راهکاری برای مدیریت بازار سکه

مصطفی صفاری با بیان اینکه بانک مرکزی فرصتی مناسب در اختیار دارد تا با بهره‌گیری از ظرفیت گواهی سپرده سکه و راه‌اندازی مجدد قرارداد آتی سکه در بورس کالا بدون نیاز به ضرب سکه، بازار را مدیریت کرده و عموم سرمایه‌گذاران را به سمت این معاملات شفاف هدایت کند، اظهار کرد: نگاه غیر مدرن موجود به بازار خرید و فروش کالاها از جمله سکه باعث شده از ظرفیت های بورس کالا به اندازه نیاز استفاده نشود و شاهد برخی اظهارنظرهای غیرکارشناسی درخصوص ابزارهای مالی باشیم. بانک مرکزی، متولی بازار سکه و طلا بوده و اگر ایرادی در مدیریت این بازار است بانک مرکزی باید پاسخگو باشد.

وی ادامه داد: موضوعی که در ارزیابی گرانی سکه باید به آن توجه کرد، نقش نهاد بزرگی به نام بانک مرکزی است که ضرب و عرضه سکه را برعهده دارد. عملکردی که بانک های مرکزی در کشورهای جهان انجام می‌دهند با عملکرد کنونی این نهاد در ایران متفاوت است، کشورهای توسعه یافته جهان به جای نگه داشتن مردم در صف‌های طولانی خرید فیزیکی سکه، این کالا را در قالب اوراق سپرده و از طریق بورس‌های خود عرضه می‌کنند و خرید و فروش فیزیکی سنتی را حذف کرده‌اند. متاسفانه بانک مرکزی کشورمان از چنین راهکارهای موثری استفاده نمی کند و حتی شنیده ها از مخالفت بانک مرکزی با معاملات گواهی سکه حکایت دارد.

این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه بانک مرکزی متاسفانه، سال ٩٧ نیز مشابه این اقدام را با قرارداد آتی طلا انجام داد، گفت: در آن زمان با استدلال های واهی و غیرکارشناسی، گرانی طلا را گردن آتی سکه طلا انداختند و الان هم با دلایل نادرست مشابهی، گرانی سکه را به گواهی سپرد سکه نسبت می دهند و این در حالی که مستند و دلیل قانع کننده ای برای اثبات ادعای خود ندارند. باید توجه کنیم بورس کالا یک بستر شفاف مهیا کرده تا گواهی سپرده سکه با سهولت و به شیوه ای مطلوب معامله شود که از طریق این ابزار می توان وضعیت بازار و عرضه و تقاضا را بدون ضرب سکه را بهبود داد و یا بالعکس، با برنامه ریزی و راهبرد غلط ، آن را فلج کرد. در مجموع باید گفت اگر روند تخریب این ابزار مالی ادامه یابد، این اشتباه بزرگ بازهم به نام بانک مرکزی ثبت می شود.

صفاری ادامه داد: اصل ماجرا این است که باید از بازار سنتی فاصله بگیریم و مدرن شویم اما بانک مرکزی ایران هنوز مدرن نشده است. کجای دنیا ، طلا و سکه فیزیکی معامله می شوند؟ در اغلب کشورها شاهد سپرده طلا و قرارداد آتی طلا هستیم که مبنای معاملات هستند. طلا، کالایی خوردنی و مصرفی نیست، بلکه کالایی سرمایه ای برای مهار تورم است. اگر طلا و سکه به صورت سپرده معامله شوند و فرد با یک برگ کاغذ مطمئن، خرید خود را انجام دهد باعث خواهد شد این کالای سرمایه ای نیز در بانک مرکزی باقی بماند. عرضه فیزیکی طلا به مردم و نگهداری آن مثلا در منازل، همه جای دنیا منسوخ شده اما متاسفانه هنوز در ایران رواج دارد.

وی با تاکید بر اینکه باید با اصول عملکردی و تجارب بورس های موفق دنیا را بررسی و از نقاط قوت آنها را در ذهن و اجرا بپذیریم، گفت: اگر بورس لندن و شیکاگو را ببینید متوجه خواهید شد که هنوز چقدر نگاه اغلب مسئولان ما به خرید و فروش طلا، سنتی است. این نگاه ناکارآمد باید تغییر کند. ما باید از ابزارهای نوین اقتصادی مانند قرارداد آتی سکه و سپرده طلا استفاده کنیم. در دوبی سپرده طلا در بانک‌ها به عنوان وثیقه اعتبار دارد اما در ایران آنقدر مدرن نشده ایم که از این امکانات استفاده کنیم و متاسفانه سیستم بانکی مدرنی نداریم. البته شروع این اقدامات از سوی بورس کالا نویدبخش است اما تاکید می کنم که بانک مرکزی فرصتی مناسب در اختیار دارد با بهره گیری از ظرفیت گواهی سپرده سکه و راه اندازی مجدد قرارداد آتی سکه بدون نیاز به ضرب سکه، بازار را مدیریت کرده و عموم سرمایه گذاران را به سمت این معاملات شفاف هدایت کند.