منتظر ناترازی بنزین باشیم؟

روند افزایشی مصرف بنزین کشور با رشد روزافزون خودروها، پائین بودن راندمان نیروگاهی و نیز مصرف عجیب روزانه گاز در کشور به ویژه در فصل سرما و به دنبال آن افزایش مصرف گازوئیل در کشور، شرایط تولید و توزیع این دو سوخت را به سمت وضع ناترازی هدایت کرده است.

تولید و توزیع بنزین در آستانه ناترازی

در همین حال، جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی نیز در روز‌های اخیر درباره جدی شدن این روند ناترازی هشدار داده و گفته است: مصرف روزانه بنزین کشور ۱۱۰ میلیون لیتر است و مصرف و تولید سربه‌سر شده‌اند. سالانه بیش از یک میلیون خودرو عرضه می‌شود و هیچ خودرویی هم اسقاط نمی‌شود، در صورت ادامه این روند، ما به ناترازی بنزین خواهیم رسید و واردکننده خواهیم شد.

وی از صدور سالانه حدود ۱.۲ میلیون کارت سوخت نوشماره برای خودرو‌های نو (معادل مصرف ۳.۵ میلیون لیتر بنزین در روز و ظرفیت تولید بنزین پالایشگاه تبریز به تنهایی) خبر داده و ابراز نگرانی کرده است: روند کنونی مصرف بنزین را نمی‌توان با احداث پالایشگاه و پتروپالایشگاه و افزایش تولید بنزین مدیریت کرد و در صورت ادامه این روند، ما به ناترازی بنزین خواهیم رسید و واردکننده خواهیم شد.

مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در حالی درباره رشد فزاینده مصرف بنزین در کشور هشدار داده است که در ماه‌های ابتدایی سال بوده و این روند در ماه‌های پیش رو به‌ویژه در فصل تابستان باز هم افزایش خواهد یافت.

پیش‌بینی مصرف ۲۲ میلیارد لیتر سوخت مایع در نیروگاه‌ها

سالاری همچنین به ناترازی در گازوئیل به‌دنبال ناترازی گاز نیز اشاره کرده و درباره تأمین سوخت زمستانی در سال ۱۴۰۲ می‌گوید: ناترازی گاز موجب شده است که بخش قابل توجهی از تامین سوخت نیروگاه‌ها با گازوئیل صورت بگیرد. مصرف سوخت مایع در نیروگاه‌ها به ۱۸ میلیارد لیتر در سال گذشته رسیده است و طبق پیش‌بینی امسال به عدد ۲۲ الی ۲۳ میلیارد لیتر می‌رسد.

رشد ۱۲.۵ درصدی مصرف بنزین در سال ۱۴۰۲

مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران نیز اخیرا در یک گفت‌وگوی رادیویی از رشد ۱۲.۵ درصدی مصرف بنزین در سال جاری خبر داده و گفته است: تقریبا در شرایط هم‌ترازی هستیم، اما با کوچکترین مشکلی به شرایط ناترازی خواهیم رسید.

علی‌اکبر نژادعلی با تأکید بر لزوم اجرای ضروری طرح خروج خودرو‌های فرسوده برای بازگشت به شرایط تراز مثبت، افزوده است: بالغ بر ۳۰ میلیون کارت سوخت در اختیار مردم قرار داده‌ایم که بسیاری از این خودروها، مربوط به خودرو‌های تولید نسل قدیم، فرسوده و پرمصرف است؛ بنابراین لازم است که خودرو‌های فرسوده را کم کم از چرخه خارج کنیم و فرآیند تولید در کشور را به‌ویژه در حوزه تولید خودرو‌های گازسوز گسترش دهیم.

وی همچنین با اشاره به ثبت رکورد مصرف ۱۲۷ میلیون لیتر بنزین طی یک روز می‌گوید: ساخت پالایشگاه در کشور نیز به سادگی نیست و امکان‌پذیر نیست که ما بتوانیم با تولید و گسترش این بخش و ساخت هر روزه پالایشگاه‌های جدید، افزایش مصرف را مهار کنیم.

درآمد بهینه‌سازی مصرف، معادل صادرات نفت

رشد فزاینده مصرف سوخت در کشور به ویژه پس از افول همه‌گیری ویروس کرونا در شرایطی اتفاق افتاده است که اگـر مصـرف بنزیـن بـا ۵ میلیـون لیتـر صرفه‌جویی، از ۱۱۰ بـه ۱۰۵ میلیـون لیتـر کاهـش یابد، بـا احتساب قیمـت ۳۰ هزار تومانی بنزیـن در بازار‌های جهانـی، درآمد کشور از این محل به تنهایی، بیش از ۵۴ هزار میلیـارد تومـان خواهـد بـود. این اتفاق در شرایطی است که برای ساخت یک پالایشگاه، باید حدود ۱۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری شود.

از طرفی طبق بررسی‌ها، مصـرف غیربهینـه گاز و بنزیـن سبب شـده اسـت سـالانه بیش از ۳۰ میلیارد دلار عدم‌النفع در کشـور عـارض شـود؛ این امر در شرایطی است که برپایه آمار، درآمد نفتـی ایـران در سـال ۱۴۰۱، حـدود ۳۶ میلیـارد دلار خواهـد بـود و بهینه‌سـازی مصـرف سـوخت می‌توانـد درآمـدی معـادل صـادرات نفـت بـرای ایـران ایجـاد کنـد؛ بنابراین در صورت نهادینه شدن صرفه‌جویی در استفاده از فرآورده‌های نفتی مانند بنزین و نفت‌گاز در کشور، علاوه بر کاهش هزینه‌های اقتصادی و عوارض محیط زیستی، مقدار قابل‌توجهی درآمد ارزی برای توسعه زیرساخت‌های اقتصادی کشور تأمین خواهد شد.