراتژی دارد، فرآورده نفتی تولید کرده و آن را راهی بازار کند. این فرآورده‌های نفتی خصوصاً در بازار نرخ نفت خام را کاهش می‌دهد.

این کارشناس انرژی اضافه کرد: در حال حاضر چین از ظرفیت بسیار بالای فرآورش نفت خام استفاده نمی‌کند و فرآورده‌های نفتی را راهی بازار نمی‌کند. اما چرا؟ برای آنکه اکنون‌ نرخ نفت خام ۱۲۰ دلار است. منافع چین، امریکا و روسیه را به‌طور هم‌زمان تأمین می‌شود.

وی با اشاره به اینکه تحریم ها نمی‌تواند روسیه را متضرر کند در این زمینه  ادامه داد: روسیه از اینکه نفت خام خود را با نرخ پایینی به چین بفروشد، متضرر نمی‌شود. چرا؟ برای آنکه روسیه توانسته تکنولوژی بسیار بالایی را قبل از اعمال تحریم را وارد کند، به همین دلیل هزینه تولید نفت و گاز در این کشور بسیار ناچیز است. بنابراین چین به‌نوعی از روسیه در مسائل بین‌الملل در برابر امریکا حمایت می‌کند، آن هم  به دلیل منافع مرتبط با تایوان است. در چنین شرایطی با دور زدن تحریم‌ها نفت خام ایران را بسیار ارزان خریداری می‌کند. علی الرغم تحریم‌های موجود روسیه هند از این کشور نفت خریداری می‌کند و می‌گویند شرایط ایجاب می‌کند که من از این کشور نفت خریداری کنم. البته کشور هایی نظیر ژاپن هم همین رویه را در پیش دارد.

این کارشناس انرژی اضافه کرد: همه در دنیا به شکلی با یکدیگر تعامل می‌کنند، ازجمله ونزوئلا، اکنون امریکا برای اینکه  قیمت‌ها در امریکا پایین بیاید با ونزوئلا کنار آمد و تحریم‌های این کشور را جدی نگرفت و اکنون امریکا و المان از ونزوئلا نفت وارد می‌کنند. برای روسیه هم مشکلی وجود ندارد، البته روسیه و چین هر دو در نفت ونزوئلا سرمایه‌گذاری کرده‌اند به عبارتی از سود فروش نفت ونزوئلا نیز بهره‌مند می‌شوند.

انزوای ایران منافع روسیه و چین را تامین می‌کند

خاقانی در پاسخ به این سوال که آیا بالا رفتن نرخ نفت بر درآمدزایی نفتی ایران هم تاثیر‌گذار است، گفت: متأسفانه در شرایط فعلی تا زمانی که تصمیم نمایندگان مجلس تغییر نکند بالا رفتن قیمت نفت برای کشور ما فرقی ندارد. زیرا نمایندگان محترم مجلس یازدهم دستوری که در تاریخ ۱۳۹۹.۰۹.۱۳ تصمیم به انزوای ایران گرفتند و پیرو آن قانونی مصوب کردند که دولت دوازدهم ناگزیر از برجام و مذاکرات کنارگیری کند با این وجود دولت دوازدهم مقاومت نشان داد. اما با روی کار آمدن دولت سیزدهم نمایندگان مجلس فراموش کردند که چنین قانونی را تصویب کردند و هیچ فشاری بر دولت سیزدهم وارد نکردند.

وی ادامه داد: متأسفانه در نظام ما افرادی که سکان داران خرید و فروش نفت هستند، نوکیسه‌ها یا افراد نادانی هستند که در دولت پنهان هستند و یا کاسبان تحریم که با دور زدن تحریم‌ها ذی‌نفع می‌شوند و به دنبال اینکه ایران به دنبال تجارت جهانی باشد و برای خود جایگاهی تعریف کرده باشد نیستند. آنها ترجیح می‌دهند که ایران مانند کره شمالی باشد، که متاسفانه در آن مسیر هم در حال حرکت است که منجر به ذی نفع شدن چین، روسیه وحتی امریکا می‌شود. زیرا امریکا می‌خواهد ایران در خاورمیانه مانند کره شمالی به انزوا برود. در شرایط فعلی کره شمالی چه می‌تواند بکند، هر زمان چین و روسیه با امریکا مشکل پیدا می‌کنند، کره شمالی یک موشک در هوا پرتاب می‌کند و زمانی که رابطه خوبی با یکدیگر دارند کره شمالی  را کنار می زنند.

بالا رفتن نرخ نفت تفاوتی برای ایران ندارد

این کارشناس انرژی با اشاره به اینکه تصمیم گیرندگان اصلی مذارکرات برجام ایران نیست توضیح داد: مذاکرات برجام نیز به همین منوال هستند، زیرا تهران تصمیم نهایی را نمی‌گیرد، بلکه تصمیم نهایی در مسکو و چین گرفته می‌شود؛ اکنون آقای باقری گفتنند «ما با چینی‌ها مشورت می‌کنیم.» بنابراین بالا رفتن نرخ نفت تأثیر چندانی برای کشور ما ندارد. زیرا در کشور ما تحریم‌ها را دور می‌زنند و نفت را به نرخ ناچیز به فروش می‌رسانند. مشخص نیست پول حاصل از فروش نفت به کجا می‌رود. به همین دلیل اقتصاد ما خود را نشان نمی‌دهد. عده‌ای که در وزارت نفت و شرکت‌های زیر مجموعه‌های وزارت نفت مدعی می‌شوند که از چگونگی وضعیت فروش نفت بی‌خبر هستند؛ تحریم‌ها بهانه خوبی برای آنهاست.

خاقانی اضافه کرد: اگر به قرآن رجوع کنیم و به سنت حضرت رسول اکرم متوجه کنیم، می‌بینیم که در صدر اسلام با کفار مذاکره می‌شد، اما برای منافع ملی خود با کفار مشاوره نمی‌کردند. اکنون رئیس هیات مذاکره‌کنندگان می‌گوید ما از چین و روسیه مشاوره می‌گیریم. بنابراین دولت سیزدهم در اذهان عمومی حک کند که با استدلال در حال تصمیم‌گیری هست و منافع ملی ایران مدنظر قرارگرفته و نه منافع اقتصادی احزاب دور زدن تحریم‌ها، چه در داخل و خارج از ایران. متاسفانه دولت سیزدهم یک برنامه استراتژی اقتصادی ندارند که بدانند چه اقدامی می‌خواهند انجام دهند.

وی اضافه کرد: آیت‌الله رئیسی در صحبت‌های اخیر خود آن‌هم در رسانه ملی صادقانه گفتند که ما مجبور بودیم گرانی‌های زیادی را ایجاد کنیم تا از این طریق کسری بودجه را جبران کنیم. اما بسیاری از گرانی‌ها را در امسال نمی‌توانیم اعمال کنیم و در برنامه سال آینده قرار دارد. احتمالاً یکی از آن گرانی‌ها افزایش بهای حمل‌ونقل باشد یعنی گرانی  بنزین و گازوئیل باشد که چنین عملکردی به نفع منافع ملی کشور نیست.

این کارشناس انرژی افزود: هم اکنون هزینه‌های حمل‌ونقل افزایش پیداکرده و نرخ کرایه اتوبوس افزایشی شده است. مردم در شرایط کرونایی به‌اجبار از حمل‌ونقل عمومی آن هم  در شرایط نامساعد استفاده می‌کنند. تاکسی، اسنپ و.... که به‌شدت گران شده و هرکسی توانایی استفاده از این وسایل را ندارد. این درحالی‌ است که در کشوری مانند آلمان دولت برای اینکه فشار اقتصادی را از روی مردم بردارد، اعلام کرد در سراسر آلمان ماهی ۹ میلیون یورو در قالب یارانه پرداخت می‌کنند تا همه از حمل‌ونقل عمومی بهره ببرید. بدین ترتیب وسیله نقلی شخصی از خانه خارج نمی‌شود. این یعنی مصرف بنزین به‌شدت کاهش پیدا می‌کند و در چنین شرایطی به همان اندازه آلودگی هوای کمتری هم دارند.

خاقانی در پایان تاکید کرد: اکنون در کشور ما بیش از ۹۵ درصد اشتغال در شرکت‌های کوچک و متوسط است که متأسفانه این شرکت‌های کوچک و متوسط یکی یکی از میدان خارج می‌شوند. در مصاحبه اخیر آقای رئیس‌جمهوری مطرح شد که ما برخی از گرانی‌ها را برای سال آینده گذاشته‌ایم. باید توجه داشت که بازار در رکود به سر می‌برد و استدلال مردم این است که امسال چیزی نفروشیم و ببینیم سال آینده چه می‌شود. با توجه به‌تمامی مقولاتی که گفته شد، به گمانم این  روند جراحی اقتصادی دولت در مسیر غلطی پیش می‌رود.